Vào đầu tháng 11, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tạm dừng động thái phát hành tín phiếu ngắn hạn (28 ngày) nhằm hút bớt tiền trên kênh liên ngân hàng, từ đó giảm chênh lệch lãi suất giữa VND và USD nhằm giảm áp lực tỷ giá trong bối cảnh chịu tác động lớn từ quốc tế.
Kể từ ngày 21/9 đến ngày 8/11 (35 phiên), NHNN đã phát hành hơn 360.000 tỷ đồng tín phiếu và ngày 6/12 là ngày đáo hạn của lô 5.000 tỷ tín phiếu cuối cùng. Ước tính NHNN đãbơm ròng tổng cộng khoảng 256.000 tỷ đồng thanh khoản kể từ ngày 19/10 đến nay.
Số lượng tín phiếu đang lưu hành sẽ giảm về bằng 0 nếu NHNN không phát hành mới. (Ảnh: WiChart).
NHNN ngừng phát hành tín phiếu khi tỷ giá hạ nhiệt
Việc NHNN ngừng phát hành thêm tín phiếu diễn ra sau khi tỷ giá USD đã hạ nhiệt, đồng USD đã suy yếu trên thị trường quốc tế. Trong phiên 29/11, chỉ số USD Index (DXY), đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh với một giỏ tiền tệ, có lúc đã giảm xuống 102,47, mức thấp nhất kể từ đầu tháng 8.
Trong những ngày gần đây, DXY đã phục hồi lên gần 104, nhưng vẫn đang thấp hơn đáng kể so với giai đoạn cuối tháng 9 cho đến cuối tháng 10, thời điểm mà NHNN bắt đầu phát hành tín phiếu.
Một chỉ cho sức mạnh đồng USD là lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm. Trong phiên 5/12, lợi suất đã giảm xuống 4,167 % nhờ báo cáo việc lạm tích cực. Số yêu cầu tuyển dụng mới trong tháng 10 tại Mỹ chỉ còn 8,73 triệu, giảm 617.000, thấp hơn đáng kể so với ước tính của Dow Jones và là kết quả thấp nhất kể từ tháng 3/2021.
Số yêu cầu tuyển dụng đang dần giảm xuống ngang bằng với số người tìm kiếm việc làm, cho thấy thị trường lao động của Mỹ đã có dấu hiệu hạ nhiệt.
Trong khi đó, làm nền kinh tế và thị trường việc làm hạ nhiệt, kìm hãm lạm phát mà không gây ra suy thoái là mục tiêu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Càng sớm đạt đến mục tiêu này, Fed càng có nhiều lý do để cắt giảm lãi suất - động thái khiến đồng USD yếu hơn.
Mặc dù chênh lệch lãi suất VND - USD kỳ hạn qua đêm lại tăng lên hơn 5 điểm % như giai đoạn trước can thiệp, nhưng do USD đã yếu hơn đáng kể, tỷ giá vẫn được giữ ở mức ổn định và NHNN không có lý do để phát hành thêm tín phiếu mới.
Trong những phiên gần đây, tỷ giá đã có dấu hiệu tăng nhẹ khi DXY nhích lên. Kể từ giữa tháng 11, NHNN đã luôn duy trì tỷ giá trung tâm dưới mốc 24.000 đồng. Trong phiên 6/12, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.951 đồng, tăng 25 đồng so với một ngày trước.
Trên thị trường chợ đen, tỷ giá USD mua vào - bán ra tăng ở mức 24.600 đồng và 24.700 đồng, gần mức cao nhất trong năm 2023 nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với cuối năm ngoái. Tại ngân hàng Vietcombank, tỷ giá tăng 20 đồng ở cả chiều mua và chiều bán, lên 24.080 đồng và 24.450 đồng. Tỷ giá này vẫn thấp hơn so với mức đỉnh vào cuối tháng 10 cũng như cuối năm 2022.
Các nhà phân tích từ Chứng khoán MB (MBS) cho rằng một số yếu tố tích cực như thặng dư thương mại 11 tháng đầu năm 2023 đạt kết quả ấn tượng 25,8 tỷ USD, lượng kiều hối dự kiến ở mức 14 tỷ đồng trong năm 2023 và FDI thực hiện trong 11 tháng đạt 20,25 tỷ đồng, tăng 2,9% so với năm ngoái ... sẽ góp phần giảm áp lực lên tỷ giá.
Theo thông tin từ ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP HCM, tính đến cuối tháng 9 năm nay, lượng kiều hối chuyển về thành phố đạt gần 6,7 tỷ USD, nhiều hơn lượng kiều hối cả năm 2022. TP HCM là tỉnh thành nhận nhiều kiều hối nhất cả nước.
Các chuyên viên phân tích của MBS giữ nguyên dự báo tỷ giá VND/USD có thể dao động trong khoảng 24.300 - 24.500 VND/USD vào những tháng cuối năm. MBS cho biết tình trạng chênh lệch lãi suất USD và VND vẫn đang được duy trì và nhu cầu ngoại tệ tăng cao thường xảy ra vào giai đoạn cuối quý IV.
Lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp kỷ lục
Tình trạng thừa thanh khoản tiếp tục khi lãi suất qua đêm liên ngân hàng quay trở lại ngưỡng thấp kỷ lục (0,14%), tương tự như trước khi NHNN bắt đầu hút tiền vào cuối tháng 9.
Vào phiên 4/12, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm ở mức 0,16%/năm, giảm 0,01 điểm % so với phiên liên trước nhưng vẫn cao hơn 0,02 điểm % so với cuối tuần trước.
(Nguồn: WiChart).
Lãi suất các kỳ hạn 1 tuần và hai tuần lần lượt đạt 0,32%/năm và 0,44%/năm, cũng quanh mức thấp kỷ lục. Tương tự, thanh khoản cho những kỳ hạn dài hơn như 1 tháng và 3 tháng cũng đang tương đối thấp, quanh vùng thấp nhất kể từ năm 2022.
Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng diễn biến của lãi suất liên ngân hàng hàm ý nhu cầu vay vốn trong thời điểm cuối năm của nền kinh tế là không mạnh. Đồng thời, nhu cầu vay yếu có thể duy trì sau Tết Nguyên đán năm 2024 nếu nhìn vào xu hướng của lãi suất trên thị trường liên ngân hàng kỳ hạn 3 tháng.
Theo số liệu của NHNN, tính đến 23/11/2023, tăng trưởng tín dụng so với đầu năm mới đạt 8,39%, thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm trước.
