Ngắm đàn cá của Nguyễn Hoàng Hiệp (31 tuổi, sống tại phường Phú Thủy, Lâm Đồng) với với lớp vảy óng ánh, cặp mắt long lanh, màu sắc tươi rói như vừa được vớt lên từ biển…, nhiều người trầm trồ khi biết đó chỉ là mô hình . Hiệp đang thu hút những người theo dõi hay bắt gặp anh trên mạng xã hội nhờ cái tài biến gỗ, nhựa composite... thành "những đứa con của đại dương" sống động đến khó tin.
Những chú cá tiêu bản sống động như đang bơi trong nước.
Sinh ra ở xứ biển, Hiệp sớm mê câu cá. Từ những ngày đầu chỉ đơn giản là vẽ và trang trí những con mồi lure để câu cá, anh dần nhận ra niềm đam mê tạo hình cá của mình. Ban đầu, đó chỉ là thú vui nho nhỏ, nhưng sự tỉ mỉ và sáng tạo của anh khiến nhiều cần thủ trong và ngoài nước chú ý, khuyến khích anh tiến xa hơn.
Ban đầu Hiệp trang trí những trang trí những con mồi lure để câu cá.
Chất liệu để làm mô hình cá 4 loại cơ bản: Tiêu bản cá thật, mô hình composite, vật liệu in 3D và gỗ. Quy trình cơ bản gồm tạo khuôn hoặc phôi từ mẫu thật, quét composite để tạo hình, lắp ghép các bộ phận, mài dũa cho đường nét tự nhiên, phủ sơn lót, vẽ cá và cuối cùng là phủ lớp bảo vệ.
Ở khâu vẽ, Hiệp sử dụng nhiều loại sơn khác nhau như sơn lacquer, sơn dầu, tạo khối và màu bằng nhiều lớp sơn chồng, tùy thuộc vào màu sắc đặc trưng của loài cá. Để bảo vệ và tạo độ bóng, anh phủ thêm sơn 2K hoặc epoxy. Việc hoàn thiện một tác phẩm có thể mất từ 3 ngày đến 1 tuần tùy kích thước và độ phức tạp.
Khó nhất là khâu dùng súng phun sơn (Airbrush) để tái hiện màu sắc sống động và “thổi hồn” cho từng chú cá.
Cá hổ làm từ tiêu bản cá thật.
Cá tầm làm từ tiêu bản vây và vi cá thật.
Tái hiện một con cá giống thật không chỉ là sao chép màu sắc. Lớp da cá có đặc điểm rất riêng, phản chiếu ánh sáng khác nhau tùy môi trường sống, nước ngọt, nước lợ hay nước mặn. Mỗi chi tiết, từ độ lấp lánh của vảy, sự chuyển màu trên thân, đến ánh mắt… đều đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng và cảm nhận tinh tế.
"Việc phối màu giống như 'đọc' được tâm hồn của cá. Có lúc phải pha nhiều tông màu để đạt được một sắc ánh bạc đúng, có khi phải mất hàng giờ chỉ để tạo hiệu ứng phản chiếu trên thân cá. Mình phối màu theo cảm tính, nhưng luôn bám sát mẫu thật. Chỉ khi bắt được cái hồn, con cá mới thực sự ‘sống’”, chàng trai 31 tuổi chia sẻ.
Góc làm việc ấn tượng để tạo ra những mô hình cá sống động.
Giai đoạn lên lớp sơn lót trước khi vẽ.
Đằng sau mỗi tác phẩm là cả quá trình tỉ mỉ với hàng chục giờ nghiên cứu đặc điểm sinh học của loài cá, hàng trăm lớp sơn chồng lên nhau nhưng phải chuẩn xác… Tất cả để đảm bảo rằng, người nhìn thấy chú cá ấy sẽ quên rằng nó không phải vật sống. Công việc này đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn trọng rất lớn; chỉ cần một đường cọ lệch, một vệt màu sai là phải làm lại từ đầu. Nhưng chính sự thử thách ấy lại khiến Hiệp say mê.
Dân mạng gọi tác phẩm của Hiệp là "những chú cá không bao giờ chết", còn anh gọi đó là “cái đẹp không bị thời gian bào mòn”.
Trong số hàng chục loài cá từng chế tác, Hiệp nhớ nhất cá bè quỵt, tác phẩm đầu tiên, khởi đầu cho hành trình gắn bó hơn 4 năm qua. Mô hình cá này được Hiệp hoàn thiện trong 1 tuần, do là phôi gỗ nên nặng tầm 8-9kg.
Mô hình ấn tượng nhất với Hiệp là cá bè quỵt.
Mô hình cá của Hiệp chụp cùng người mẫu ảnh.
Các sản phẩm của anh có giá từ 3 đến 10 triệu đồng, tùy kích thước và độ khó. Khách hàng rất đa dạng, từ các cần thủ, chủ homestay, resort, nhà hàng Nhật, quán ăn... cho đến những người chơi cá cảnh đều muốn lưu giữ “phiên bản bất tử” của cá cưng. Ngoài việc làm các mô hình cá riêng lẻ, Hiệp còn gây ấn tượng mạnh trên mạng xã hội nhờ những bức tranh cá sống động như đang bơi dưới đại dương.
Hiệp tâm sự: " Điều quan trọng hơn giá trị thương mại là thông điệp cá 'không bao giờ chết' không chỉ nói về sự tồn tại vật lý, mà còn là biểu tượng cho tinh thần, ký ức, ước mơ và giá trị nghệ thuật. Trong tự nhiên, cá luôn bơi về phía trước, những tác phẩm của mình cũng mang ý nghĩa như vậy, dù hình thức thay đổi, linh hồn vẫn sống mãi".
Hiệp đang có kế hoạch tạo cộng đồng những người yêu thích và làm mô hình cá ở Việt Nam, ấp ủ ý tưởng giới thiệu quê hương qua các tác phẩm về những loài cá đặc trưng của quê mình và cả nước, đưa hình ảnh đó đến bạn bè quốc tế.
Cùng xem một số tác phẩm cá ấn tượng mà Hoàng Hiệp từng làm.
Cá koi y như thật đầy ấn tượng
Cá rồng kim long quá bối với màu vàng óng.
Cá vàng oranda bóng đẹp bắt mắt.
Cá chép phi tầng và cá rồng huyết long rực rỡ.
Cá pleco fish và cá hồi như còn tươi sống.
Cá lóc hoàng đế với màu xanh ấn tượng.
Cá kiếm được chế tác công phu nhiều kỹ thuật.
Cá vồ đém và cá chim trắng nước ngọt.
Cá kiếm sĩe nhỏ và cá dĩa được vẽ tỉ mỉ.
Cá tra đặc sản miền Tây làm từ composite.
Bức tranh cá bơi trong đại dương do Hoàng Hiệp tự vẽ.
