Tuần này đánh dấu thời hạn cuối cùng trong tối hậu thư mới của ông Trump với Nga: nếu Tổng thống Putin không kết thúc xung đột tại Ukraine, Mỹ sẽ áp thuế mạnh lên các quốc gia còn mua dầu của Moscow. Mức thuế mà ông Trump đề xuất lên tới 100% – một biện pháp được gọi là “thuế thứ cấp”.
Đặc phái viên của ông Trump – Steve Witkoff – sẽ có chuyến công du đến Nga ngay trước khi hạn chót này có hiệu lực, theo nguồn tin từ Nhà Trắng. Đây được xem là nỗ lực ngoại giao cuối cùng trước khi các biện pháp thuế quan được kích hoạt.
Tuy nhiên, nếu các biện pháp trừng phạt này được áp dụng, người phải “chịu đòn” đầu tiên có thể lại là chính người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ.
Một nhà máy lọc dầu ở thành phố Omsk, Siberia, Nga, được chụp vào tháng 2 năm 2023.
Vì sao các biện pháp thuế của ông Trump có thể gây hại cho chính Mỹ?
Theo các chuyên gia, việc đánh thuế lên các quốc gia nhập dầu Nga – trong đó có Ấn Độ và Trung Quốc – sẽ làm tăng chi phí nhập khẩu, đẩy giá hàng tiêu dùng và gây thêm áp lực lạm phát cho nước Mỹ. Hậu quả là người dân Mỹ sẽ phải chi nhiều hơn cho các sản phẩm như điện thoại, hàng điện tử và hàng hóa tiêu dùng khác.
Ấn Độ hiện đang là nước nhập khẩu dầu Nga lớn nhất, chiếm tới 36% tổng lượng dầu nước này tiêu thụ. Trung Quốc cũng tăng mạnh mua dầu Nga kể từ khi chiến sự Ukraine nổ ra, hiện chiếm 13,5% lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc. Đáng chú ý, cả hai quốc gia này đều là đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, với tổng giá trị hàng nhập khẩu vào Mỹ năm ngoái lên tới 526 tỷ USD.
Đánh thuế cao lên hàng hóa từ hai nước này đồng nghĩa với việc giá thành sản phẩm tại Mỹ sẽ tăng, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua và mức sống của người dân.
Đòn thuế liệu có thực sự hiệu quả trong việc gây áp lực lên Nga?
Trên thực tế, Nga là một trong những nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, với sản lượng khoảng 7 triệu thùng dầu/ngày, tương đương gần 5% nhu cầu tiêu thụ toàn cầu. Nếu Mỹ siết nguồn cung bằng thuế, giá dầu thế giới có thể tăng vọt – điều này sẽ ảnh hưởng đến chính người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ, dù Mỹ cũng là một nước sản xuất dầu lớn.
Thêm vào đó, kinh nghiệm từ chính quyền Trump trước đây cho thấy những lời đe dọa thuế quan lớn thường bị “xẹp hơi” sau khi gây ra phản ứng tiêu cực trong nước. Điển hình là các đợt áp thuế cao với Trung Quốc trước đây đã nhanh chóng bị giảm bớt trong quá trình đàm phán.
Các chuyên gia cũng cho rằng nếu ông Trump thực sự áp thuế quá cao, động thái này sẽ bị xem là “đòn gió”, bởi chính Mỹ cũng phải chịu tổn thất nặng. Mức thuế hợp lý hơn, trong khoảng 10-30%, có thể sẽ hiệu quả hơn trong việc thúc đẩy các quốc gia khác tìm nguồn cung dầu thay thế.
