Nguy cơ tăng tiểu đường, đột quỵ do một loại đồ uống quen thuộc

Thói quen tiêu thụ đồ uống có đường cũng có liên quan đến tăng cân và béo phì ở trẻ em và người lớn. Đây đều là những yếu tố nguy cơ chính gây ra nhiều bệnh, và đặc biệt là không tốt cho sức khỏe của trẻ em.

ẢNH: PHƯƠNG AN TẠO BỞI GEMINI AI

Tại VN, tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng nhanh trong 15 năm qua. Năm 2023, người dân uống đồ uống có đường gấp 4 lần so với năm 2009, với mức trung bình gần 70 lít đồ uống có đường/người/năm, tương đương 1,3 lít mỗi tuần.

Tổng điều tra dinh dưỡng quốc gia năm 2020 cho thấy tỷ lệ thừa cân, béo phì ở thanh thiếu niên tăng từ 2,6% năm 2002 lên 8,5% năm 2010 và chạm mốc 19% năm 2020. Tỷ lệ thừa cân, béo phì ở người lớn cũng tăng gần gấp đôi từ 10,9% lên 18,3%. Tại các trường học, thanh thiếu niên có xu hướng gia tăng tiêu thụ nước ngọt và thực phẩm chế biến công nghiệp, đặc biệt là ở khu vực thành thị.

WHO khuyến nghị áp thuế đối với đồ uống có đường nhằm làm tăng giá thành, từ đó giảm tiêu dùng. Biện pháp này phát huy hiệu quả trong việc giúp thay đổi thói quen của trẻ em và thanh thiếu niên, những người bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi giá cả. WHO cho biết khoảng 110 quốc gia đã áp dụng đánh thuế đồ uống có đường. Đây là giải pháp giúp cải thiện sức khỏe và giảm chi phí y tế, tăng nguồn thu cho ngân sách chính phủ.

Đồng thời, WHO cũng khuyến nghị cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tiêu thụ đồ uống có đường. Hiện không nhiều người biết rằng một lon 330 ml nước ngọt có ga có thể chứa tới 10 thìa cà phê hoặc 40 gram đường. Trong khi đó, khuyến nghị của WHO dành cho người trưởng thành là dưới 50 gram đường/người/ngày.

Về tác động tới mức tiêu thụ nước giải khát có đường, theo tham khảo các nước và một số nghiên cứu tại VN, nếu áp mức thuế 10% trên giá xuất xưởng (tăng giá bán khoảng 5%), ước tính sẽ làm giảm mức tiêu thụ nước ngọt khoảng 2,6 lít/người/năm so với hiện tại. Mức giảm tiêu thụ có thể đạt đến 9,8 - 10,5 lít/người/năm khi áp thuế tăng cao hơn, khiến giá bán tăng 19 - 20%.