Theo TS.BS. Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, một số bệnh nhân dùng corticoid liều thấp trong thời gian ngắn (dưới hai tuần) chỉ bị suy thượng thận tạm thời và có thể hồi phục sau 1-2 tháng.
Tuy nhiên, đa phần người đến khám đều sử dụng thuốc liều cao trong thời gian dài, khiến tuyến thượng thận teo lại, mất khả năng sản xuất hormone. "Giống như một người đang sung sướng, quen được cho tiền nên sinh lười biếng, ngủ nhiều, mất khả năng lao động. Khi bị bắt làm việc trở lại, cơ thể không còn đủ khả năng đáp ứng", bác sĩ Bảy ví von.
Tình trạng này khiến người bệnh dễ rơi vào sốc, trụy tim mạch, thậm chí tử vong nếu gặp stress nặng hoặc nhiễm trùng mà không được cấp cứu kịp thời.
Suy thượng thận do lạm dụng corticoid ngày càng phổ biến. (Ảnh minh hoạ)
Quá trình điều trị cũng giống như cai nghiện. Trước tiên cần dừng các thuốc corticoid mạnh, chuyển sang hydrocortisone - loại nhẹ nhất và ít ức chế tuyến yên nhất.
Sau đó, người bệnh cần thời gian để "đánh thức" lại tuyến thượng thận. Người bị suy nhẹ có thể hồi phục sau 6-12 tháng, người suy nặng có thể mất 2-3 năm hoặc thậm chí phải dùng thuốc suốt đời nếu tuyến đã teo vĩnh viễn.
Bệnh nhân không nên quá lo lắng khi thấy chỉ số cortisol máu dao động bất thường trong quá trình điều trị. "Việc đi khám dày đặc chỉ tốn tiền và làm tăng căng thẳng. Tốt nhất nên tái khám sau 2-3 tháng để đánh giá lại", bác sĩ Bảy khuyến cáo.
Một điểm cần lưu ý là thuốc Synacthen (ACTH tổng hợp) chỉ có tác dụng chẩn đoán, không phải điều trị. Hiện nhiều người hiểu sai, tự mua và sử dụng không đúng chỉ định.
Ngoài suy thượng thận, bác sĩ nội tiết còn điều trị các bệnh như tiểu đường, bệnh tuyến giáp, tuyến yên, tuyến cận giáp, rối loạn điện giải, rối loạn chuyển hóa, loãng xương, mãn kinh...
Người bệnh cần phân biệt rõ suy tuyến thượng thận là bệnh nội tiết, không phải bệnh thận, và cần đến khám tại chuyên khoa Nội tiết thay vì chuyên khoa Thận.
