Nắng nóng khiến việc di chuyển, làm việc ngoài trời - nhất là ở những người chạy xe máy, giao hàng, tài xế công nghệ - không chỉ mệt mỏi hơn mà còn tiềm ẩn nguy cơ sốc nhiệt. Đây là một cấp cứu y khoa nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
Di chuyển hoặc làm việc thời gian dài ngoài trời nắng nóng dễ làm tăng nguy cơ sốc nhiệt
ẢNH: NHƯ QUYÊN
Vì sao thường xuyên chạy xe ngoài trời dễ bị sốc nhiệt?
Bác sĩ Chu Thị Dung, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3, cho biết khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể sẽ cố gắng điều hòa nhiệt bằng cách toát mồ hôi để làm mát. Tuy nhiên, nếu tiếp xúc quá lâu với nắng nóng trong môi trường bức xạ nhiệt lớn từ mặt đường, khí thải xe cộ và các bề mặt bê tông xung quanh, khả năng tản nhiệt của cơ thể sẽ bị quá tải.
Người đi xe máy không được che chắn tốt khỏi ánh nắng chiếu trực tiếp, lại bị gió nóng táp vào mặt và cơ thể, dễ mất nước, kiệt sức và tăng nguy cơ rối loạn điều nhiệt. Các tài xế giao hàng thường không có thời gian nghỉ ngơi, ít được tiếp cận nơi có bóng râm hay điều hòa, càng làm tăng nguy cơ sốc nhiệt.
Theo đó, bác sĩ chỉ ra các dấu hiệu ban đầu nhận biết sốc nhiệt như sau:
- Mệt mỏi bất thường, cảm giác choáng váng, nhức đầu.
- Khô miệng, khát nước nhiều, da khô nóng nhưng không ra mồ hôi.
- Nhịp tim nhanh, hơi thở dồn dập.
- Buồn nôn, rối loạn ý thức, nói nhảm, lú lẫn.
“Nếu không được xử lý sớm, người bệnh có thể co giật, hôn mê và tổn thương đa cơ quan. Với người thường xuyên chạy xe ngoài đường, việc phát hiện sớm và nghỉ ngơi, làm mát kịp thời là yếu tố sống còn”, bác sĩ Dung nói thêm.
Những sai lầm khiến nguy cơ sốc nhiệt tăng cao
Che kín người giúp tránh nắng hiệu quả? Nhiều người tin rằng che kín cơ thể bằng áo khoác, váy chống nắng, kính râm, khẩu trang nhiều lớp sẽ giúp tránh nắng hiệu quả.
Trùm khăn kín mặt, đội nón bảo hiểm dày nhiều giờ liền có thể gây giữ nhiệt vùng đầu, làm choáng váng
ẢNH: NHƯ QUYÊN
Anh T.T.D, 23 tuổi (ở phường Đức Nhuận - phường 4, 5 và 9, quận Phú Nhuận cũ - TP.HCM), hiện là tài xế công nghệ, chia sẻ: “Vì thường xuyên phải chở khách vào ban ngày, nên tôi che chắn rất cẩn thận. Tôi mang 3 lớp bao tay chống nắng, găng tay lái xe, mang áo khoác, đeo khẩu trang và khăn trùm đầu nguyên mặt trước khi ra đường. Tôi nghĩ làm vậy mới không bị cháy da và tránh nắng được tốt nhất”.
Thực tế, theo bác sĩ Dung, việc mặc quá nhiều lớp vải dày, không thoáng khí, đặc biệt là vải tối màu sẽ cản trở quá trình thoát nhiệt, khiến nhiệt tích tụ trong cơ thể ngày càng nhiều. Điều này không những không giúp làm mát mà còn làm tăng nguy cơ sốc nhiệt.
Mũ bảo hiểm lót mút dày, khẩu trang nhiều lớp. Trong thời tiết nóng bức, việc đội mũ bảo hiểm lót mút dày, cộng với khẩu trang che kín mặt - đặc biệt là loại nhiều lớp hoặc bằng vải dày - có thể gây bí thở và giữ nhiệt ở vùng đầu. Đây là vùng quan trọng để điều hòa thân nhiệt. Điều này dẫn đến cảm giác ngột ngạt, dễ choáng váng, mệt mỏi khi di chuyển ngoài trời nắng nóng trong thời gian dài.
Mang theo nước đá lạnh. “Dù uống đủ nước là cần thiết, nhưng nhiều người có thói quen mang theo nước đá lạnh, hoặc vừa đi nắng về là uống nước đá ngay. Hành động này có thể khiến mạch máu co lại đột ngột, gây đau bụng, rối loạn tiêu hóa, thậm chí nguy hiểm cho người có bệnh tim mạch”, bác sĩ Dung nhấn mạnh.
Thay vào đó, khi phải làm việc ngoài trời, nước ấm vừa phải hoặc nước ở nhiệt độ phòng mới là lựa chọn an toàn. Mọi người nên uống từng ngụm nhỏ, chia làm nhiều lần trong ngày.
Thói quen uống nước đá lạnh khi chạy xe ngoài trời nắng nóng có thể gây nguy hiểm cho người bệnh tim mạch
ẢNH minh họa: NVCC
Làm gì để bảo vệ sức khỏe khi làm việc ngoài trời nắng nóng?
Bác sĩ Chu Thị Dung đưa ra một số lời khuyên để người dân đảm bảo an toàn sức khỏe trong thời tiết nóng bức:
Trang phục thông thoáng: Ưu tiên vải sáng màu, thấm hút mồ hôi tốt. Sử dụng áo khoác chống nắng có chất liệu nhẹ, có lỗ thông khí. Tránh mặc đồ quá nhiều lớp hoặc bó sát.
Bảo vệ vùng đầu-mặt-cổ: Chọn mũ bảo hiểm có lỗ thông gió; dùng khăn hoặc khẩu trang mỏng, thông thoáng và nên thay thường xuyên nếu bị ướt mồ hôi.
Uống nước đầy đủ: Không đợi đến khi khát mới uống. Ưu tiên nước lọc, nước điện giải, tránh nước quá lạnh. Nếu phải di chuyển liên tục, nên uống từng ngụm nhỏ mỗi 15-20 phút.
Chủ động nghỉ ngơi: Tranh thủ vào bóng râm hoặc nơi có quạt/máy lạnh mỗi 1-2 giờ làm việc ngoài trời. Đừng cố chịu đựng nếu cảm thấy mệt, choáng váng.
Mang theo vật dụng hỗ trợ: Một chai nước mát, khăn ướt, quạt cầm tay hoặc túi đá gel mềm là những vật dụng đơn giản nhưng hữu ích khi cần làm mát nhanh cho cơ thể.
Lưu số cấp cứu trong điện thoại: Trường hợp nghi ngờ người đi đường có dấu hiệu sốc nhiệt, hãy đưa ngay vào nơi mát mẻ và làm mát cơ thể (chườm khăn ướt, quạt mát, xịt nước). Gọi ngay cấp cứu 115 nếu người bệnh có dấu hiệu không tỉnh táo.
