Ngày 27/8/2024, Thanh tra Chính phủ có thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại Công ty Đầu tư phát triển-Xây dựng - nay là Tổng công ty cổ phần Đầu tư phát triển xây dựng (DIC Corp - Mã: DIG).
Cơ quan thanh tra cho rằng bên cạnh các kết quả đạt được thì quá trình cổ phần hóa và thoái vốn tại doanh nghiệp trên vẫn phát sinh những hạn chế, thiếu sót và vi phạm.
Thứ nhất là về trình tự cổ phần hóa có những thiếu sót như phê duyệt giá trị doanh nghiệp không được Ban chỉ đạo cổ phần hóa thẩm tra, không lập phương án sử dụng đất, không xác định giá trị lợi thế địa lý, bàn giao doanh nghiệp không đúng thời gian...
Thứ hai là về xác định giá trị tài sản. Đơn vị tư vấn CTCP Giám định, thẩm định Việt Nam (VIVACO) xác định không đúng suất vốn đầu tư và nguyên giá của hai công trình xây dựng trên đất, dẫn đến chênh lệch giảm 2,4 tỷ đồng.
VIVACO cũng không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất 25 căn thuộc Khu Biệt thự Phương Nam. Tuy nhiên 14/25 căn đã hạch toán vào kết quả kinh doanh và 11/25 căn còn lại đã được kiểm toán xác định bổ sung tiền sử dụng đất.
VIVACO và Bộ Xây dựng không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước mà sử dụng phương pháp tập hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án để xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa.
Thanh tra Chính phủ xác định nhiều sai phạm trong cổ phần hóa và thoái vốn DIC Corp. Ảnh: DIG.
Thứ ba là xử lý tài chính giai đoạn chuyển sang công ty cổ phần. Công ty đã hạch toán các khoản lỗ của 3 công ty con được Bộ Xây dựng phê duyệt quyết toán vào giá trị vốn nhà nước tính đến thời điểm 13/3/2008 để bàn giao sang công ty cổ phần, không đúng quy định của Chính phủ.
Thứ tư về phát hành riêng lẻ. Bộ Xây dựng đã chấp thuận chủ trương phát hành tăng vốn với giá tối thiểu 100.000 đồng/cp và đã chào bán hết với giá 100-102.000 đồng/cp; tuy nhiên cơ quan thanh tra cho rằng Bộ Xây dựng chưa làm hết trách nhiệm về chỉ đạo giá chào bán riêng lẻ năm 2009, cần kiểm điểm và xử lý.
Thứ năm về thoái vốn nhà nước. Bộ Xây dựng đã phê duyệt phương án thoái vốn tại Công ty Đầu tư Phát triển - Xây dựng mà không xin ý kiến của Bộ Tài Chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trái với quy định hiện hành.
Tổng công ty cũng không cung cấp đầy đủ thông tin cho đơn vị tư vấn, dẫn đến việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất tại ba địa chỉ, bao gồm: 313.887m2 tại dự án Khu Đô thị du lịch sinh thái Đại Phước; 201.703m2 tại dự án Khu dân cư thương mại Phường 4, Hậu Giang; và 421,5m2 đất thương mại tại số 88 Trần Phú, Vũng Tàu.
Tổng số tiền chưa được xác định để đưa vào định giá tạm tính là 1.821 đồng/cp (giá đơn vị tư vấn xác định thoái vốn là 12.430 đồng/cp). Bộ Xây dựng xác định giá chào bán tối thiểu là 15.000 đồng/cp và giá bán khớp lệnh trên HOSE là 19.250 đồng/cp.
Thanh tra Chính phủ đã xác định trách nhiệm liên quan thuộc về lãnh đạo Bộ Xây dựng trong giai đoạn 2007-2009 và 2016-2017, cũng như Ban Chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp, các tổ chức và cá nhân liên quan.
Cơ quan thanh tra kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng kiểm điểm các cá nhân có liên quan; yêu cầu các cá nhân và tổ chức khắc phục hậu quả tài chính; đồng thời làm rõ trách nhiệm trong việc định giá cổ phiếu phát hành riêng lẻ năm 2009, cũng như xác định lại giá trị quyền sử dụng đất tại dự án Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước.
Thanh tra Chính phủ cũng ghi nhận những kết quả đạt được trong quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại DIC Corp, giúp huy động được nguồn lực từ các thành phần kinh tế để nâng cao năng lực tài chính và hiệu quả hoạt động.
Vốn điều lệ doanh nghiệp đã tăng từ 370 tỷ lên 2.382 tỷ đồng từ khi cổ phần hóa đến khi thoái hết vốn nhà nước. Tổng tài sản tương ứng tăng từ 2.319 tỷ lên 6.133 tỷ đồng. Cổ tức được chia cho phần vốn nhà nước trên 400 tỷ đồng.
Giá trị phần vốn nhà nước tăng từ 240 tỷ lên 1.182 tỷ đồng. Hoạt động thoái vốn thu về 2.274 tỷ đồng cho Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp, thặng dư vốn 1.092 tỷ đồng.
Việc cổ phần hóa và thoái vốn nhìn chung đảm bảo được tiến độ về thời gian theo chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ...
