Một phát hiện mới trong lĩnh vực cổ sinh vật học đang khiến các nhà khoa học phải xem xét lại những hiểu biết lâu nay về khủng long bạo chúa Tyrannosaurus rex (T-Rex), loài săn mồi nổi tiếng nhất từng thống trị Trái Đất. Bằng chứng vừa được công bố trên tạp chí Nature cho thấy sự tồn tại của một loài khủng long ăn thịt khác mang tên Nanotyrannus, mở ra khả năng rằng trong cùng thời kỳ, đã có hai loài khủng long khổng lồ cùng tồn tại chứ không chỉ riêng loài T-Rex.
Cuộc tranh cãi về danh tính của Nanotyrannus đã bắt đầu từ cuối thế kỷ 20. Năm 1999, các nhà cổ sinh vật học phát hiện một hóa thạch nhỏ thuộc họ khủng long bạo chúa tại bang Montana, Mỹ, và đặt tên là Nanotyrannus lancensis. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đây chỉ là một cá thể T-Rex non, không phải một loài riêng biệt. Cuộc tranh luận kéo dài hơn hai thập kỷ, khi các mẫu vật tìm thấy sau đó đều là cá thể non, khiến giới khoa học không thể đưa ra kết luận rõ ràng.
Tình thế đã thay đổi khi một hóa thạch gần như hoàn chỉnh của Nanotyrannus trưởng thành được công bố đầu năm nay. Mẫu vật này, được gọi là "khủng long đấu kiếm", được tìm thấy trong tư thế dường như đang chiến đấu với một con Triceratops, loài khủng long ba sừng ăn cỏ nổi tiếng. Cả hai được chôn vùi cùng nhau trong lớp trầm tích cổ đại, như thể bị "đóng băng" giữa trận chiến. Mặc dù cần thêm nghiên cứu để xác định nguyên nhân cái chết của chúng, nhưng việc hóa thạch được bảo tồn gần như nguyên vẹn đã mở ra cơ hội để giải mã bí ẩn kéo dài hàng thập kỷ.
Mẫu hóa thạch này, được phát hiện từ năm 2006 và từng thuộc sở hữu tư nhân trước khi được Bảo tàng Khoa học Tự nhiên Bắc Carolina mua lại vào năm 2020, đã được xác nhận là một cá thể Nanotyrannus trưởng thành. Các nhà khoa học đã cắt lát xương của mẫu vật và nghiên cứu cấu trúc bên trong, cho thấy "khủng long đấu kiếm" ít nhất 14 tuổi khi chết và đã đạt đến độ trưởng thành sinh học.
Nanotyrannus có kích thước nhỏ hơn đáng kể so với T-Rex, với chiều dài trung bình khoảng 4 mét và trọng lượng hơn 700 kg, chỉ bằng 1/10 kích thước của T-Rex. Tuy nhiên, điều này không làm giảm đi sự đáng sợ của nó, vì kích thước này vẫn tương đương với một con gấu Bắc Cực lớn. Một bộ xương khác của Nanotyrannus, được đặt tên là "Jane", phát hiện vào năm 2001, có kích thước lớn hơn, nặng khoảng 1 tấn, cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa hai mẫu vật này.
Sự khác biệt giữa Nanotyrannus và T-Rex không chỉ nằm ở kích thước mà còn ở cấu trúc cơ thể. Nanotyrannus sở hữu cánh tay dài hơn và đôi chân thon dài, giúp nó có khả năng chạy nhanh hơn T-Rex. Hơn nữa, Nanotyrannus có tới hơn 60 chiếc răng sắc nhọn, nhiều hơn cả T-Rex, cho thấy nó có thể là một kẻ săn mồi linh hoạt, chuyên đuổi bắt con mồi nhỏ.
Phát hiện này không chỉ xác nhận sự tồn tại của một loài khủng long bạo chúa thu nhỏ mà còn buộc các nhà khoa học phải viết lại phần lớn lịch sử tiến hóa của T-Rex. Nếu Nanotyrannus thực sự cùng tồn tại với T-Rex, thì hệ sinh thái cuối kỷ Phấn Trắng ở Bắc Mỹ có thể phức tạp và đa dạng hơn rất nhiều so với các nghiên cứu trước đây.
Khám phá về "T-Rex mini" không chỉ khiến cộng đồng khoa học phải xem lại kiến thức lâu nay mà còn gợi lên hình ảnh sinh động về một thế giới khủng long đa dạng hơn, nơi những kẻ khổng lồ không phải lúc nào cũng thống trị tuyệt đối. Dù T-Rex vẫn giữ danh hiệu "vua khủng long", phát hiện mới cho thấy ngai vàng của nó không hề cô độc, mà bên cạnh đó còn có một "phiên bản mini" nhanh nhẹn và không kém phần nguy hiểm - Nanotyrannus.
