Mới đây, đoạn video ghi lại cảnh tượng hy hữu tại một lễ tốt nghiệp ở Trung Quốc đã lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội. Trong video, một robot hình nhân với thiết kế độc đáo với đầu là một màn hình máy tính bảng, thân mặc áo phông trắng giản dị và đeo túi xách đã tự tin bước đi trên sân khấu bằng đôi chân cơ khí.
Trước sự chứng kiến của hàng trăm người, cỗ máy này đã tiến về phía bàn chủ tọa, thực hiện động tác bắt tay một cách thành thục với người trao bằng và nhận lấy tấm bằng tốt nghiệp. Trên màn hình gắn ở phần đầu robot, gương mặt của nam sinh viên xuất hiện, mỉm cười và tương tác trực tuyến với mọi người.
Thoạt nhìn, đây có thể chỉ là một màn trình diễn công nghệ mang tính giải trí hoặc một trò đùa tinh nghịch của tuổi học trò. Tuy nhiên, đằng sau tiếng cười và sự trầm trồ là một thông điệp sâu sắc khiến nhiều nhà giáo dục phải suy ngẫm.
Chúng ta đang sống trong một nghịch lý: Trong khi nhiều hệ thống giáo dục vẫn đang loay hoay với các phương pháp truyền thụ kiến thức cũ kỹ, nặng về lý thuyết và học thuộc lòng, thì thế hệ học sinh Gen Z và Alpha đã tiến xa hơn rất nhiều. Việc một thiếu niên có thể tự tay thiết kế, lập trình và chế tạo một robot hình nhân vận hành trơn tru là minh chứng rõ ràng nhất cho năng lực thực tế và tư duy đổi mới của họ.
Hành động gửi robot đi nhận bằng có thể được xem là một sự "nổi loạn" đáng yêu, phá vỡ những nghi thức trang trọng truyền thống. Nhưng quan trọng hơn, nó là một lời khẳng định: Tương lai đã ở đây. Học sinh không còn thụ động chờ đợi kiến thức, họ đang tự tay xây dựng công cụ để định hình thế giới của mình.
Sự kiện này đặt ra một câu hỏi lớn cho các nhà quản lý giáo dục: Liệu trường học đã sẵn sàng để bắt kịp tốc độ phát triển của học sinh? Khi một sinh viên có thể dùng công nghệ để hiện diện và nhận bằng, thì những phương pháp đánh giá và giảng dạy truyền thống liệu còn phù hợp? Đã đến lúc nền giáo dục cần chuyển mình mạnh mẽ hơn để không trở thành kẻ đi sau trong chính sân chơi tri thức mà mình tạo ra.
