Ngày 28/6/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) ban hành Thông tư số 06/2023/TT-NHNN, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/9/2023. Thông tư bổ sung một số quy định nhằm kiểm soát rủi ro phát sinh trong hoạt động cho vay, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, để ưu tiên hơn nữa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, NHNN đã ban hành Thông tư số 10/2023/TT-NHNN ngày 23/08/2023 ngưng hiệu lực thi hành khoản 8, khoản 9 và khoản 10 Điều 8 của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (đã được bổ sung theo khoản 2 Điều 1 Thông tư số 06/2023/TT-NHNN) từ 1/9/2023 cho đến ngày có hiệu lực thi hành của văn bản quy phạm pháp luật mới quy định về các vấn đề này.
Trước đó, Thông tư 06 đã bổ sung khoản 7, 8, 9, 10 quy định về Những nhu cầu vốn không được cho vay . Như vậy, từ 1/9/2023, khoản 8, khoản 9, khoản 10 sẽ ngưng hiệu lực thi hành. Các khoản 1,2,3,4,5,6,7 tiếp tục có hiệu lực. Trong đó, khoản 7: Không được cho vay để gửi tiền là quy định mới được bổ sung.
Lý giải về việc bổ sung khoản 7, NHNN từng cho biết qua công tác thanh tra, giám sát có phát sinh trường hợp ngân hàng đã cho vay để chứng minh khả năng tài chính của khách hàng vay khi đi lao động, học tập ở nước ngoài dưới hình thức vay tiền để gửi tiết kiệm. Hoặc có khách hàng thế chấp sổ tiết kiệm ngoại tệ vay VND để gửi tiết kiệm. Liên quan đến vấn đề này, NHNN đã có văn bản số 9565 ban hành ngày 6-12-2019 cảnh báo các ngân hàng. Bản chất của tiền gửi tiết kiệm và giao dịch chứng minh tài chính của khách hàng phải hình thành từ chính nguồn tiền của khách hàng, không phải là tiền đi vay từ ngân hàng. Theo đó, thông tư 06 bổ sung quy định ngân hàng không được cho vay vốn để gửi tiền nhằm đảm bảo kiểm soát sử dụng vốn vay đúng mục đích và kiểm soát rủi ro khoản vay cũng như đảm bảo phù hợp với bản chất của tiền gửi tiết kiệm, bản chất giao dịch chứng minh tài chính.
Việc NHNN ngưng hiệu lực thi hành khoản 8, khoản 9, khoản 10 diễn ra sau khi các doanh nghiệp bất động sản liên tục đề nghị xem xét lại bởi nếu những quy định cấm vay vốn này có hiệu lực sẽ "bít đường" vay tín dụng đối với các dự án bất động sản, nhà ở thương mại, khu đô thị ngay tại thời điểm mà chủ đầu tư có nhu cầu bổ sung vốn tín dụng cao nhất để triển khai thực hiện xây dựng các công trình của dự án. Ngay sau đó, Ngày 16/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công văn hỏa tốc yêu cầu nghiên cứu sửa đổi Thông tư 06, tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp. Ngày 23/8, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ký văn bản số 756/TTg-KTTH đôn đốc Ngân hàng Nhà nước khẩn trương rà soát, sửa đổi Thông tư số 06/2023/TT-NHNN theo hướng ngưng hiệu lực thi hành các quy định gây khó khăn, hoàn thành trong ngày 25/8/2023 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng.
