Theo đó, hộ gia đình, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận mà chưa nộp tiền sử dụng đất sẽ phải nộp 70% giá đất ở theo bảng giá đất với phần diện tích được cấp. Trường hợp đã nộp tiền sử dụng đất nhưng ở mức thấp hơn mức quy định, số tiền đã nộp sẽ được quy đổi ra tỷ lệ diện tích đã hoàn thành nghĩa vụ, phần còn lại nộp theo mức 70% theo giá đất hiện hành khi nộp hồ sơ cấp sổ.
Với các diện tích còn lại, nếu được công nhận thêm vào mục đích đất ở, tiền sử dụng đất phải nộp sẽ được thu 100% theo giá đất tại bảng giá đất tại thời điểm nộp hồ sơ.
Bất động sản khu Đông TP HCM với các dự án nhà phố, đất nền. Ảnh: Quỳnh Trần
Cụ thể, khi một hộ gia đình được cấp 60 m2 đất ở, với giá đất theo bảng giá đất là 20 triệu đồng mỗi m2. Nếu hộ dân chưa từng nộp tiền sử dụng đất, số tiền phải nộp theo công thức: Tiền sử dụng đất = Diện tích đất ở × Giá đất ở × 70%. Như vậy số tiền phải nộp sẽ là 840 triệu đồng.
Trường hợp trước đây hộ dân đã nộp 200 triệu đồng, trong khi theo quy định phải nộp 400 triệu đồng, phần diện tích còn lại chưa hoàn thành nghĩa vụ sẽ là 30 m2, tương đương tiền phải nộp thêm là 420 triệu đồng (30 × 20 triệu × 70%).
Ngoài ra, nếu hộ dân được công nhận thêm 20 m2 đất ở, phần diện tích này sẽ phải nộp 100% giá đất, tức 400 triệu đồng (20 × 20 triệu × 100%). Như vậy, tùy từng trường hợp, số tiền sử dụng đất mà hộ gia đình phải nộp sẽ khác nhau, nhưng quy định mới giúp rõ ràng, minh bạch và dễ tính toán hơn, hỗ trợ người dân chủ động dự trù chi phí khi làm sổ đỏ.
So với Nghị định 103, quy định mới đã đơn giản hóa cách tính tiền sử dụng đất cho các trường hợp chưa nộp tiền; bổ sung cơ chế quy đổi cho trường hợp đã nộp tiền nhưng thấp hơn mức quy định, giúp người dân không bị thiệt thòi và tránh phát sinh tranh chấp, đồng thời rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ cấp Giấy chứng nhận, hỗ trợ người dân và cơ quan nhà nước triển khai nhanh hơn.
Bên cạnh đó, Chính phủ siết chặt quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất. Theo nghị định mới, hộ gia đình, cá nhân chỉ được miễn, giảm một lần tiền sử dụng đất đối với diện tích đất ở trong hạn mức được Nhà nước giao. Với người dân tộc thiểu số, ưu đãi này chỉ áp dụng với những người thường trú tại nơi có đất. Các trường hợp được miễn, giảm sẽ được cơ quan thuế và quản lý đất đai xử lý theo hồ sơ, thủ tục hiện hành.
Điểm đáng chú ý là nếu sau này cơ quan chức năng phát hiện người dân không đủ điều kiện để được miễn, giảm tiền sử dụng đất, số tiền đã được miễn, giảm sẽ phải nộp lại ngân sách nhà nước. Số tiền này được tính dựa trên giá đất và chính sách tại thời điểm giao đất, cộng với tiền chậm nộp hoặc khoản thu bổ sung theo quy định về thuế. Trường hợp người dân tự nguyện nộp lại tiền khi không còn đủ điều kiện cũng áp dụng cơ chế tương tự.
Nghị định đồng thời làm rõ các trường hợp không được miễn, giảm tiền sử dụng đất, gồm đất đấu giá và đất xây dựng nhà ở thương mại. Riêng với đất tái định cư hoặc những hộ phải di dời để bảo đảm tính mạng, ưu đãi vẫn được xem xét theo luật. Các cơ quan thuế và quản lý đất đai sẽ phối hợp kiểm tra, rà soát và thu hồi số tiền nếu cần, nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch.
