Không chỉ quen thuộc trong những món chả, canh hay món xào của người Việt, lá lốt còn là bài thuốc dân gian được truyền lại từ đời này sang đời khác. Theo lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội), trong y học cổ truyền, lá lốt vị nồng, hơi cay, tính ấm, giúp làm ấm bụng, trừ lạnh, giảm đau và điều hòa khí huyết.
Nhờ đặc tính đó, loại rau này thường được dùng trong các bài thuốc trị đau nhức xương khớp, cảm lạnh, mồ hôi tay chân hay đau bụng do lạnh. Một trong những mẹo dân gian phổ biến là đun nước lá lốt để ngâm tay chân vào buổi tối. Sau vài ngày kiên trì, tình trạng ra mồ hôi có thể giảm rõ rệt.
Không chỉ dừng lại ở kinh nghiệm dân gian, y học hiện đại cũng ghi nhận những công dụng quý của cây lá lốt. Trong thân và lá chứa nhiều hoạt chất sinh học như ancaloit, tinh dầu và đặc biệt là beta-caryophylen – chất có khả năng kháng viêm, làm dịu thần kinh, hỗ trợ giảm lo âu và trầm cảm.
Mỗi tối ngâm tay bằng lá này, mồ hôi chân tay khô thoáng hẳn sau vài ngày. (Ảnh minh hoạ)
Một số bài thuốc từ lá lốt
- Trị mồ hôi tay chân: Lá lốt rửa sạch, đun sôi, để nước ấm ngâm tay chân khoảng 15-20 phút mỗi tối. Có thể thêm muối trắng hoặc ngải cứu để tăng hiệu quả.
- Giảm đau khớp mùa lạnh: Dùng 20g lá lốt, 12g thiên niên kiện và 16g gai tầm xoang sắc lấy nước uống trong ngày.
- Chữa đau bụng do lạnh: Sắc 20g lá lốt tươi với nước, uống khi còn ấm, trước bữa tối.
- Đắp gối sưng đau: Lá lốt và ngải cứu (mỗi loại 20g) giã nát, trộn với giấm đun nóng rồi đắp vào vùng đau trong khoảng 10 ngày.
- Sát khuẩn miệng, trị viêm lợi: Lá lốt sắc đặc, dùng làm nước súc miệng hàng ngày giúp răng chắc khỏe, khoang miệng sạch khuẩn.
- Cháo giải cảm: Nấu cháo với lá lốt, hành tây, gừng, tỏi và trứng gà – món ăn giúp toát mồ hôi, hỗ trợ điều trị cảm lạnh.
Cần lưu ý khi sử dụng
Dù có nhiều lợi ích, lương y Bùi Đắc Sáng khuyến cáo những người đang bị nóng trong, táo bón hoặc đau dạ dày nên hạn chế dùng lá lốt để tránh phản tác dụng. Trước khi áp dụng như một phương thuốc, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc người có chuyên môn.
Lá lốt là minh chứng cho giá trị của những “cây thuốc quanh nhà” – nếu biết sử dụng đúng cách, không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn tiết kiệm chi phí điều trị nhiều bệnh thường gặp.
