Để vỉa hè, lòng đường ở TP.HCM không bị "nuốt chửng": Công an vào cuộc

Tăng tính răn đe

Một trong những lý do được lãnh đạo phường, xã đưa ra để lý giải tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường là lực lượng trật tự đô thị (TTĐT) đã bị giải thể. Bởi lẽ, trước đây mỗi phường có 5 - 6 nhân sự chuyên trách về TTĐT làm công tác xử lý lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Tuy nhiên kể từ khi cấp huyện kết thúc hoạt động thì cấp xã mở rộng địa giới bằng 2 - 3 phường cũ nhưng không có lực lượng chuyên trách về TTĐT.

ẢNH: NGUYÊN VŨ

Theo khảo sát của PV Thanh Niên, nhiều phường đã huy động thêm công an, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự (ANTT) cơ sở để hóa giải các điểm nóng phức tạp. Như ở khu chợ tự phát ở đường Trang Tử giáp ranh giữa P.Chợ Lớn và P.Bình Tây, UBND P.Chợ Lớn cho biết sẽ phối hợp cảnh sát giao thông (CSGT), cảnh sát trật tự, cảnh sát quản lý hành chính và lực lượng ANTT cơ sở để xử lý các trường hợp lấn chiếm. Các đơn vị thực hiện xử lý không phân biệt địa bàn giáp ranh, kiên quyết xử lý trường hợp tái phạm, không để hình thành điểm tụ tập mới.

Ông Đoàn Quang Luân, Phó chủ tịch UBND P.Bình Phú, cho biết công an phường có một đội hơn 10 người có chức năng xử phạt hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Bên cạnh nhân sự đông, công an mặc đồng phục tạo sự uy nghiêm, có nghiệp vụ, dữ liệu dân cư nên thuận tiện trong việc kiểm tra, xác minh, mời người dân vi phạm lên làm việc. Trước đây, phường ra quân xử lý lấn chiếm, người buôn bán quăng đồ lại rồi rời đi nhưng công chức phường không thể xác định được địa chỉ người vi phạm nên không thể mời lên làm việc và ra quyết định xử phạt. Trong khi đó, công an có thể khai thác dữ liệu dân cư, thẩm quyền rộng, làm bài bản nên xử lý nhanh hơn và tăng tính răn đe.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thành Phát, Phó chủ tịch UBND P.Bến Thành, đánh giá công an đang thực hiện hiệu quả tốt, tuy nhiên sẽ ảnh hưởng công tác chuyên môn của ngành công an trong công tác đảm bảo an ninh chính trị tại địa bàn trung tâm. Công an phường đang kiến nghị Công an TP.HCM tăng cường thêm cảnh sát trật tự cho cơ sở. Ngoài ra, P.Bến Thành cũng đang nghiên cứu đề án phát triển kinh tế đêm ở địa phương nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả không gian trên nhiều tuyến đường.

ẢNH: VŨ PHƯỢNG

Giao điểm nóng cho công an xử lý

Trao đổi với PV Thanh Niên, lãnh đạo UBND P.An Nhơn cho biết khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, thẩm quyền xử lý vi phạm TTĐT được quy định khá rõ, dễ thực hiện. Phường giao Phòng Kinh tế - hạ tầng phối hợp công an phường, ANTT cơ sở ra quân xử lý vi phạm; các khu phố, đoàn thể tham gia vận động, tuyên truyền pháp luật. Riêng với các tuyến đường, khu vực phức tạp về lấn chiếm vỉa hè thì công an phường được giao nhiệm vụ chính để chuyển hóa.

Mới đây, UBND phường xây dựng kế hoạch phát triển tuyến đường Dương Quảng Hàm thành tuyến đường kiểu mẫu về TTĐT, dịch vụ, thương mại. Tuyến đường này mới được đầu tư mở rộng lên 32 m với 6 làn xe, vỉa hè rộng rãi, thông xe từ tháng 4.2025. Thời gian đầu, tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường khá phức tạp. Tháng 10.2025, UBND phường tổ chức hội nghị, mời chủ nhà, hộ kinh doanh dọc tuyến đường này lên trao đổi về định hướng xây dựng tuyến đường kiểu mẫu, yêu cầu viết bản cam kết không lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Đa số người dân, hộ kinh doanh đồng tình với chủ trương và chấp hành, sắp xếp gọn gàng.

ẢNH: VŨ PHƯỢNG

Riêng những trường hợp cố tình lấn chiếm, lãnh đạo phường cho biết sẽ xử phạt nghiêm. Nhờ vậy, tình hình TTĐT dọc tuyến đến nay cơ bản đi vào nền nếp, đảm bảo lối thông thoáng cho người đi bộ. Bên cạnh đó, Công an P.An Nhơn đưa chỉ tiêu chuyển hóa ANTT đường Dương Quảng Hàm vào nghị quyết đại hội đảng bộ để tập trung lực lượng xử lý. "Trong bối cảnh lực lượng TTĐT chuyên trách cấp quận đã giải thể, việc công an tham gia hỗ trợ, thậm chí nhận lãnh trách nhiệm chính sẽ giúp phường giữ vững trật tự, mỹ quan đô thị", lãnh đạo UBND P.An Nhơn nhận định.

Rõ địa chỉ trách nhiệm

Sở Xây dựng TP.HCM cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan và Phòng CSGT Công an TP.HCM theo dõi, đánh giá tình hình tại địa phương; xử lý nghiêm các trường hợp để xảy ra tình trạng phức tạp kéo dài về trật tự lòng, lề đường, vỉa hè, gây cản trở giao thông và ảnh hưởng đến an toàn đi lại của người dân. Với vai trò là cơ quan thường trực của Ban An toàn giao thông TP.HCM, Sở Xây dựng sẽ làm việc trực tiếp với UBND - Ban An toàn giao thông các phường, xã có tình hình phức tạp để đưa ra giải pháp chấn chỉnh triệt để tình trạng lấn chiếm, sử dụng trái phép.

Theo Sở Xây dựng, hiện nhiều địa phương đã chủ động ra quân phối hợp tăng cường công tác xử lý các điểm phức tạp về lòng, lề đường, vỉa hè gây cản trở lưu thông. Việc phân cấp, phối hợp giữa các lực lượng sẽ phát huy sự chủ động của chính quyền cơ sở, tăng hiệu lực thực thi của lực lượng công an phường và ANTT cơ sở, đảm bảo công tác quản lý TTĐT và an toàn giao thông được thực hiện thường xuyên, liên tục và có tính răn đe.

ẢNH: NGUYÊN VŨ

Từ thực tiễn vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, UBND TP.HCM mới đây đã giao Công an TP.HCM chỉ đạo lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, tuyên truyền và xử lý theo thẩm quyền đối với các hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường trái quy định; đồng thời đẩy mạnh xử lý vi phạm qua hình ảnh đối với các trường hợp lấn chiếm hành lang an toàn đường bộ, sử dụng lòng đường, vỉa hè sai quy định theo Nghị định 168/2024. Nếu để xảy ra tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn đường bộ, sử dụng lòng đường, vỉa hè sai quy định trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ tịch UBND cấp xã và thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND TP.HCM.

Bên cạnh đó, UBND TP cũng giao Sở Xây dựng phối hợp UBND các phường, xã, đặc khu khẩn trương triển khai phương án biệt phái công chức thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng và đô thị, đảm bảo đủ nhân sự theo yêu cầu thực tiễn quản lý nhà nước tại các địa phương. 

(còn tiếp)