Hành động cực đoan này là minh họa rõ nét cho sự trỗi dậy của looksmaxxing - xu hướng trực tuyến khuyến khích các kỹ thuật chưa được kiểm chứng, đôi khi nguy hiểm, nhằm tăng sức hấp dẫn người khác giới và khơi dậy ham muốn tình dục.
Những influencer (người có ảnh hưởng) thuộc phong trào looksmaxxing - một phần của hệ sinh thái trực tuyến được gọi là "manosphere" - ngày càng phổ biến trên mạng xã hội, tận dụng sự bất an của nam giới trẻ đang mong muốn cải thiện ngoại hình.
Trên TikTok, Instagram và YouTube, họ thường chia sẻ các phương pháp giả khoa học để đạt được các đặc điểm như môi dày, cằm dài, hay đôi mắt hình hạnh nhân được gọi là "mắt thợ săn". Đồng thời, họ cũng tận dụng sự nổi tiếng để kiếm tiền qua việc quảng bá nhiều sản phẩm tiêu dùng.
Ở mức độ cực đoan hơn, các influencer còn cổ vũ việc sử dụng steroid, phẫu thuật thẩm mỹ, thậm chí thủ thuật kéo dài chân để cơ thể trở nên hấp dẫn hơn.
Phụ nữ thường dễ dàng tìm đến chuyên gia thẩm mỹ hoặc mua các sản phẩm làm đẹp. Trong khi đó, không ít đàn ông chọn cách tự mày mò với những dụng cụ đơn giản.
"Bạn làm gì trong phòng tắm lâu thế?" - là dòng chú thích trong một video TikTok lên xu hướng, ghi lại cảnh một người đàn ông tự dùng búa đập vào má mình, gọi đó là "thói quen chăm sóc da".
Phía dưới video, hàng chục bình luận cảnh báo rằng kỹ thuật "đập xương" hay "dùng búa" này nguy hiểm, trong khi một số khác ca ngợi đây là cách hợp lý để có nét mặt sắc sảo.
Trong video khác, Oscar Patel - một influencer người Anh - quảng bá kỹ thuật "mewing", tức ấn lưỡi vào vòm miệng để cải thiện cấu trúc hàm và khuôn mặt, dù chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh.
Anh nói với gần 188.000 người theo dõi trên TikTok, những mẹo như vậy có thể biến họ thành "thần PSL" - thuật ngữ mạng chỉ những người đàn ông có ngoại hình hoàn hảo và đối xứng (Perfectly Symmetrical Looks).
Dillon Latham, một TikTokker đến từ Mỹ, từng khuyên 1,7 triệu người theo dõi nên làm trắng răng bằng hydrogen peroxide - loại hóa chất có thể gây hại nếu sử dụng không đúng cách. Một số nha sĩ cảnh báo, việc dùng peroxide mua ở cửa hàng thường xuyên có thể làm hỏng men răng và nướu.
Siddharth Venkataramakrishnan, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Đối thoại Chiến lược London, nhận định xu hướng looksmaxxing đang thúc đẩy làn sóng những influencer quảng bá hình thể và khuôn mặt hoàn hảo - thường để kiếm lợi cho bản thân.
"Với nam giới, xu hướng này đi kèm với thái độ kỳ thị phụ nữ. Nhiều người có xu hướng đổ lỗi cho nữ giới về sự bất an của chính họ. Sự kết hợp này cực kỳ độc hại", ông nói thêm.
Video ghi lại một influencer đang tự đập búa vào mặt mình để có ngoại hình góc cạnh. Ảnh: AFP
Nhiều influencer có động cơ tài chính, tận dụng sự nổi tiếng để quảng bá mọi thứ từ sữa rửa mặt, nước hoa pheromone, đến đồng hồ nhái từ Trung Quốc.
Looksmaxxing bắt nguồn từ cộng đồng "incel" (involuntary celibate - độc thân bất đắc dĩ), một dạng văn hóa mạng, nơi nhiều người đàn ông mang tư tưởng kỳ thị phụ nữ và cho rằng những thất bại trong tình cảm của họ là do phụ nữ và phong trào nữ quyền gây ra.
Anda Solea, nhà nghiên cứu thuộc Khoa Tội phạm học và Tư pháp hình sự, Đại học Portsmouth, cho biết: "Ý thức hệ incel đang được đổi tên thành looksmaxxing trên TikTok".
Trong một nghiên cứu, Solea phát hiện nhiều tài khoản lấy cảm hứng từ incel đã lách các quy định kiểm duyệt phát ngôn thù địch trên TikTok. Họ làm điều này bằng cách chuyển sang tập trung vào looksmaxxing và dùng những thuật ngữ nghe có vẻ tích cực hơn như 'tự hoàn thiện bản thân'.
"Đàn ông đang chịu rất nhiều áp lực. Chúng ta nên bảo vệ phụ nữ khỏi bạo lực giới, nhưng cũng cần chú ý đến những người đàn ông và nam thanh thiếu niên", Solea nói.
Các xu hướng "maxxing" liên quan cũng đang nổi lên như "gymmaxxing" (xây cơ bắp), "moneymaxxing" (cải thiện tài chính) - tất cả đều nhằm tăng sức hấp dẫn tình dục.
Nhiều influencer theo đuổi looksmaxxing thần tượng các người mẫu như Jordan Barrett (Australia) và Sean O'Pry (Mỹ). Nhờ thuật toán mạng xã hội khuếch tán nội dung của họ đến hàng triệu người, họ nhanh chóng thu hút lượng theo dõi khổng lồ.
Các chuyên gia cảnh báo, những thuật toán này có thể dẫn đến hậu quả trên thực tế. Mối nguy hiểm được minh họa trong bộ phim Netflix Tuổi vị thành niên gần đây, kể về một thiếu niên 13 tuổi bị buộc tội giết bạn học sau khi tiếp xúc với nội dung kỳ thị phụ nữ trên mạng.
Bộ phim đề cập đến thuyết "80/20" - một giả thuyết phổ biến nhưng không có cơ sở rằng 80% phụ nữ chỉ bị thu hút bởi 20% đàn ông.
Trong một nghiên cứu năm 2024, các nhà nghiên cứu tại Đại học Dublin City (Ireland) đã tạo ra các tài khoản giả mạo là nam thiếu niên. Họ nhận thấy chỉ sau một thời gian ngắn, TikTok và YouTube bắt đầu tràn ngập nội dung cổ xúy nam quyền cực đoan và tư tưởng kỳ thị phụ nữ. Những video này nhanh chóng chiếm lĩnh toàn bộ nguồn cấp.
"Nói rộng ra, điều này dẫn tới các tiêu chuẩn sắc đẹp độc hại, ảnh hưởng đến cả nam và nữ giới. Việc khiến người ta tin rằng nếu không giống ngôi sao Hollywood thì cũng đừng mơ đến chuyện yêu đương là một thông điệp cực kỳ nguy hiểm", Venkataramakrishnan nhận định.
(Theo AFP)
