Clark Park, một YouTuber 35 tuổi là một trong rất nhiều người ở Hàn Quốc đang cảm thấy mệt mỏi vì giá thực phẩm tăng cao.
Đó là lý do vì sao anh cầm theo chiếc máy ảnh và hòa vào đám đông những người mua sắm ầm ĩ tranh nhau gà rán giá rẻ vào một buổi sáng tháng 8 tại Homeplus. Chuỗi siêu thị lớn này vừa giảm thêm 12% trong mức giá vốn đã chiết khấu sâu.
Anh Park cho biết “Có hơn 50 người xếp hàng. Nhiều người đã đến từ rất sớm và đợi nhiều tiếng đồng hồ".
Gà rán từ lâu đã trở thành món ăn “quốc dân” của người Hàn Quốc. Giờ đây, món ăn này chính là ví dụ nhấn mạnh tình trạng lạm phát tại quốc gia này. Giá thực phẩm gần đây đã đè nặng áp lực lên ví tiền của người tiêu dùng.
Theo số liệu của chính phủ, giá gà rán trung bình ở Hàn Quốc đã tăng 11,4% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng này cao hơn các mặt hàng thực phẩm phổ biến khác như kim chi hầm hay thịt bò nướng.
Theo nhà kinh tế học người Hàn Quốc tại Nomura Jeong Woo Park, người tiêu dùng có thể cảm thấy áp lực nhiều hơn, tùy thuộc vào chi phí mà các nhà hàng và siêu thị chuyển sang cho họ. Trong một vài trường hợp, giá gà bán lẻ tăng lên hơn 50% trong vòng 2 năm qua.
Trong những tháng gần đây, người dân trên khắp thế giới cũng đang phải vật lộn với những khó khăn tương tự khi giá thực phẩm toàn cầu tăng cao. Cảnh tranh nhau mua gà rán tại Homeplus là lời nhắc nhở về cách mà các hộ gia đình đang làm quen với lạm phát rộng hơn, vốn đã đạt 5,7% ở Hàn Quốc, và cũng cho thấy sự phụ thuộc của Hàn Quốc vào thực phẩm từ các quốc gia khác.
Gà rán là một món ăn mang đậm nét văn hóa của Hàn Quốc, tương tự như món cá và khoai tây chiên (fish and chips) của Anh. Món ăn này trở nên đắt đỏ trong năm nay. Nhiều người xem gà rán như món ăn nhẹ nhất định phải có tại các sự kiện thể thao. Việc khách hàng ăn món này nhiều lần trong tháng cũng không phải chuyện hiếm.
Bất cứ ai đến thăm Hàn Quốc nhất định phải thử món gà rán với bia của địa phương, hay còn gọi là “chimac”. Theo thống kê của chính phủ, cứ 20 nhà hàng thì có một quán gà rán.
Theo dữ liệu từ nhà cung cấp nghiên cứu thị trường Euromonitor International, Hàn Quốc là thị trường tiêu thụ gà lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau Mỹ và Trung Quốc là hai nước đông dân hơn rất nhiều.
Doanh thu từ các nhà hàng gà rán giới hạn phục vụ năm 2021. (Đơn vị: tỷ USD)
Nhà sáng tạo nội dung Clark Park cho biết gà rán có thể được gọi là “món ăn quốc dân” ở Hàn Quốc, tương tự như kim chi, bulgogi và bibimbap.
Giống như những món ăn mang đậm nét văn hóa Hàn Quốc được yêu thích khác, đây cũng là một hoạt động kinh doanh nghiêm túc. Theo Euromonitor, các nhà hàng gà rán Hàn Quốc đạt doanh thu 7,9 tỷ USD vào năm 2021.
Gàn rán được bày bán tại một siêu thị Homeplus ở Hàn Quốc. Ảnh: CNN
Tình hình giá cả tăng đã tạo ra một bài toán hóc búa cho các nhà hàng. Họ sẽ phải làm sao để vừa quan tâm đến lợi nhuận của cửa hàng mà không làm phật lòng khách hàng.
Nhà kinh tế học Jeong Woo Park cho biết: “Tất cả các chi phí liên quan đến gà rán đang tăng rất nhanh”. Ông cho biết thêm rằng các cửa hàng đang bị ảnh hưởng bởi chi phí dầu ăn, tiền thuê nhà, nhân công, dịch vụ giao hàng và thậm chí cả thức ăn chăn nuôi gà tăng vọt. Một số nhà hàng đã bắt đầu sử dụng robot để giảm chi phí lao động.
Những người bán hàng đang có những cách tiếp cận khác nhau trong tình hình những tháng gần đây. Theo Yunjin Park, một nhà phân tích nghiên cứu cấp cao về thực phẩm và dinh dưỡng tại Euromonitor, các chuỗi cửa hàng gà hàng đầu đã tăng giá thực đơn lên trung bình 2.000 won (tương đương 1,50 USD). Bà nói thêm rằng điều này khiến giá gà rán tăng khoảng 10% đến 15%.
Mặc dù khác biệt không quá lớn, nhưng điều đó đồng nghĩa với việc khách hàng sẽ phải trả gần 22 USD cho một bữa ăn đơn giản. Yunjin Park nói: “Gà từng là món ăn vừa túi tiền đối với người Hàn Quốc nhưng việc gọi món mà không lăn tăn đã không còn dễ dàng”.
Ngược lại, các siêu thị lớn địa phương đang đi theo hướng khác. Đợt giảm giá tháng 8 mà Clark Park tham gia tại siêu thị Homeplus dành cho chuỗi cửa hàng gọi là “dangdang chicken”, một chương trình khuyến mãi gà rán với giá khoảng một phần ba so với mức giá mà hầu hết các nhà bán lẻ đưa ra.
Gà rán là một phần quan trọng trong cách Hàn Quốc đo lường lạm phát.
Các cửa hàng khác cũng đang cảm thấy áp lực khi phải thích nghi theo, mặc dù chỉ trong thời gian ngắn. Vào tháng 8, chuỗi siêu thị lớn khác là Emart đã tung ra chương trình khuyến mãi kéo dài một tuần để bán gà rán với giá giảm gần 50% và bán được tổng 60.000 con.
Tuy nhiên, không phải cửa hàng nào cũng đủ khả năng để giảm giá. Một số cửa hàng nhỏ hơn có thể buộc phải đóng cửa cho đến khi chi phí giảm trở lại.
Ảnh: Homeplus/CNN
Barsali Bhattacharyya, một quản lý tại Economist Intelligence Unit (EIU), cho biết: “Nếu bạn nhìn vào cách các chuỗi doanh nghiệp có thể bán được với giá thấp như vậy, về cơ bản đó là do lợi thế quy mô. Họ có thể mua nhiều sản phẩm hơn và do đó yêu cầu mức giá tốt hơn từ các nhà cung cấp”.
Theo EIU, một lý do khiến Hàn Quốc phải đối mặt với những vấn đề như vậy là vì gần một nửa lượng lương thực của nước này là hàng nhập khẩu.
Các nhà kinh tế của Nomura cảnh báo trong một báo cáo hồi tháng 6 rằng Hàn Quốc là một trong những nền kinh tế châu Á chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ giá cả tăng vọt trên thế giới, vì nước này phụ thuộc vào nhiều loại thực phẩm từ các quốc gia khác. Singapore hay Philippines cũng được coi là những nước dễ bị tổn thương.
Giá lương thực toàn cầu đã tăng vọt trong năm nay, phần lớn là do xung đột tại Ukraine. Cả Nga và Ukraine đều là những nhà xuất khẩu lớn về các mặt hàng thiết yếu như lúa mì và dầu hướng dương.
Điều tồi tệ nhất có thể đã qua. Vào tháng 8, chỉ số giá lương thực của Liên Hợp Quốc đã giảm tháng thứ 5 liên tiếp. Ở Hàn Quốc, lạm phát tổng thể cũng đã giảm nhiều hơn so với dự kiến.
Nhưng những cải thiện lớn sẽ chưa xảy ra. Min Joo Kang, nhà kinh tế cấp cao của ING về Hàn Quốc và Nhật Bản, lưu ý: “Chúng tôi cho rằng lạm phát hiện đã vượt qua đỉnh cao, nhưng có khả năng sẽ duy trì trên 5% trong những tháng còn lại của năm”.
Các mặt hàng chủ lực cũng đang trở nên đắt hơn tại các quốc gia châu Á khác.
Tháng trước, Thái Lan đã tăng giá mì ăn liền sau 14 năm. Một gói mì của một thương hiệu nổi tiếng ở Thái Lan đã tăng từ 3 đến 20 cents, ảnh hưởng đến các gia đình có thu nhập thấp.
Bhattacharyya nói: “Lạm phát lương thực là một vấn đề khó khăn đối với châu Á”.
Do thu nhập ở các khu vực hầu hết nằm ở mức thấp hoặc trung bình nên thực phẩm thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi tiêu của người tiêu dùng. Trong một số trường hợp, con số đó có thể lên tới 30% đến 40%.
Bà kết luận: “Việc khủng hoảng giá lương thực toàn cầu ảnh hưởng đến châu Á chỉ còn là vấn đề thời gian”.
Theo CNN
