Sinh đủ 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Sáng 23.10, tại kỳ hợp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ truởng Y tế Đào Hồng Lan thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình về 2 dự án luật Dân số và luật Phòng bệnh.

Theo tờ trình của luật Dân số, giai đoạn 2006 - 2021, nước ta đã đạt và duy trì mức sinh thay thế, duy trì mức độ gia tăng dân số phù hợp, quy mô dân số năm 2024 đạt 101,1 triệu người.

ẢNH: GIA HÂN

Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng, tạo ra những lợi thế to lớn cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Chất lượng dân số, chỉ số phát triển con người (HDI) không ngừng tăng lên; tuổi thọ bình quân người Việt Nam ngày càng được nâng cao. Kết quả trên là tiền đề quan trọng để chuyển chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Tuy nhiên, theo cơ quan soạn thảo, một số quy định của pháp luật về dân số không còn phù hợp với tình lực tiền và chưa đáp ứng được yêu cầu về công tác dân số trong tình hình mới. 

Mặt khác, thực trạng dân số Việt Nam hiện nảy sinh những vấn đề như mức sinh trên toàn quốc đang giảm dưới sinh thay thế; mất cân bằng giới tính khi sinh ở mức cao so với cân bằng tự nhiên, chất lượng dân số chưa đáp ứng yêu cầu.

Đánh giá về nguyên nhân, cơ quan soạn thảo cho rằng nguồn lực thực hiện công tác dân số chưa đáp ứng yêu cầu, ngân sách đầu tư chưa tương xứng. Tình trạng sinh con muộn, sinh ít hoặc không sinh con cùng với sức ép về kinh tế trong việc sinh, nuôi dạy con cũng là nguyên nhân làm ảnh hưởng tới mức sinh.

Vì thế, dự luật cũng đưa ra các quy định về các biện pháp duy trì mức sinh thay thế. Cụ thể, tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai (phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con). 

Cùng đó, hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Đặc biệt, dự luật đưa ra chính sách ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết. 

Đồng thời, đề xuất Chính phủ quy định nội dung và mức hỗ trợ tối thiểu; căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, chính quyền địa phương quy định đối tượng, nội dung và mức hỗ trợ bảo đảm mức hỗ trợ...

Cần biện pháp tổng thể, căn cơ

Nêu ý kiến thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị để duy trì mức sinh thay thế, cần có các biện pháp tổng thể, căn cơ, toàn diện nhằm đạt được mức sinh thay thế bền vững.

Ủy ban cũng đề xuất nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ tài chính đối với phụ nữ sinh đủ 2 con, trong đó nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi ở mức hỗ trợ cao hơn. Tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung luật Nhà ở để bảo đảm tính khả thi của quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với một số nhóm đối tượng...

Cơ quan thẩm tra cũng cho biết, có ý kiến đề nghị dự thảo luật cần tiếp cận theo hướng phổ quát; nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ cho trẻ em được sinh ra (như chính sách hỗ trợ học phí, trợ cấp nuôi con nhỏ đến một độ tuổi nhất định). Cân nhắc quy định theo hướng giao Chính phủ điều chỉnh chính sách ưu tiên mua nhà ở xã hội phù hợp từng giai đoạn...