Phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) RS-24 Yars. VIDEO: Rianovosti.
Giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị toàn cầu, tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars RS-24 của Nga nổi lên như một biểu tượng của sức mạnh răn đe hạt nhân hiện đại, với khả năng mang nhiều đầu đạn độc lập và xuyên thủng hệ thống phòng thủ tên lửa tiên tiến nhất.
Được triển khai rộng rãi từ năm 2010, Yars không chỉ là bước tiến từ người tiền nhiệm Topol-M mà còn thể hiện sự tinh hoa công nghệ Nga trong lĩnh vực vũ khí chiến lược, khiến các chuyên gia quân sự thế giới phải chú ý.
Tên lửa Yars RS-24, còn được NATO gọi là SS-27 Mod 2, là sản phẩm của Viện Công nghệ Nhiệt Moscow, được sản xuất tại Nhà máy Votkinsk từ năm 2009.
Đây là một tên lửa đạn đạo liên lục địa sử dụng nhiên liệu rắn ba tầng, giúp nó đạt độ tin cậy cao và thời gian chuẩn bị phóng ngắn, chỉ trong vài phút.
Với trọng lượng phóng khoảng 49.000 đến 49.600kg, chiều dài 22,5 mét và đường kính 2 mét, Yars được thiết kế để mang theo nhiều đầu đạn hạt nhân độc lập mục tiêu (MIRV), thường là 3 đến 4 đầu đạn, mỗi đầu có sức mạnh khoảng 200 kiloton.
Một số báo cáo cho thấy nó có thể mang tới 6 hoặc thậm chí 10 đầu đạn, tùy biến thể, giúp tối ưu hóa khả năng tấn công nhiều mục tiêu riêng lẻ trong một lần phóng.
Công nghệ MIRV này là bước cải tiến lớn so với Topol-M, vốn chỉ mang một đầu đạn duy nhất, cho phép Yars phân tán hỏa lực và tăng hiệu quả răn đe chiến lược.
Về thông số kỹ thuật, Yars sở hữu tầm bắn ấn tượng từ 11.000 đến 12.000km, đủ để bao phủ hầu hết lãnh thổ châu Âu, Mỹ và các khu vực chiến lược khác từ các vị trí triển khai ở Nga.
Tốc độ tối đa đạt Mach 25, tương đương khoảng 30.600 km/h, khiến nó gần như không thể bị đánh chặn trong giai đoạn cuối hành trình.
Hệ thống dẫn đường kết hợp quán tính và GLONASS mang lại độ chính xác cao, chỉ khoảng 100 mét, giúp tối ưu hóa sức mạnh phá hủy mà không cần đầu đạn quá lớn.
Động cơ nhiên liệu rắn ba tầng không chỉ đảm bảo độ ổn định mà còn giảm thiểu dấu vết nhiệt, làm khó khăn hơn cho các hệ thống phát hiện sớm của đối phương.
Ngoài ra, Yars được trang bị các biện pháp đối phó phòng thủ tên lửa, như đầu đạn mồi và công nghệ tàng hình, được phát triển để chống lại các hệ thống như Ground-Based Midcourse Defense của Mỹ.
Video: RT/Bộ Quốc phòng Nga.
Theo missilethreat.csis.org, công nghệ cốt lõi của Yars nằm ở tính linh hoạt triển khai, với hai biến thể chính: di động và cố định.
Phiên bản di động sử dụng xe phóng tự hành MZKT-79221, cho phép di chuyển nhanh chóng trên địa hình phức tạp, tăng khả năng sống sót trước đòn tấn công phủ đầu.
Điều này đặc biệt quan trọng trong chiến lược hạt nhân Nga, nơi các sư đoàn tên lửa chiến lược như ở Teikovo, Novosibirsk hay Kozelsk được trang bị để tuần tra liên tục.
Biến thể silo-based, đặt trong hầm ngầm kiên cố, cung cấp lớp bảo vệ bổ sung và khả năng phóng nhanh chóng.
Đến năm 2025, Nga đã triển khai khoảng 206 tên lửa Yars, cả di động và silo, trong chương trình hiện đại hóa lực lượng hạt nhân, với tỷ lệ vũ khí hiện đại đạt khoảng 88%.
Các cập nhật gần đây bao gồm biến thể Yars-S với đầu đạn mạnh hơn dành cho mục tiêu kiên cố và tích hợp hệ thống bảo vệ "Dym-2" sử dụng súng máy tự động và lựu đạn để bảo vệ bệ phóng.
Theo thebulletin.org, sự phát triển của Yars phản ánh chiến lược Nga trong việc duy trì cân bằng hạt nhân, đặc biệt trước các mối đe dọa từ hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu.
Từ các cuộc thử nghiệm thành công năm 2007 đến 2025, tên lửa này đã chứng minh độ tin cậy qua hơn 10 lần phóng, bao gồm cả từ Plesetsk đến Kura Test Range.
Tuy nhiên, chương trình hiện đại hóa đang gặp thách thức do ưu tiên sản xuất cho xung đột Ukraine, dẫn đến chậm trễ trong việc thay thế hoàn toàn Topol-M.
Dù vậy, Yars vẫn là trụ cột của lực lượng tên lửa chiến lược Nga, với tiềm năng nâng cấp thêm như phiên bản đường sắt Barguzin đang nghiên cứu, đảm bảo vị thế dẫn đầu trong công nghệ tên lửa đạn đạo liên lục địa.
(Theo globalsecurity.org, missilethreat.csis.org, thebulletin.org)
