Bathydevius là một loài sên biển biết bơi phát sáng nhờ bioluminescence - Ảnh: MBARI
Có kích thước bằng quả táo, loài mới này được đặt tên là Bathydevius caudactylus và được xếp vào nhóm sên biển. Tuy nhiên, chúng không giống bất kỳ loài sên biển nào mà các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu thủy cung vịnh Monterey (MBARI) từng thấy trước đây.
Loài động vật phát sáng dưới đại dương
Thông thường, sên biển sống ở đáy biển hoặc trong các môi trường ven bờ như hồ thủy triều. Chỉ một số ít được biết đến là sống ở vùng nước mở gần bề mặt.
Trong khi đó Bathydevius sống ở "vùng nửa đêm" của đại dương, khu vực sâu từ 1.000 - 4.000m dưới bề mặt đại dương. Với thân hình có đuôi giống mái chèo và phần đầu lớn dạng thạch mềm, chúng có thể phát sáng nhờ phát quang sinh học.
Các nhà khoa học cao cấp tại MBARI, Bruce Robison và Steven Haddock, lần đầu tiên gặp Bathydevius vào tháng 2-2000 trong một cuộc lặn sâu ngoài khơi vịnh Monterey, sử dụng robot điều khiển từ xa Tiburon. Kể từ đó, họ đã có hơn 150 lần quan sát loài "động vật thân mềm bí ẩn" này.
Thoạt nhìn, Bathydevius "trông giống như một cái loa lớn với chiếc đuôi lông vũ" hơn là một con sên biển, đồng tác giả nghiên cứu Haddock cho biết. Nó cũng có một bộ phận giống chân của ốc sên. Điều này ban đầu đã khiến các nhà nghiên cứu thắc mắc chính xác thì Bathydevius thuộc loại động vật thân mềm nào?
Một loài "độc đáo"
Robot nghiên cứu dưới nước đã phát hiện Bathydevius ở vùng biển ngoài khơi bờ Tây Bắc Mỹ, từ Oregon đến Nam California.
Các nhà nghiên cứu từ Cục Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia cũng đã quan sát một sinh vật tương tự ở rãnh Mariana, nằm ở phía tây Thái Bình Dương, cho thấy Bathydevius có phạm vi sinh sống rộng hơn so với những gì trước đây được biết.
Nhóm nghiên cứu đã thu thập được một mẫu vật để nghiên cứu kỹ hơn trong phòng thí nghiệm. Cấu trúc giải phẫu và di truyền học của mẫu vật tiết lộ rằng đây là một loài hải miên, nhưng là một loài đặc biệt đã thích nghi để bắt mồi và tồn tại trong "vùng nửa đêm".
Hầu hết mọi khía cạnh của Bathydevius đều phản ánh sự thích nghi với "vùng nửa đêm", từ giải phẫu, sinh lý học, sinh sản, kiếm ăn đến hành vi. Chúng di chuyển lên xuống trong cột nước bằng cách co giãn cơ thể hoặc trôi theo dòng chảy. Chúng có cả cơ quan sinh dục đực và cái. Khi cần tránh kẻ săn mồi, chúng dựa vào cơ thể trong suốt để ẩn mình một cách tự nhiên.
Và nếu bị đe dọa, Bathydevius phát sáng để khiến kẻ thù phân tâm. Các hạt sáng giúp tạo ra một diện mạo "đầy sao" trên lưng Bathydevius có thể được tìm thấy trong các mô của loài này.
Các tác giả nghiên cứu lo ngại việc khai thác đáy biển sâu, bao gồm việc xúc vật liệu từ đáy biển, có thể gây nguy hiểm cho Bathydevius. Một nghiên cứu mô tả về loài mới này đã được công bố trên tạp chí Deep Sea Research Part I.
