NASA Insight lần đầu tiên phát hiện va chạm giữa hố thiên thạch và sao Hỏa - Ảnh: ĐẠI HỌC ARIZONA
Ngày 19-9, các nhà khoa học cho biết tàu do thám sao Hỏa Mars InSight đã phát hiện ra sóng địa chấn và sóng âm từ một loạt các vụ va chạm vào năm 2020 và 2021.
Một vệ tinh quay quanh hành tinh đỏ đã xác nhận các vị trí va chạm, cách tàu do thám của NASA 290 km.
Thiên thạch đầu tiên trong số 4 thiên thạch đã được xác nhận đi vào bầu khí quyển của sao Hỏa vào ngày 5-9-2021 và phát nổ thành ít nhất 3 mảnh, mỗi mảnh để lại một miệng hố.
Đây là hố thiên thạch đầu tiên được tàu InSight của NASA phát hiện, theo hãng tin AP.
Sau khi xem xét các dữ liệu trước đó, các nhà khoa học xác nhận 3 tác động khác đã xảy ra vào ngày 27-5-2020, ngày 18-2-2021 và ngày 31-8-2021 do máy địa chấn của tàu InSight thu thập.
Sau vụ nổ, tàu InSight của NASA đã bay qua vị trí tác động ước tính để xác nhận vị trí và dùng máy ảnh đen trắng để chụp 3 điểm tối trên bề mặt sao Hỏa.
Khi xác định được những điểm này, tàu InSight sử dụng máy ảnh thí nghiệm khoa học hình ảnh Độ phân giải cao (HiRISE) để có được hình ảnh cận cảnh màu sắc của các miệng hố thiên thạch.
Bà Ingrid Daubar của Đại học Brown (Mỹ), đồng tác giả của bài báo nghiên cứu trên tạp chí Nature Geoscience, cho biết: "Sau 3 năm chờ đợi, InSight đã phát hiện những tác động trên sao Hỏa và những miệng hố thiên thạch đó trông rất đẹp".
Theo trang tin của NASA, tàu đổ bộ InSight dự kiến sẽ còn thu nhận được thêm nhiều cuộc tấn công của thiên thạch, do sự gần gũi của sao Hỏa với vành đai tiểu hành tinh. Mặt khác, bầu khí quyển của sao Hỏa chỉ dày bằng 1% so với Trái đất, nên có nhiều thiên thạch đi qua nó mà không bị tan rã.
Kể từ năm 2018, máy đo địa chấn của InSight đã phát hiện ra hơn 1.300 vụ chấn động trên sao Hỏa.
Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu không gian (CNES) của Cơ quan Không gian Pháp cung cấp thiết bị đo địa chấn này. Máy nhạy đến mức có thể phát hiện ra sóng địa chấn từ cách xa hàng ngàn km.
Nhóm nghiên cứu của InSight nghi ngờ còn các tác động khác có thể đã bị che khuất bởi tiếng ồn từ gió hoặc từ những thay đổi theo mùa trong khí quyển.
Tuy nhiên giờ đây, khi dấu hiệu địa chấn đặc biệt của một vụ va chạm vào sao Hỏa đã được phát hiện lần đầu tiên, các nhà khoa học hy vọng sẽ tìm thấy nhiều điều ẩn giấu trong dữ liệu gần 4 năm qua của InSight.
NASA cho biết tàu đổ bộ do thám Insight vẫn còn thời gian để nghiên cứu sao Hỏa.
Bụi tích tụ trên các tấm pin mặt trời của tàu đổ bộ đang làm giảm sức mạnh của nó và cuối cùng sẽ dẫn đến việc tàu vũ trụ ngưng hoạt động.
Rất khó để dự đoán chính xác thời điểm Insight ngưng hoạt động. Tuy nhiên, dựa trên các kết quả đo công suất mới nhất, các kỹ sư NASA tin rằng tàu đổ bộ này có thể ngừng hoạt động trong khoảng thời gian từ tháng 10-2022 đến tháng 1-2023.
