Albert Einstein, nhà vật lý thiên tài với thuyết tương đối làm thay đổi nền khoa học, không chỉ dừng lại ở những công trình lý thuyết vĩ đại.
Ít ai biết rằng, ông còn là tác giả của hơn 50 bằng sáng chế kỹ thuật thực tiễn tại nhiều quốc gia, từ những phát minh bảo vệ an toàn con người đến những thiết bị xuất phát từ niềm say mê khám phá công nghệ.
Một trong những sáng chế nổi bật nhất của Einstein là mẫu tủ lạnh được ông phát triển cùng đồng nghiệp Leo Szilard.
Ý tưởng này nảy sinh sau khi họ đọc tin tức về một gia đình tử vong do rò rỉ khí độc từ tủ lạnh công nghệ cũ. Einstein tin rằng cần có một thiết bị an toàn hơn.
Năm 1926, hai nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu nguyên lý làm lạnh bằng hỗn hợp butan và amoniac, kết hợp bơm điện từ để tạo áp suất. Tủ lạnh này được cấp bằng sáng chế vào năm 1930.
Tuy nhiên, sản phẩm không được thương mại hóa rộng rãi do vận hành khá ồn và sự ra đời của khí Freon - chất làm lạnh an toàn hơn, nhanh chóng trở thành chuẩn mực công nghiệp.
Bản thiết kế cải thiện tủ lạnh để đảm bảo an toàn cho người sử dụng (Ảnh: The Etsy Blog).
Dù không phổ biến trên thị trường, sáng chế của Einstein và Szilard vẫn được đánh giá cao về tính sáng tạo và mục đích bảo vệ con người.
Ngoài tủ lạnh, Einstein cùng Gustav Bucky đã sáng chế ra loại máy ảnh có khả năng tự điều chỉnh khẩu độ theo ánh sáng môi trường. Ý tưởng này dựa trên hiệu ứng quang điện, chính hiện tượng từng mang lại cho Einstein giải Nobel.
Hệ thống cho phép máy ảnh tự động điều chỉnh màn trập theo cường độ ánh sáng, tránh tình trạng ảnh bị thừa hoặc thiếu sáng. Sáng chế này đã đi trước thời đại và mở đường cho dòng máy ảnh tự động phổ biến toàn cầu sau này.
Nhà vật lý thiên tài còn thử sức ở mảng thiết bị trợ thính khi người bạn ca sĩ Olga Eisner của ông dần mất thính lực. Năm 1928, ông hợp tác cùng kỹ sư Rudolf Goldschmidt, thiết kế một hệ thống có thể biến những thay đổi nhỏ thành tín hiệu âm thanh điện từ.
Dù thiết bị chưa kịp thương mại hóa do sự ra đời của bộ khuếch đại điện tử, đây vẫn là minh chứng cho sự quan tâm của ông tới việc cải thiện chất lượng sống cho những người thiệt thòi.
Mẫu áo cánh do Albert Einstein đăng ký sáng chế năm 1936, phản ánh sự tiện lợi và tinh thần sáng tạo của ông.
Một phát minh khác gây chú ý là áo cánh được Einstein đăng ký sáng chế năm 1936. Thiết kế này đơn giản, rộng rãi, giúp người mặc cảm thấy thoải mái và tiện lợi.
Dù chỉ mang tính cá nhân nhiều hơn là một sản phẩm công nghệ, bằng sáng chế này phản ánh tinh thần sáng tạo của Einstein trong nhiều lĩnh vực, ngay cả trong những chi tiết nhỏ nhất của cuộc sống.
Sự nghiệp sáng chế của Einstein, dù không rực rỡ như những công trình vật lý, lại khắc họa một con người luôn tò mò, khao khát cống hiến và sẵn sàng thử sức ở những lĩnh vực xa lạ.
Có lẽ, chính tinh thần ấy mới là di sản bền vững nhất của ông: sự tò mò bất tận cùng niềm tin rằng khoa học phải phục vụ cuộc sống con người.
