Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, trong đó có nhiều ca đột quỵ, đột tử do ngừng tim đột ngột mà không được cấp cứu kịp thời. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm khi xảy ra ngoài bệnh viện, nơi "thời gian vàng" để cứu sống bệnh nhân thường bị bỏ lỡ.
Ngừng tim đột ngột là tình trạng nguy hiểm cần được can thiệp ngay lập tức. Nguyên nhân hàng đầu thường là do rung thất hoặc nhịp nhanh thất, khiến tim không thể bơm máu hiệu quả. Sốc điện là biện pháp duy nhất và hiệu quả nhất để khôi phục nhịp tim bình thường trong những trường hợp này.
Thời gian là yếu tố then chốt. Nếu được sốc điện trong 3-5 phút đầu, cơ hội sống sót có thể lên đến 50-70%. Nếu phải chờ xe cấp cứu đến sau 10-15 phút, cơ hội sống sót gần như bằng không.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. (Ảnh: Tiến Tuấn)
Việc thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) kết hợp với sử dụng máy sốc điện phá rung tự động (AED) tại chỗ có thể tăng cơ hội sống sót cho nạn nhân ngưng tim ngoài bệnh viện lên gấp 2-3 lần so với chỉ hồi sức đơn thuần.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội mới đây ffề xuất một dự án đầy tham vọng - lắp đặt máy sốc điện phá rung tự động tại các địa điểm công cộng. Ý tưởng này nhận được sự quan tâm và ủng hộ của nhiều chuyên gia.
Theo các chuyên gia y tế, máy sốc điện phá rung tự động là thiết bị thông minh, dễ sử dụng, có thể tự động phân tích nhịp tim và hướng dẫn người dùng từng bước để thực hiện sốc điện khi cần thiết.
Việc trang bị máy sốc điện phá rung tự động ở những nơi đông người như sân bay, nhà ga, trung tâm thương mại, hay thậm chí trên đường phố trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Mỹ và các nước châu Âu.
Mặc dù tiềm năng cứu người là rất lớn, dự án của bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu cũng đối mặt với một số lo ngại. Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm là liệu máy có bị lấy trộm khi đặt ở nơi công cộng hay không.
Bác sĩ Hiếu cho rằng, một thiết bị có thể cứu sống người khác thì sẽ không ai lấy đi. Ông cũng tin rằng việc triển khai dự án sẽ được hỗ trợ từ các nguồn lực xã hội hóa và sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp.
Một trở ngại khác là lo ngại việc người dân có biết cách sử dụng máy hay không. Bác sĩ cho rằng máy được thiết kế để rất dễ sử dụng, thậm chí cả với người không có chuyên môn y tế. Ngoài ra, ông đề xuất sẽ có các chương trình đào tạo, cấp chứng chỉ cho những người tham gia tích cực để họ trở thành tình nguyện viên hướng dẫn cho cộng đồng.
Bên cạnh đó, một chuyên gia trong lĩnh vực cấp cứu nhấn mạnh rằng việc ép tim ngừng tuần hoàn vẫn là kỹ năng quan trọng nhất cần thực hiện ngay lập tức khi phát hiện người bị ngừng tim. Máy sốc điện phá rung tự động sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất sau khi ép tim liên tục, giúp tăng cơ hội cứu sống bệnh nhân.
Máy sốc điện phá rung tự động hiện nay được thiết kế rất thông minh và dễ sử dụng, kể cả với người không có chuyên môn y tế. (Ảnh minh hoạ)
Chuyên gia đề xuất, việc đặt máy sốc điện phá rung tự động sẽ bắt đầu thí điểm tại một thành phố du lịch, sau đó đánh giá và rút kinh nghiệm để mở rộng ra các vùng khác. Chuyên gia y tế tin rằng việc triển khai đặt máy không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn nâng tầm hình ảnh địa phương.
"Một thành phố du lịch có hệ thống máy sốc điện phá rung tự động ngay tại sân bay sẽ tạo ấn tượng mạnh mẽ với du khách", bác sĩ Hiếu nói.
Dự án này nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các chuyên gia và nhiều địa phương. Với giá khoảng 20-30 triệu đồng mỗi máy, một số công ty đã liên hệ để tặng hoặc bán với giá ưu đãi.
Bác sĩ Hiếu cho biết sẽ công bố địa phương thực hiện thí điểm vào đầu tháng 9 và khẳng định: “Nhiều nước có GDP (tổng sản phẩm quốc nội) thấp hơn Việt Nam vẫn làm được, không có lý do gì chúng ta không làm được”.
Việc triển khai máy sốc điện phá rung tự động tại cộng đồng cần đi kèm với một khung pháp lý rõ ràng, quy định về đối tượng và tình huống được phép sử dụng. Hơn hết, việc tổ chức các chương trình huấn luyện kỹ năng hồi sức tim phổi và sử dụng máy sốc điện phá rung tự động cho cộng đồng là bước đi thiết thực để xây dựng một hệ thống phản ứng cấp cứu nhanh, tăng cơ hội sống cho người gặp nạn ngay từ những phút đầu tiên.
Nam thanh niên ngừng tim đột ngột trong lúc tập gym 0
Trăn trở về 'chiếc máy chưa tới 5kg' cấp cứu ngừng tim của PGS Nguyễn Lân Hiếu 0
Ngừng tim 60 phút sau khi đi bơi 0
