Người trồng hoa đối diện "nỗi lo kép"

Trắng tay trước tết

Cách đây hơn 1 tháng, gia đình bà Hồ Thị Hạnh, ngụ thôn Trung Định, P.An Nhơn Đông (Gia Lai) đã chuẩn bị hơn 1.000 chậu mai bonsai cho vụ hoa tết năm nay, nhưng sau 2 trận bão, lũ dồn dập, mọi thứ đã mất trắng. Bà Hạnh kể cả vườn khoảng 3.000 chậu nhưng đã bị bão quật đổ gãy đến 90%, số còn lại cũng hư hại, ngập trong nước. "Nghề mai là nguồn sinh kế chính, nuôi sống cả gia đình tôi. Vừa đổ cả trăm triệu xuống vườn, chưa thu được gì đã mất trắng. Đợt bão lũ lần này quá khủng khiếp, vụ tết này coi như trắng tay", bà Hạnh buồn bã nói.

Ảnh: NVCC

Tại các phường An Nhơn Đông và An Nhơn Bắc, nhiều làng mai nổi tiếng đang trong cảnh xơ xác, tiêu điều sau bão lũ, nhiều chủ vườn cố cứu chữa nhưng hàng trăm cây mai vẫn khó phục hồi, phát triển trở lại. Theo thống kê, toàn tỉnh Gia Lai có hơn 1,6 triệu cây/chậu hoa, cây cảnh bị hư hại, trong đó hơn 890.000 cây/chậu do bão và hơn 730.000 cây/chậu do lũ, thiệt hại ước tính lên tới hàng chục tỉ đồng. Riêng mai vàng, hơn 800.000 cây/chậu bị hư hại, tập trung chủ yếu ở TX.An Nhơn (cũ).

Tại TP.HCM, làng mai vàng Bình Lợi nổi tiếng cả nước, với diện tích trồng mai lên đến 650 ha, cũng bị ảnh hưởng do ngập nước và triều cường. UBND xã Bình Lợi cho biết triều cường ảnh hưởng nặng nhất tại các ấp 1, 2, 3 và 4, làm ngập nhiều diện tích trồng trọt và nuôi trồng thủy sản với khoảng 900 ha bị thiệt hại, trong đó có hơn 500 ha mai vàng. Ông Nguyễn Văn Thiêm, Tổ trưởng Tổ hợp tác xã mai vàng Bình Lợi, cho biết vườn mai 3 ha của ông bị ngập sâu 20 - 40 cm, 10.000 cây bị ảnh hưởng. Nhờ sự giúp đỡ của chính quyền và lực lượng hỗ trợ, nhiều hộ dân đã cơ bản khắc phục xong, dần ổn định sản xuất.

Tại Sa Đéc (Đồng Tháp), diện tích trồng hoa tết năm nay có khoảng 55 ha với sản lượng 800.000 giỏ, giảm 15% so với năm ngoái do thời tiết mưa nhiều và triều cường gây ngập. Ông Đặng Quang Giàu, Tổ trưởng Tổ hợp tác hoa, kiểng Tân An, cho biết 11 thành viên trong tổ đang trồng 300.000 giỏ, trong đó 2/3 phục vụ Festival hoa Sa Đéc dịp Tết Dương lịch, còn lại cho Tết Nguyên đán. Theo ông Giàu, mặc dù không gặp bão lũ như các vùng trồng hoa khác ở miền Trung nhưng triều cường và mưa lớn kéo dài cũng gây khó khăn cho nông dân, sản lượng giảm sút hơn năm trước.

Một số hộ trồng hoa Tết cổ truyền tại làng hoa Mỹ Phong, Mỹ Tho (nay thuộc Đồng Tháp) cho hay tình hình mưa lớn kéo dài ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của hoa, người trồng vừa tốn chi phí bơm tát nước vừa phải mua thuốc phòng trị bệnh cho hoa. "Mưa xuống khiến các chậu hoa úng nước nhiều, hoa chậm phát triển và bị vàng lá. Người trồng hoa phải xử lý thuốc dưỡng rễ nên mất thêm chi phí. Nói chung trời mưa không thuận lợi cho hoa sinh trưởng và phát triển vì bị úng, lại gây tốn kém cho nhà vườn", ông Trương Văn Nhung, chủ vườn hoa tại Mỹ Phong, chia sẻ.

Lo lắng sức mua dịp tết

Tình hình thiệt hại do bão lũ, ngập lụt và kinh tế không thuận lợi đang khiến người trồng hoa tết bất an vì sức mua có thể bị ảnh hưởng. Trò chuyện với PV Thanh Niên ngày 30.11, ông Lê Hữu Thiện, Giám đốc HTX Mai vàng Bình Lợi, cho biết: Trong thời gian qua vùng trồng mai Bình Lợi bị ngập nước bởi triều cường nhưng sau những nỗ lực phòng chống, đến nay tình hình đã tạm ổn. Điều lo lắng bây giờ chính là sức mua trong dịp tết. Với những diễn biến bất lợi, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân gần đây thì có thể thấy nhu cầu tiêu thụ hoa mai dịp tết cũng sẽ giảm sút. Theo ông Lê Hữu Thiện, mai tết không phải là mặt hàng thiết yếu nên sẽ được người dân cân nhắc chi tiêu. Ở mùa tết năm trước, vào thời điểm cùng kỳ, thương lái đã bắt đầu liên hệ để xuống tiền đặt cọc và đã có thể bán được lai rai nhưng năm nay gần như chưa có ai hỏi mua.

"Mùa tết năm trước tôi đầu tư vốn 1,5 tỉ đồng để sản xuất mai tết, nhưng thu hồi cũng chỉ vừa đúng số vốn bỏ ra, xem như lỗ tiền công. Còn năm nay tôi không dám đầu tư lớn như vậy nữa, cũng diện tích gần như tương đương nhưng chỉ đầu tư khoảng 1 tỉ đồng, giảm phân thuốc lại. Mặc dù vậy, tôi cũng rất lo lắng không biết có thu hồi được vốn hay không vì trước mắt thì thấy tết năm nay chưa có tín hiệu tích cực", ông Lê Hữu Thiện bộc bạch.

Tại Đà Nẵng, hiện các vườn hoa ở làng hoa Dương Sơn đã đồng loạt xuống giống, chăm sóc cây non, chuẩn bị cho thị trường hoa tết 2026, nhưng cũng như nhiều chủ vườn khác, dự đoán nhu cầu sẽ gặp khó khăn nên đa số nhà vườn đều chủ động tiết giảm sản lượng và chi phí đầu tư. Bà Từ Thị Sung, chủ vườn hoa cúc tại làng hoa Dương Sơn, chia sẻ: "Năm nay dự đoán đầu ra khó khăn nên gia đình tôi chỉ trồng 2 loại là cúc đại đóa và cúc pha lê. Mấy năm trước tôi đầu tư hơn 1.000 chậu, nhưng năm nay thị trường hạn chế nên không dám trồng nhiều, tổng cộng cả hai loại chưa đến 1.000 chậu". Tại Đà Lạt, nơi chủ yếu trồng hoa trong nhà kính, ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết, nhiều nhà vườn cũng cho biết nhu cầu tiêu thụ hoa vào dịp cuối năm sẽ bị ảnh hưởng. Ông Vũ Quang Trung, chủ một vườn lan tại Lâm Đồng, nhận định: "Lâm Đồng chủ yếu cung cấp hoa lan vào dịp tết cho thị trường cả nước. Với công nghệ sản xuất lan hiện nay, quy trình kiểm soát nhiệt độ từ 20-22°C và độ ẩm phải luôn ổn định, hoa lan ít chịu tác động trực tiếp từ thời tiết cực đoan. Từ tháng 10 các nhà vườn đã phải đưa cây vào giai đoạn xử lý lạnh để kịp ra hoa đúng tết. Nguồn lan hồ điệp năm nay ít bị gián đoạn như các dòng cây ngoài trời, tuy nhiên, sức tiêu thụ như thế nào vẫn là một ẩn số".

Tại xã Chợ Lách (Bến Tre), vùng trồng hoa nổi tiếng cả nước, tết năm nay các nhà vườn đã chuẩn bị khoảng 2,5 triệu sản phẩm hoa, kiểng, tăng 10% so với năm trước. Trong đó, cúc mâm xôi đạt chuẩn OCOP 3 sao chiếm 1,2 triệu sản phẩm, còn lại là vạn thọ, mai vàng và nhiều loại hoa khác. Các nhà vườn cho biết hằng năm có khoảng 70% sản lượng được thương lái bao tiêu, phần còn lại người dân mang ra các chợ hoa tết để bán lẻ.