Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/7 tuyên bố Washington đã đạt được một thỏa thuận thương mại “toàn diện và hoàn chỉnh” với Hàn Quốc. Theo đó, mức thuế đối với hàng hóa xuất khẩu từ Hàn Quốc vào Mỹ sẽ được ấn định ở mức 15%, thấp hơn so với mức 25% từng được ông Trump đe dọa trong “thư áp thuế” gửi Seoul trước đó.
Đặc biệt, mặt hàng ô tô – vốn bị đe dọa chịu thuế 25% – cũng được giảm thuế xuống còn 15%. Đây được xem là một bước đi làm dịu căng thẳng trong quan hệ thương mại giữa hai quốc gia đồng minh.
Ngoài ra, Tổng thống Trump thông báo Hàn Quốc sẽ chi 350 tỷ USD cho các khoản đầu tư “do Mỹ sở hữu và kiểm soát”, với danh mục đầu tư được ông trực tiếp lựa chọn trên cương vị Tổng thống.
Khoản đầu tư 350 tỷ USD sẽ được sử dụng ra sao?
Giữa Mỹ và Hàn Quốc đã nảy sinh khác biệt trong cách hiểu về khoản đầu tư trị giá 350 tỷ USD này.
Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung viết trên Facebook rằng quỹ đầu tư này sẽ giúp các doanh nghiệp Hàn Quốc thâm nhập mạnh mẽ vào thị trường Mỹ, đặc biệt trong các ngành có thế mạnh như đóng tàu, bán dẫn, pin thứ cấp, công nghệ sinh học và năng lượng.
Ông Lee nhấn mạnh, 150 tỷ USD trong quỹ trên sẽ dành cho việc “hợp tác đóng tàu”, hỗ trợ các công ty Hàn Quốc tiến vào ngành công nghiệp này tại Mỹ. Quan điểm của ông là phải đạt được “lợi ích song phương”, chứ không chỉ đơn thuần mang lại lợi thế cho một bên.
Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick lại cho rằng “90% lợi nhuận” từ khoản đầu tư này sẽ “thuộc về người dân Mỹ”.
Thỏa thuận này khác gì với thỏa thuận Mỹ - Nhật trước đó?
Tuyên bố của ông Lutnick về việc người dân Mỹ nhận phần lớn lợi nhuận gợi nhớ đến một thỏa thuận tương tự với Nhật Bản trước đó trong tháng. Theo đó, Nhật Bản cũng đồng ý đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, nhưng Tokyo đã phản bác tuyên bố rằng toàn bộ lợi nhuận sẽ về phía Mỹ.
Chính phủ Nhật khẳng định lợi nhuận sẽ được chia theo tỷ lệ đóng góp của hai nước, thể hiện mong muốn công bằng và minh bạch hơn trong hợp tác đầu tư song phương.
Vì vậy, dù cả hai thỏa thuận đều đề cập tới các khoản đầu tư khổng lồ vào Mỹ, nhưng cách tiếp cận và kỳ vọng phân chia lợi ích giữa các bên liên quan lại không đồng nhất.
Ngoài thuế và đầu tư, thỏa thuận còn bao gồm nội dung nào khác?
Một điểm đáng chú ý trong thỏa thuận mới là Hàn Quốc cam kết mua 100 tỷ USD khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và các sản phẩm năng lượng khác từ Mỹ. Đây là bước đi giúp Mỹ mở rộng thị phần xuất khẩu năng lượng, đồng thời tăng cường gắn kết kinh tế với Hàn Quốc.
Tổng thống Trump tiết lộ rằng Hàn Quốc còn đồng ý đầu tư “một khoản lớn” vào các mục đích riêng, chi tiết sẽ được công bố khi Tổng thống Lee thăm Washington trong vòng hai tuần tới.
Ngoài ra, ông Trump nhấn mạnh hàng hóa Mỹ sẽ không bị áp bất kỳ thuế nào khi nhập khẩu vào Hàn Quốc – điều phù hợp với hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực từ năm 2012. Mức thuế thực tế đối với hàng Mỹ hiện chỉ khoảng 0,79%.
Thỏa thuận này có tác động ra sao đến kinh tế Hàn Quốc và quan hệ song phương?
Ngay sau khi thỏa thuận được công bố, chỉ số chứng khoán Kospi của Hàn Quốc tăng 0,5% và lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm cũng nhích nhẹ. Đây là tín hiệu tích cực ban đầu cho thấy giới đầu tư kỳ vọng vào triển vọng hợp tác mới.
Tổng thống Lee bày tỏ hy vọng quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn sẽ được củng cố thêm thông qua thỏa thuận này, đồng thời khẳng định sẽ luôn đặt “lợi ích quốc gia” làm trọng tâm trong đường lối ngoại giao.
Về các ngành công nghiệp cụ thể, Bộ trưởng Lutnick nói rằng Hàn Quốc sẽ không bị đối xử bất lợi so với các nước khác trong các lĩnh vực bán dẫn và dược phẩm. Tuy nhiên, các sản phẩm như thép, nhôm và đồng – vốn đang bị đánh thuế 50% khi xuất khẩu vào Mỹ – sẽ không nằm trong phạm vi điều chỉnh của thỏa thuận này.
