Chi cao nhất cho dịch vụ kỹ thuật
Mới đây, tại Hội nghị khoa học thường niên năm 2025 do Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức, đại diện của Vụ Bảo hiểm y tế (BHYT) đã có thông tin về việc thu - chi quỹ BHYT trong những năm qua.
Tỷ lệ bao phủ của bảo hiểm y tế tăng từ 68,8% (2013) lên 94,29% (2024); số lượt khám chữa bệnh BHYT đạt 183,68 triệu lượt (2024), tăng mạnh qua các năm; chi phí bình quân/lượt ngoại trú đạt 808.000 đồng, nội trú 4.955.000 đồng (6 tháng 2025). Cơ cấu chi: Dịch vụ kỹ thuật 60.992,8 tỷ đồng, thuốc chiếm 52.755 tỷ đồng, khám bệnh 32.027,5 tỷ đồng, vật tư y tế 17.388,2 tỷ đồng.
Ngoài ra, theo báo cáo của Vụ Bảo hiểm Y tế, mức chi cho các nhóm đối tượng có sự chênh lệch. Ví dụ nhóm người lao động có mức thu BHYT cao nhất nhưng mức chi thấp. Nhóm hộ gia đình có mức đóng thấp nhưng mức chi rất cao.
Thách thức cho quỹ BHYT khi dân số già hóa
Quỹ bảo hiểm y tế đang đối mặt với một số thách thức lớn. Đó là tình trạng già hóa dân số: Đến 2036 có 15,5 triệu người cao tuổi, 2046 đạt 26,4 triệu từ 65 tuổi trở lên. Ngoài ra còn có các yếu tố khác như: Dịch bệnh mới nổi phức tạp, gánh nặng bệnh không lây nhiễm tăng; chi phí y tế cao, chênh lệch tiếp cận giữa vùng miền, đặc biệt vùng sâu, xa, biên giới, biển đảo. Nhu cầu khám chữa bệnh BHYT tăng nhanh, thu tăng chậm hơn chi, phụ thuộc ngân sách nhà nước khoảng 50%.
Nghị quyết 72-NQ/TW, Chỉ thị 52-CT/TW và Nghị quyết 282/NQ-CP đề ra mục tiêu: Từ 2026, khám sức khỏe định kỳ/sàng lọc miễn phí ít nhất 1 lần/năm, lập sổ sức khỏe điện tử; giảm gánh nặng chi phí; đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo lộ trình; mở rộng quyền lợi, mức hưởng; tăng chi phòng bệnh, chẩn đoán sớm, đối tượng ưu tiên; chi trả BHYT cho dự phòng, dinh dưỡng, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe, sàng lọc.
Chỉ thị 52-CT/TW nhấn mạnh nghiên cứu nâng mức đóng phù hợp mở rộng quyền lợi; thí điểm đa dạng gói BHYT, BHYT bổ sung theo nhu cầu; liên kết BHYT với bảo hiểm doanh nghiệp tránh trùng lặp; khuyến khích đa dạng loại hình bảo hiểm; huy động nguồn thu bền vững.
Từ 2026, tăng tỷ lệ chi phòng bệnh, chẩn đoán sớm phù hợp lộ trình, mở rộng chi trả dịch vụ y tế phòng bệnh, dinh dưỡng, mạn tính, sàng lọc; sử dụng kinh phí quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, thuế rượu bia, đồ uống có đường... cho dịch vụ này, đặc biệt bệnh không lây nhiễm.
Đến nay, Vụ Bảo hiểm y tế đề xuất một số giải pháp:
Đa dạng nguồn thu: Tăng đóng góp tư nhân - huy động doanh nghiệp đóng cho lao động thời vụ, tài trợ nhóm dễ tổn thương; thí điểm gói BHYT theo thu nhập/nhu cầu; BHYT bổ sung liên kết xã hội - doanh nghiệp; tài trợ, viện trợ qua Quỹ; hỗ trợ bệnh nhân đa hình thức.
Chuyển đổi số: Hoàn thành sổ sức khỏe điện tử toàn dân; kết nối dữ liệu BHYT - dân cư, AI giám định; ứng dụng điện tử thu/đóng.
Nâng hiệu quả quản lý: Mua sắm tập trung, đàm phán giá; đa dạng cung ứng (nhà thuốc tư, thiết bị y tế); thanh toán định suất/DRG; tinh gọn bộ máy, công nghệ thông tin; AI/Big Data kiểm soát, phát hiện lạm dụng.
Kiểm soát minh bạch: Tăng giám sát, nâng cấp hệ thống giám định điện tử.
Theo lộ trình 2026-2028, đơn vị sẽ xây dựng Nghị định miễn viện phí, tăng đóng từ 2027, đa dạng nguồn, BHYT bổ sung, chi trả sàng lọc, khám sức khỏe định kỳ.
