Chiều 3.12, tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.
Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn
ẢNH: GIA HÂN
Theo tờ trình của Chính phủ, sau hợp nhất với Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, TP.HCM tạo nên một thực thể hành chính - kinh tế đặc biệt, mở ra cơ hội tái cấu trúc không gian phát triển theo tư duy "1 trung tâm, 3 vùng, 1 đặc khu". Tốc độ tăng trưởng phấn đấu 10 - 11%/năm, đến năm 2030, bình quân đầu người đạt khoảng 14.000 - 15.000 USD...
Để hiện thực hóa các mục tiêu trong 5 năm tới, TP.HCM dự kiến mỗi năm cần huy động bổ sung thêm từ 8 - 12 tỉ USD. Để huy động nguồn vốn ngoài ngân sách, TP.HCM cần xây dựng các dự án chiến lược quy mô lớn; thu hút các nhà đầu tư chiến lược có năng lực thực sự...
Xử lý ra sao với các dự án BT?
Trước đó, Nghị quyết 98 chỉ cho phép sử dụng quỹ đất do Nhà nước quản lý thuộc trường hợp sắp xếp lại, xử lý tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư dự án BT. Tuy nhiên, theo Chính phủ, nhiều trường hợp không đủ quỹ đất để thanh toán, gây ách tắc, chậm trễ trong thực hiện hợp đồng BT...
Cạnh đó, thủ tục thu hồi, giao đất, cho thuê đất còn rườm rà, kéo dài thời gian thanh toán, phát sinh chi phí và rủi ro pháp lý. Chưa có cơ chế linh hoạt để điều chỉnh hoặc ký phụ lục hợp đồng trong trường hợp cần thay đổi quỹ đất thanh toán, dẫn tới khó khăn trong thực hiện cam kết với nhà đầu tư...
Để giải quyết vướng mắc, ách tắc trong thanh toán hợp đồng BT, bảo đảm quyền lợi nhà nước và nhà đầu tư, tăng tính khả thi và hiệu quả trong việc xử lý các dự án BT chuyển tiếp, dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 theo hướng mở rộng phạm vi quỹ đất được sử dụng để thanh toán, gồm cả quỹ đất theo hợp đồng BT, đất thuộc diện thu hồi theo luật Đất đai...
Đồng thời, cho phép UBND thành phố thu hồi cả khu đất và giao, cho thuê đất trực tiếp không qua đấu giá, đấu thầu, nhằm đơn giản hóa thủ tục.
Trường hợp chưa giao đất, chưa cho thuê đất với hợp đồng BT, bổ sung cơ chế ký phụ lục hợp đồng BT để xác định quỹ đất thanh toán.
Về nguyên tắc thanh toán, dự thảo nghị quyết giữ nguyên như quy định tại Nghị quyết 98, căn cứ theo khối lượng công trình BT được nghiệm thu, kiểm toán; giá đất xác định theo quy định của pháp luật về đối tác công tư (giá tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được xác định tại thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất).
Về cơ chế đặc thù, Chính phủ đề xuất bổ sung trường hợp cho phép TP.HCM được thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án đường sắt theo hợp đồng BT bằng quỹ đất. Ngoài ra, tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu, vùng phụ cận nút giao dọc tuyến Vành đai 3 được định hướng phát triển theo mô hình TOD (mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng - PV), UBND TP.HCM được quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, công trình thương mại dịch vụ, công cộng...
Theo đánh giá, các quy định này sẽ tạo cơ chế khai thác linh hoạt các công trình trong TOD, huy động nguồn lực đầu tư...
Về quản lý nguồn thu từ quỹ đất TOD, Chính phủ đề xuất TP.HCM được ưu tiên đầu tư vào các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD, từ nguồn giữ lại 100% số thu từ khai thác quỹ đất TOD...
Lập Khu thương mại tự do TP.HCM
Lý giải cho sự cần thiết lập Khu thương mại tự do TP.HCM, Chính phủ cho rằng điều này sẽ tạo không gian thể chế đặc thù, vượt trội, góp phần đưa TP.HCM trở thành trung tâm kinh tế, tài chính và thương mại quốc tế của khu vực.
Dự thảo nghị quyết bổ sung khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu thương mại tự do, với các chính sách về thẩm quyền cho UBND TP.HCM chủ động quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới khu thương mại tự do...
Về chính sách đất đai, cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu với các dự án trong khu, trừ dự án nhà ở thương mại nhằm đẩy nhanh thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng khu.
Mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; cùng với giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao...
