Tạihội thảo “Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán” tổ chức sáng nay 17/7, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã đáp ứng hầu hết các tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell. Tuy nhiên, việc được công nhận nâng hạng hay không còn phụ thuộc lớn vào đánh giá và trải nghiệm thực tế của nhà đầu tư nước ngoài.
Điểm tích cực là dòng vốn ngoại đã quay trở lại mua ròng mạnh, với giá trị hơn 13.000 tỷ đồng trong nửa đầu tháng 7. UBCKNN duy trì trao đổi thường xuyên với khối ngoại và ghi nhận đánh giá tích cực từ họ về nỗ lực cải cách của Việt Nam và Chính phủ.
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) chia sẻ tại sự kiện. (Ảnh chụp màn hình).
Một trong những thay đổi đáng chú ý là áp dụng cơ chế NPF (Non Pre-funding), cho phép nhà đầu tư nước ngoài không cần ký quỹ trước khi giao dịch, giúp gia tăng đáng kể số lượng giao dịch. Hiện tại, lệnh NPF chiếm hơn 50% tổng lệnh mua của khối ngoại.
Với hàng trăm nghìn giao dịch NPF đã được thực hiện, chỉ có một vài giao dịch thất bại và đều được xử lý ổn thỏa. Tuy vậy, ông Hải nhấn mạnh rằng nâng hạng không phải là đích đến cuối cùng.
Việt Nam cần tiếp tục triển khai các giải pháp để duy trì hạng và hướng tới các nấc thang cao hơn bằng việc phát triển thị trường minh bạch, công bằng, hiện đại – thực sự là kênh huy động và phân bổ vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.
Đối với câu hỏi cần làm gì sau khi được nâng hạng, ông Hải cho rằng ngoài cơ chế NPF, một yêu cầu quan trọng khác là triển khai hệ thống CCP (Trung tâm thanh toán bù trừ). UBCKNN và Tổng Công ty Lưu ký và Chứng khoán Việt Nam (VSDC) đã phối hợp xây dựng lộ trình triển khai CCP, dự kiến cần từ 1 đến 1,5 năm để hoàn tất khâu chuẩn bị.
Cùng với đó, Việt Nam cần tiếp tục cải cách hành chính, minh bạch hóa thông tin, phát triển các sản phẩm tài chính xanh, sạch, ESG nhằm đáp ứng nhu cầu của các quỹ đầu tư nước ngoài. Nhờ sự phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, việc mở tài khoản đầu tư và thanh toán cho nhà đầu tư ngoại đã thuận lợi hơn.
Nếu trong thời gian tới Thông tư 07 được sửa đổi, giao dịch của khối ngoại sẽ càng thông suốt. Với MSCI, một trong các điều kiện quan trọng là phát triển thị trường ngoại hối sôi động, có công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá.
Liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại), ông Hải cho biết hiện nay có hơn 400 doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu nước ngoài bằng 0. Đây là một thách thức lớn khi nâng hạng vì nhà đầu tư nước ngoài có thể không thể tham gia nếu không còn room.
Khó khăn đến từ hai phía: quy định pháp lý còn phức tạp và việc doanh nghiệp đăng ký ngành nghề kinh doanh quá nhiều – có trường hợp lên tới 200–300 ngành – dù không triển khai thực tế. Do đó, ông nhấn mạnh, ngoài cơ quan quản lý, bản thân doanh nghiệp cũng cần chủ động rà soát nếu muốn mở rộng khả năng tiếp cận nguồn vốn quốc tế.
