Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine tiếp tục diễn ra, công nghệ máy bay không người lái (UAV) đã trở thành một trong những yếu tố quan trọng định hình chiến trường hiện đại.
Gần đây, tại diễn đàn Archipelago-2025 ở Skolkovo, Trung tâm Hệ thống và Công nghệ Không người lái của Nga đã giới thiệu một loạt UAV đánh chặn mới, bao gồm Skvorets-PVO, Bolt, Ovod-PVO, Kinzhal và Krestnik-M.
Những thiết kế này không chỉ thể hiện bước tiến trong công nghệ quân sự của Nga mà còn cho thấy sự học hỏi từ các giải pháp phòng thủ của Ukraine, đặt ra những thách thức mới cho cuộc đua công nghệ không quân.
Đặc điểm công nghệ của các UAV đánh chặn mới
Các UAV đánh chặn Nga giới thiệu tại Archipelago-2025 được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa trên không, đặc biệt là các UAV của đối phương, vốn đang trở thành mối đe dọa ngày càng lớn trên chiến trường.
UAV Skvorets-PVO được trang bị hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) cho phép tự động phát hiện và bám bắt mục tiêu. Hệ thống này giúp tăng cường khả năng đánh chặn chính xác trong các điều kiện chiến đấu phức tạp, giảm sự phụ thuộc vào điều khiển thủ công từ con người.
Tốc độ tối đa của Skvorets-PVO đạt 270 km/h, phù hợp với các nhiệm vụ phản ứng nhanh.
UAV Kinzhal, do ASF-Innovations phát triển, có tốc độ tối đa lên tới 300 km/h, cho phép nó truy đuổi và vô hiệu hóa các mục tiêu di động nhanh như UAV đối phương.
Tốc độ cao kết hợp với khả năng cơ động giúp các UAV này trở thành công cụ hiệu quả trong việc bảo vệ các mục tiêu chiến lược trên mặt đất.
Hệ thống Bolt kết hợp với một tổ hợp radar, cho phép phát hiện mục tiêu từ xa và phối hợp hành động với các UAV khác.
Điều này tạo ra một mạng lưới phòng không tích hợp, tăng cường khả năng đối phó với các cuộc tấn công bằng UAV hàng loạt – một chiến thuật mà Ukraine đã sử dụng rất hiệu quả.
UAV Krestnik-M được thiết kế để bảo vệ các mục tiêu trên mặt đất, trong khi Ovod-PVO tập trung vào việc đánh chặn các mục tiêu trên không.
Sự đa dạng trong vai trò của các UAV này cho thấy Nga đang tìm cách xây dựng một hệ sinh thái phòng không linh hoạt, có thể ứng phó với nhiều loại mối đe dọa khác nhau.
Theo The Moscow Times, Nga đã bắt đầu triển khai các UAV sử dụng công nghệ sợi quang, giúp tăng cường khả năng chống nhiễu điện tử và duy trì kết nối ổn định trong môi trường chiến đấu có nhiều tín hiệu gây nhiễu.
Điều này đặc biệt quan trọng khi Ukraine đã phát triển các biện pháp gây nhiễu điện tử tiên tiến để vô hiệu hóa UAV Nga.
Sự học hỏi từ Ukraine
Một điểm đáng chú ý là các thiết kế UAV mới của Nga dường như chịu ảnh hưởng từ các chiến thuật và công nghệ phòng thủ của Ukraine.
Theo United24 Media, các UAV đánh chặn của Nga có nhiều điểm tương đồng với những hệ thống mà Ukraine đã sử dụng để đối phó với các đợt tấn công bằng UAV Shahed của Nga.
Ví dụ, Ukraine đã phát triển các hệ thống phòng không di động và sử dụng UAV để đánh chặn các mục tiêu trên không, một chiến lược mà Nga đang cố gắng tái hiện.
Hơn nữa, việc Ukraine nghiên cứu thành công UAV Molniya của Nga để sản xuất phiên bản riêng cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trong việc cải tiến công nghệ UAV.
Bên cạnh đó, Nga cũng đang tăng cường sản xuất hàng loạt các UAV Shahed (được gọi là Geran-2 trong nội địa Nga) với tốc độ nhanh hơn, tích hợp động cơ phản lực để đạt tốc độ trên 500 km/h, biến chúng thành những 'tên lửa hành trình mini' với khả năng tấn công tầm xa.
Điều này đặt áp lực lớn lên hệ thống phòng không của Ukraine, buộc cả hai bên phải liên tục đổi mới công nghệ để giành ưu thế.
Tác động trên chiến trường
Theo phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), những đổi mới trong công nghệ UAV của Nga, đặc biệt là các UAV đánh chặn, đang mang lại hiệu quả đáng kể trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công từ không quân Ukraine.
Các hệ thống như Skvorets-PVO và Kinzhal có thể giúp Nga bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như các kho dầu hoặc căn cứ quân sự, trước các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine, vốn đã gây thiệt hại đáng kể ở những khu vực như Sochi hay Crimea.
Tuy nhiên, Ukraine không đứng yên. Nước này đã phát triển các UAV sợi quang với khả năng tấn công ở khoảng cách hơn 40km và đang đẩy mạnh sản xuất các hệ thống phòng không sử dụng AI, như các tháp pháo điều khiển tự động.
Những nỗ lực này cho thấy một cuộc đua công nghệ không khoan nhượng, nơi cả hai bên đều tìm cách vượt qua đối thủ bằng cách cải tiến tốc độ, độ chính xác và khả năng chống nhiễu.
Sự ra mắt của các UAV đánh chặn mới tại Archipelago-2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược quân sự của Nga, thể hiện sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ không người lái và học hỏi từ đối thủ.
Tuy nhiên, với sự phát triển song song của Ukraine trong lĩnh vực này, cuộc chiến trên không sẽ tiếp tục là một đấu trường khốc liệt, nơi công nghệ và sự sáng tạo quyết định kẻ thắng người thua.
Những tiến bộ trong AI, sợi quang và tích hợp radar của Nga là đáng chú ý, nhưng liệu chúng có đủ để vượt qua Ukraine, một đối thủ đang không ngừng cải tiến, vẫn là một câu hỏi mở.
