Stephen Wilhite, một trong những nhà phát minh ra công nghệ ảnh động GIF, đã qua đời tuần trước do ảnh hưởng của virus SARS-CoV-2. Ông hưởng thọ 74 tuổi, và qua đời giữa tình thương của người thân quanh giường bệnh. Cáo phó viết: “mặc dù sở hữu vô vàn thành tựu, ông vẫn là con người khiêm nhường, tốt bụng và là một người tốt”.
Ảnh GIF, viết tắt của “Graphics Interchange Format”, hay “Định dạng Trao đổi Hình ảnh”, được Stephen Wilhite sáng tạo hồi thập niên 80 khi ông vẫn công tác tại CompuServe. Ông nghỉ hưu vào đầu những năm 2000, dành thời gian cùng vợ Kathaleen hưởng đời với du lịch, cắm trại, và lắp ráp mô hình tàu hỏa trong tầng hầm của gia thất.
Hai vợ chồng ông Wilhite.
Ngày nay, ảnh GIF được sử dụng rộng rãi trong bộc lộ cảm xúc trên internet, làm thông điệp người dùng trao cho nhau, hay chế meme lan tỏa những câu chuyện, vấn đề được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, Stephen Wilhite đã không dự tính vậy khi phát minh ra ảnh GIF. Theo khẳng định của CompuServe thời bấy giờ, GIF là một cách phân phối “hình ảnh chất lượng cao, độ phân giải cao” trong thời tốc độ internet còn chậm.
Theo lời kể của bà Kathaleen Wilhite, vợ ông Stephen, cha đẻ của ảnh GIF đã tự phát minh ra công nghệ đột phá.
“Thực tế ông làm vậy tại nhà, rồi mang tới văn phòng và hoàn thiện nó”, bà Kathaleen kể. “Ông tự mày mò mọi thứ, giữ nó bị mật trong đầu và rồi lập trình tất cả chúng trên máy tính”.
Với tư cách là cha đẻ của GIF, ông Wilhite nhiều lần khẳng định từ GIF phải đọc là “jif” chứ không phải là “gif”. Tuy nhiên, internet ngỗ ngược không chịu nghe lời người lớn, chia thành hai nửa với mỗi bên phát âm một kiểu. Trong bài phỏng vấn do The New York Times thực hiện năm 2013, Stephen Wilhite nói: “Từ điển Tiếng Anh Oxford công nhận cả hai cách phát âm. Họ nhầm rồi. Nó là một chữ ‘G’ đọc lướt, phải phát âm là ‘jif’. Hết chuyện”.
Cũng trong bài phỏng vấn với Times, ông khẳng định tấm ảnh động bé con nhảy múa là ảnh GIF yêu thích của mình.
Cảm ơn ông đã góp công lớn trong phát minh ra GIF, nay đã trở thành một thứ ngôn ngữ độc đáo chỉ tồn tại trên internet. Xét tới việc khoa học công nghệ hiện đại có thể đem so sánh được với “phép thuật” trong chuyện giả tưởng, ảnh GIF không khác gì những tấm chân dung động xuất hiện trong thế giới của Hary Potter.
Cái tên Stephen Wilhite với danh hiệu cha đẻ của ảnh GIF, sẽ còn được nhắc tới muôn thuở, ngay cả khi internet không còn tồn tại nữa.