Đặt tại một khu vực nằm ở trung tâm Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, một khu sản xuất rộng 5.000 mét vuông chứa hàng dài các căn phòng phía sau lớp kính. Chúng không hề có những âm thanh thường thấy của máy tiện hay băng chuyền đang hoạt động. Thay vào đó, một nhóm nhỏ kỹ thuật viên mặc áo khoác trắng lặng lẽ giám sát quá trình sản xuất linh kiện cốt lõi cho máy tính lượng tử quang tử.
Một robot tại trung tâm huấn luyện thu thập dữ liệu dành cho robot hình người ở Hợp Phì, tỉnh An Huy. Ảnh: China Daily
Cơ sở sản xuất vận hành theo mô hình phòng thí nghiệm và nhà máy được ra mắt tháng trước, đang nổi lên như nỗ lực mới nhất của Trung Quốc trong việc kết hợp những đột phá tiên tiến với quy mô dây chuyền lắp ráp, qua đó tạo ra hệ thống mà các kỹ sư gọi là "nhà máy của tương lai". Đây cũng là nhà máy điện toán lượng tử quang học chuyên dụng đầu tiên của Trung Quốc, nơi kết hợp nghiên cứu, chế tạo và thử nghiệm dưới một mái nhà.
Được thiết kế để hoàn thành hơn 200 bước sản xuất siêu chính xác, nhà máy hướng đến mục tiêu đẩy nhanh việc ứng dụng công nghệ lượng tử vào khám phá thuốc, trí tuệ nhân tạo và nhiều lĩnh vực khác. "Không đơn thuần là dây chuyền sản xuất, nơi đây là 'cầu nối' liên kết khoa học cơ bản với ứng dụng công nghiệp", Jia Jinfeng, Giám đốc Trung tâm Khoa học Lượng tử Khu vực Vịnh lớn Quảng Đông - Hong Kong - Macao, cho biết.
"Thông minh hóa" sản xuất
Ngành sản xuất của Trung Quốc dẫn đầu thế giới trong hơn 15 năm qua, nổi tiếng với khả năng mở rộng quy mô một cách có hệ thống. Tuy nhiên, sự chuyển đổi hiện nay không chỉ đơn thuần là về khối lượng hay sản lượng, mà bắt đầu từ hệ thống sản xuất linh hoạt, có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng và tùy chỉnh dọc theo dây chuyền sản xuất. Khắp khu vực gắn liền với sản xuất như Thâm Quyến, Vũ Hán, các mô hình nhà máy mới ra đời theo hướng thông minh, linh hoạt và áp dụng nhiều công nghệ hơn.
Chẳng hạn, bên trong nhà máy thông minh của Ipason ở Vũ Hán hiện trang bị dây chuyền sản xuất linh hoạt, cho phép lắp ráp máy tính hiệu năng cao theo đơn đặt hàng. Chỉ cần khách hàng đặt hàng trực tuyến, máy tính với thông số tùy chỉnh theo sở thích và nhu cầu cá nhân sẽ được giao trong vòng 24 giờ.
Một trụ cột khác trong quá trình chuyển đổi nhà máy tương lai của Trung Quốc là sự tích hợp AI và robot. Theo China Daily, trên khắp cả nước, ngày càng nhiều tổ hợp đang triển khai các hệ thống thông minh có khả năng tư duy, thích ứng và tối ưu hóa trong thời gian thực.
Tháng 8 vừa qua, chính quyền Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn về việc đẩy mạnh sáng kiến "AI Plus", vạch ra lộ trình toàn diện cho việc tích hợp sâu rộng AI vào nền kinh tế thực. Chính sách này đặt mục tiêu đạt tỷ lệ thâm nhập vượt quá 70% đối với ứng dụng thế hệ tiếp theo vào năm 2027, gồm thiết bị đầu cuối thông minh, trợ lý ảo AI...
Tại Thái Châu, tỉnh Chiết Giang, một nhà máy sản xuất vệ tinh siêu hiện đại của hãng ôtô Geely đã đi vào vận hành. Bên ngoài, nó trông giống một dây chuyền lắp ráp xe hơn là tổ hợp hàng không vũ trụ như thường thấy. Bên trong, robot tự hành dẫn đường (AGV) di chuyển nhẹ nhàng giữa các trạm làm việc, vận chuyển module vệ tinh đến nơi cần thiết. Quy trình này diễn ra êm ái và trơn tru, đồng thời đã rút ngắn chu kỳ sản xuất xuống chỉ còn 28 ngày.
Khu công nghiệp Rokae ở tỉnh Sơn Đông hiện đưa vào vận hành robot cộng tác. Chúng được trang bị cảm biến lực và thị giác với khả năng cảm nhận xúc giác và thị giác tương tự con người, cho phép tự động điều chỉnh góc độ và mức áp lực để hoàn thành các nhiệm vụ đòi hỏi độ chính xác cao, chẳng hạn lắp ráp cổng USB máy tính với độ chính xác ở mức micromet.
Trung Quốc cũng đã triển khai hệ thống đào tạo theo cấp bậc cho nhà máy thông minh, phân loại chúng thành bốn cấp độ: cơ bản, tiên tiến, xuất sắc và tiên phong. Theo Technology News China, dữ liệu mới nhất cho thấy, quốc gia này đang vận hành 35.000 nhà máy thông minh cấp cơ bản, 7.000 nhà máy cấp cao, hơn 230 nhà máy cấp xuất sắc và ít nhất 15 nhà máy tiên phong kiểu mẫu. Trung bình, những nhà máy này đã rút ngắn chu kỳ nghiên cứu và phát triển 29%, nâng cao hiệu quả sản xuất 22% và giảm lượng khí thải carbon 20%.
Nỗ lực khép kín
Những tuần gần đây, video về "đoàn quân" robot hình người của UBTech Robotics diễu hành trong một nhà máy lan truyền rộng rãi trên mạng. Cảnh tượng này được đánh giá không chỉ cho thấy một phần tương lai, mà còn báo hiệu nỗ lực của nhà sản xuất robot trong việc tích hợp máy móc vào các nhà máy thực tế, đặc biệt là robot hình người.
Các nhà máy ở Trung Quốc đang cố gắng khép kín quy trình. Chẳng hạn, nhà máy của UBTech tại Lưu Châu nằm không xa khu phức hợp lắp ráp của hãng xe Dongfeng - nơi đầu tiên ứng dụng robot vào sản xuất. Việc tập trung mô hình "nhà cung cấp - khách hàng" đang kết nối chuỗi công nghệ mới của Trung Quốc thành một vòng khép kín.
Trong khi đó, Thượng Hải đã thành lập trung tâm ươm tạo tập trung phát triển công nghệ giao diện não - máy tính (BCI) nằm ngay gần Bệnh viện Hoa Sơn - một trong những bệnh viện thần kinh hàng đầu của Trung Quốc, nơi thực hiện khoảng 20.000 ca phẫu thuật thần kinh mỗi năm. Điều này cho phép các nhà khoa học, doanh nhân và bác sĩ thần kinh thành "những người hàng xóm sát vách" hỗ trợ nghiên cứu, chuyển kết quả từ phòng thí nghiệm sang ứng dụng y tế thực tế.
"Hệ sinh thái kết nối toàn bộ chuỗi cung ứng, là môi trường lý tưởng để phát triển nhanh chóng," Peng Lei, người sáng lập Gestalt Life Technology, một công ty nghiên cứu BCI đặt ở Thượng Hải, cho biết.
Mô hình cũng ứng dụng vào hàng không vũ trụ. Tại khu công nghiệp Văn Xương, tỉnh Hải Nam, một nhà máy sản xuất vệ tinh siêu hiện đại đang được xây dựng theo mô hình "sản xuất vệ tinh xong, sẵn sàng phóng". Cơ sở này có quy mô sản xuất 1.000 vệ tinh mỗi năm, là một phần của hệ sinh thái toàn diện gồm phát triển tên lửa, sản xuất vệ tinh và điều khiển phóng. Tất cả đều nằm trong cùng một cụm công nghiệp. Văn Xương là nơi đặt bãi phóng tên lửa thương mại đầu tiên của Trung Quốc, hiện thu hút hơn 20 doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ phát triển tên lửa và sản xuất vệ tinh đến giám sát và điều khiển phóng.
Theo các chuyên gia, làn sóng xây dựng nhà máy khép kín đang dần bùng nổ ở Trung Quốc. Chúng hiện không còn đơn thuần là nơi sản xuất, thay vào đó là những hệ sinh thái cho phép tạo mẫu thử nghiệm, mở rộng quy mô nhanh, thu hẹp khoảng cách giữa những đột phá ở phòng thí nghiệm với sản phẩm thương mại, từ đó thương mại hóa sản phẩm nhanh hơn so với đối thủ cạnh tranh.
Trung Quốc hiện khởi động hơn 60 khu thí điểm "nhà máy công nghiệp tương lai" cấp tỉnh và có kế hoạch bổ sung thêm nhiều cụm công nghệ tiên tiến trong 5 năm tới. Trong đó, nước này cũng đặt mục tiêu xây dựng các chuỗi công nghiệp hoàn toàn mới.
(theo China Daily, Technology News China)
