Người thân của tôi mới phát hiện bị ung thư, được mách dùng nhiều mãng cầu xiêm có tác dụng ngừa tế bào ung thư phát tán. Xin chuyên gia tư vấn tác dụng của loại trái cây này? (Nguyễn Văn Đoan, 51 tuổi, TPHCM)
Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ - Giảng viên Khoa Y học cổ truyền, trường Đại học Y Dược TPHCM tư vấn:
Mãng cầu xiêm là một loại trái cây thơm ngon, giàu dinh dưỡng, được sử dụng rộng rãi từ thịt quả, lá, vỏ đến hạt. Thịt quả mãng cầu xiêm màu trắng, vị ngọt thanh, hơi chua, chứa nhiều vitamin C, B1, B2, giúp tăng cường sức đề kháng.
Theo Đông y, phần thịt quả có tác dụng giải khát, bổ dưỡng, kích thích tiêu hóa và phòng chống bệnh scorbut (thiếu vitamin C). Quả xanh phơi khô, tán bột; lá mãng cầu sấy khô làm trà cũng được sử dụng phổ biến.
Hạt mãng cầu xiêm chứa khoảng 0,05% alcaloid, bao gồm muricin và muricinin, có tác dụng diệt ký sinh trùng, giun sán khi nghiền nát. Lá mãng cầu chứa tinh dầu, tanin, chlorua kali, thường được dùng làm thuốc trị sốt, tiêu chảy, sốt rét, hỗ trợ giấc ngủ. Vỏ và rễ cây cũng có công dụng tương tự, giúp làm săn da hoặc trị các bệnh đường ruột.
Về tiềm năng chống ung thư, một số nghiên cứu sơ bộ trong phòng thí nghiệm cho thấy chiết xuất mãng cầu xiêm có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao, loại bỏ gốc tự do và ngăn chặn sự phát triển của khối u.
Một nghiên cứu tại Hàn Quốc chỉ ra rằng nước ép mãng cầu xiêm có hiệu quả tiêu diệt tế bào ung thư mạnh gấp nhiều lần so với hóa trị, mà không gây tác dụng phụ đáng kể. Tuy nhiên, các nghiên cứu này mới dừng ở giai đoạn thử nghiệm, chưa có bằng chứng rõ ràng về hiệu quả điều trị ung thư trên người.
Do đó, không nên coi mãng cầu xiêm là phương pháp thay thế điều trị ung thư mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có phác đồ phù hợp.
Ngoài ra, mãng cầu xiêm còn được ghi nhận với các lợi ích khác. Các nghiên cứu tại vùng Caribe cho thấy chiết xuất loại quả này có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tiêu thụ mãng cầu xiêm với liều lượng cao, đặc biệt từ lá hoặc hạt, có thể liên quan đến các dạng bệnh Parkinson không điển hình do chứa annonacin.
Trong Đông y, lá mãng cầu xiêm được dùng như trà giúp ổn định huyết áp nhưng phụ nữ mang thai cần tránh sử dụng lá, rễ, hạt vì có thể gây hạ huyết áp hoặc ức chế hoạt động tim. Người đang dùng thuốc trị huyết áp cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các chế phẩm từ mãng cầu xiêm. Riêng phần thịt quả an toàn và không bị hạn chế.
Để sử dụng mãng cầu xiêm hiệu quả, người dân có thể dùng 5-10 lá tươi hoặc khô pha trà, hoặc quả xanh sao vàng, tán bột uống dần. Hạt nghiền nát hoặc rễ cây cũng có thể dùng để trị giun sán nhưng cần cẩn trọng với liều lượng.
Tóm lại, mãng cầu xiêm là loại trái cây bổ dưỡng, có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng chưa được chứng minh là phương pháp điều trị ung thư. Người bệnh nên kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh và tuân thủ điều trị y khoa để đạt hiệu quả tốt nhất.
