Đại dịch Covid-19 từng tạo ra một siêu chu kỳ nâng cấp hiếm thấy trong ngành laptop. Nhu cầu làm việc từ xa, học trực tuyến và giải trí tại nhà tăng đột biến đã kéo doanh số laptop toàn cầu lập kỷ lục giai đoạn 2020-2021 – một trong những thời điểm tăng trưởng nhanh nhất của thị trường hơn một thập kỷ.
Thế nhưng đến 2024-2025, phần lớn thiết bị mua trong giai đoạn đó vẫn tiếp tục được sử dụng mà không có nhiều động lực thay mới. Các mẫu laptop ra mắt 5 năm gần đây – đặc biệt khi SSD đã phổ biến – vẫn đủ nhanh cho nhu cầu thường gặp như lướt web, làm việc văn phòng hay giải trí cơ bản.
Chính sự "đủ dùng" này khiến thị trường bước vào giai đoạn bão hòa. Chu kỳ nâng cấp gần như chững lại và người dùng hiếm khi cảm thấy chiếc laptop hiện tại không còn đáp ứng nhu cầu.
AI - Động lực mới khiến người dùng nâng cấp thiết bị
Sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo đang tạo ra bước ngoặt rõ rệt cho thị trường laptop sau nhiều năm gần như không biến động. Khác với các nâng cấp phần cứng truyền thống vốn khó nhận thấy trong trải nghiệm hằng ngày, AI tác động trực tiếp đến cách con người làm việc, học tập và sáng tạo, khiến khái niệm "máy đủ dùng" dần mất ý nghĩa và mở ra nhu cầu mới.
AI "on-device" – xử lý trực tiếp trên thiết bị thay vì phụ thuộc đám mây – trở thành nền tảng của thế hệ laptop hiện đại. Khi Microsoft đưa ra tiêu chuẩn Copilot+ PC, thị trường lần đầu tiên có bộ khung rõ ràng cho "laptop AI": thiết bị tích hợp NPU (bộ xử lý AI) đạt 40 TOPS. Quan trọng hơn, Copilot+ PC mang đến lợi ích thiết thực như tóm tắt tài liệu, tạo văn bản, xử lý hình ảnh thông minh, tìm kiếm theo ngữ cảnh hay giao tiếp bằng ngôn ngữ tự nhiên.
Laptop AI còn cải thiện chất lượng họp online nhờ tăng cường hình ảnh, âm thanh, tạo phụ đề và thậm chí tự động tóm tắt cuộc họp.
Tính năng Windows Recall "quay ngược thời gian" để tìm lại các công việc, tài liệu, website… trước đây từng xử lý.
Những lợi ích này không chỉ nâng cao hiệu suất làm việc mà còn mở rộng đáng kể khả năng sáng tạo cá nhân. Với sinh viên, AI hỗ trợ học tập trở nên trực quan và thuận tiện hơn. Với doanh nghiệp, xử lý on-device đem lại lợi thế về tốc độ và bảo mật. Còn với người dùng phổ thông, những tác vụ vốn phức tạp nay được thực hiện chỉ bằng vài thao tác đơn giản.
Laptop AI mang tới những giá trị vượt xa các tính năng AI
Sự xuất hiện của chuẩn laptop AI như Copilot+ PC không chỉ bổ sung tính năng mà còn đặt ra tiêu chuẩn mới cho toàn thị trường. Laptop hiện đại không còn được đánh giá chỉ dựa trên CPU, mà ở khả năng cân bằng giữa hiệu năng, độ mỏng nhẹ và thời lượng pin trong bối cảnh AI phổ biến. Một thiết bị lý tưởng phải vừa chạy tốt các tác vụ thông minh, vừa linh hoạt cho người dùng di chuyển.
Thế hệ chipset Snapdragon X là minh chứng rõ ràng cho hướng đi này. Không chỉ có NPU mạnh để xử lý AI on-device, nền tảng này còn tiết kiệm năng lượng và tỏa nhiệt thấp, giúp các hãng tạo ra laptop mỏng nhẹ nhưng vẫn duy trì hiệu suất ổn định. Đây là cách tiếp cận khác hẳn mô hình "CPU càng mạnh càng tốt" vốn thống trị thị trường nhiều năm.
Zenbook A14 - Laptop AI siêu mỏng nhẹ chỉ 980g, phù hợp với doanh nhân hay di chuyển.
Từ nền tảng này, Zenbook A14 trở thành ví dụ tiêu biểu cho thế hệ laptop AI mới: trọng lượng chỉ khoảng 980g, pin tới 28 giờ xem video online và khả năng vận hành êm mượt nhờ kiến trúc tối ưu cho AI. Với doanh nhân hoặc người thường xuyên di chuyển, một thiết bị nhẹ gần như bằng tablet nhưng vẫn chạy đủ tác vụ văn phòng, đa nhiệm và xử lý thông minh ngay trên máy mở ra cách sử dụng khác hẳn laptop truyền thống.
Hành vi mua sắm dịch chuyển trước làn sóng laptop AI
Tại thị trường bán lẻ, dữ liệu từ Phong Vũ cho thấy laptop AI đã bắt đầu tăng trưởng ổn định, đặc biệt từ 2024-2025 khi chuẩn Copilot+ PC xuất hiện ở nhiều mức giá. Doanh nghiệp và sinh viên là hai nhóm quan tâm nhanh nhất: nhóm đầu chú ý khả năng xử lý on-device và bảo mật, trong khi nhóm sau tập trung vào hiệu năng đa nhiệm và công cụ hỗ trợ học tập.
Trong các nhà sản xuất tham gia thị trường AI PC tại Việt Nam, ASUS hiện là một trong những đơn vị dẫn đầu, nắm khoảng 41% thị phần laptop đạt chuẩn Copilot+ PC. Kết quả này đến từ việc ASUS sớm đưa laptop AI về Việt Nam từ quý III/2024 và liên tục mở rộng danh mục trong 2025, với dải sản phẩm trải từ Zenbook Duo cho giới sáng tạo, Zenbook A14 siêu nhẹ cho doanh nhân đến Vivobook S phổ thông trên nền tảng Intel, AMD và Snapdragon.
Zenbook DUO - Laptop AI hai màn hình "độc lạ" dành cho người đa nhiệm.
Song song với mở rộng danh mục, ASUS còn phát triển các không gian trải nghiệm như ASUS Exclusive Store và ASUS AI Innovation Hub để người dùng tiếp cận với laptop AI. Đây được xem là yếu tố rút ngắn thời gian ra quyết định mua, đồng thời phản ánh sự dịch chuyển trong hành vi mua sắm tại đô thị lớn.
Đại diện ASUS chia sẻ: "Tại Việt Nam, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ tạo điều kiện để người dùng nâng cấp lên thiết bị mạnh hơn, phù hợp hơn với yêu cầu công việc. Trong 2–3 năm vừa qua, mức tăng trưởng ở phân khúc cao cấp như Zenbook tại Việt Nam đã vượt nhiều thị trường khác trong khu vực."
