Kể từ khi ra mắt vào cuối năm 2022, ChatGPT đã tạo nên một cơn địa chấn toàn cầu, thay đổi cách chúng ta làm việc và học tập. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi và vẻ ngoài thông thái đó là những "góc khuất" về bảo mật, độ chính xác và tác động tâm lý mà ít người dùng để ý tới.
ChatGPT vẫn có những điểm yếu đáng lo ngại.
1. "Thánh chém gió" với sự tự tin tuyệt đối
Một trong những cạm bẫy lớn nhất của ChatGPT là hiện tượng "ảo giác" (hallucination). Chatbot này có thể đưa ra những câu trả lời sai lệch hoàn toàn với giọng điệu vô cùng tự tin, chắc chắn như đinh đóng cột.
Vì hoạt động dựa trên dữ liệu được huấn luyện, nó không chỉ thừa hưởng các thành kiến của con người mà còn có thể bịa đặt các trích dẫn, nghiên cứu khoa học không hề tồn tại. OpenAI cũng thừa nhận trong hướng dẫn sử dụng rằng ChatGPT có thể cung cấp các sự kiện không chính xác. Đặc biệt với người dùng bản miễn phí, cơ sở dữ liệu thường xuyên bị lỗi thời so với thời gian thực, khiến thông tin nhận được thiếu tính cập nhật.
2. AI không phải là con người
Khả năng giao tiếp trôi chảy và "thấu hiểu" của ChatGPT khiến nhiều người quên mất họ đang nói chuyện với máy móc. Đã có trường hợp người dùng nảy sinh tình cảm, thậm chí coi AI là đối tác lãng mạn, như vụ việc một phụ nữ đã kết hôn dùng ChatGPT để xúc tác cho một cuộc "ngoại tình ảo".
Việc dùng AI để trút bầu tâm sự tạo cảm giác an toàn vì "không bị phán xét", nhưng thực chất đó chỉ là những thuật toán dự đoán từ ngữ. Sự phụ thuộc cảm xúc vào một cỗ máy vô tri có thể dẫn đến những hệ lụy tâm lý khó lường.
Nên nhớ ChatGPT vẫn chỉ là máy móc.
3. Bộ nhớ có giới hạn và đầy tính chọn lọc
Đừng nghĩ ChatGPT nhớ mọi thứ bạn nói. Nó có giới hạn về số lượng "token" (đơn vị dữ liệu văn bản) có thể xử lý trong một ngữ cảnh. Các thông tin cũ hoặc vụn vặt sẽ bị lãng quên nhanh chóng để nhường chỗ cho dữ liệu mới.
Hơn nữa, AI này được lập trình để không lưu trữ các thông tin nhạy cảm như xu hướng tính dục, quan điểm chính trị chi tiết hay giấy tờ tùy thân vào bộ nhớ dài hạn. Nó tập trung lưu trữ sở thích và ngữ cảnh dự án, nhưng người dùng cần hiểu rõ giới hạn này để không kỳ vọng sai lệch.
4. Không có gì là bí mật tuyệt đối
Đây là lời cảnh báo quan trọng nhất: Tuyệt đối không nhập thông tin ngân hàng, mật khẩu, dự án mật của công ty hay dữ liệu nhạy cảm vào ChatGPT.
Chính sách quyền riêng tư của OpenAI cho phép thu thập nội dung chat, email và thông tin tài khoản để huấn luyện mô hình. Điều này có nghĩa là con người (nhân viên hoặc nhà thầu của OpenAI) có thể đọc được những gì bạn viết. Ngoài ra, dữ liệu này có thể được chia sẻ với bên thứ ba hoặc cơ quan chính phủ trong các trường hợp pháp lý. Dù bạn có thể chọn không tham gia (opt-out) vào việc huấn luyện AI, nhưng về mặt kỹ thuật, dữ liệu của bạn vẫn nằm trên máy chủ của họ và không bao giờ là riêng tư tuyệt đối.
