Ngày 16/3, NHTW Mỹ đã tăng lãi suất chuẩn lên 0,25%. Đây là lần tăng lãi suất đầu tiên kể từ năm 2018 và được nhiều dự đoán từ trước Nhưng vào thời điểm mà chiến sự giữa Nga và Ukraine gây chấn động thị trường toàn cầu, lạm phát của Mỹ đang ở mức cao nhất kể từ thập niên 1980 và số ca Covid đang gia tăng trên thế giới, người tiêu dùng và nhà đầu tư đang phải đấu tranh với viễn cảnh lãi suất thậm chí sẽ còn cao hơn nữa.
Giá cổ phiếu sẽ ra sao? Liệu nhu cầu về nhà ở phát sinh trong đại dịch có tiếp tục tăng bất chấp chi phí vay cao? Và liệu việc tăng lãi suất có đủ để kiềm chế lạm phát?
Lauren Goodwin, nhà kinh tế và chiến lược gia danh mục đầu tư tại New York Life Investments cho biết: "Fed đang phải đối mặt với tình trạng khó khăn thực sự. Ngay cả trước cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine, Fed đã phải đối mặt với vấn đề lạm phát cũng như kỳ vọng tăng trưởng kinh tế chậm lại. Tác động tăng trưởng kinh tế tổng thể ít rõ nét hơn trong ngắn hạn, nhưng xung đột càng kéo dài, chúng ta càng thấy nhiều rủi ro hơn".
Những gì Fed làm đối với lãi suất ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh trong đời sống tài chính của người Mỹ, từ lãi suất thẻ tín dụng, các khoản vay mua ô tô, đến lợi nhuận từ khoản tiết kiệm hưu trí.
Lần tăng lãi suất này sẽ không phải là duy nhất. Trước cuộc họp, các nhà giao dịch đã xác định có tổng cộng 7 lần tăng lãi suất trong năm nay. Chính Fed cũng đưa ra tín hiệu rằng sẽ có thêm 6 lần nâng lãi suất tiếp theo.
Dưới đây là những gì các chuyện gia lưu ý người tiêu dùng khi lãi suất tăng:
Cổ phiếu và tài khoản hưu trí
Một lý thuyết thường được nhắc đến là lãi suất và giá cổ phiếu chuyển động ngược chiều nhau. Khái niệm đó có nghĩa là vốn hoá phản ánh giá trị hiện tại trong thu nhập tương lai của doanh nghiệp, cổ tức và các dòng tiền. Lãi suất cao hơn khiến giá trị dòng tiền trong tương lai thấp hơn hiện tại, do đó sẽ kéo giá cổ phiếu đi xuống.
Nhưng những gì xảy ra trong quá khứ lại kể một câu chuyện khác. Trong 8 chu kỳ tăng lãi suất trước, chỉ số S&P 500 đã cao hơn sau 1 năm kể từ lần nâng lãi suất đầu tiên, theo LPL Financial.
Katie Nixon, Giám đốc đầu tư quản lý tài sản của Northern Trust, cho biết: "Trực giác cho thấy lãi suất tăng không tốt cho cổ phiếu. Nhưng nếu bạn nhìn lại thời kỳ hậu khủng hoảng tài chính toàn cầu, chứng khoán đã hoạt động tốt. Fed đã tăng lãi suất vài lần trong khoảng thời gian đó, cổ phiếu tăng giá và cổ phiếu tăng trưởng vượt trội hơn so với cổ phiếu giá trị".
Mặc dù vậy, bà Nixon cho biết không thể đầu tư hoàn toàn vào cổ phiếu. Bà lo ngại rằng một số nhà đầu tư có thể quá lạm dụng cổ phiếu mà tránh xa trái phiếu, mang lại rủi ro cho danh mục đầu tư của họ. Bà cũng lưu ý rằng việc tăng lãi suất là thời điểm tốt để các nhà đầu tư kiểm tra lại việc phân bổ tài sản.
Tài khoản tiết kiệm
Việc Fed nâng lãi suất cũng có nghĩa là lãi suất của tài khoản tiết kiệm lãi cao cũng có thể sẽ tăng.
Các tài khoản trực tuyến như sản phẩm của Marcus hay Goldman Sachs đã trở nên phổ biến trong thập kỷ qua. Chúng như một cách dễ dàng cho các nhà đầu tư hoán chuyển tiền tiết kiệm nhưng vẫn kiếm được lợi nhuận cao hơn so với các ngân hàng bán lẻ thông thường.
Khi Fed cắt giảm lãi suất trong đợt dịch bùng phát, các công ty đứng sau các tài khoản này cũng hạ lãi suất để duy trì lợi nhuận. Mặc dù sẽ có độ trễ, lãi suất trên các tài khoản tiết kiệm lãi cao có thể sẽ tăng khi Fed thắt chặt chính sách.
Tuy nhiên, đây sẽ là một môi trường khó khăn cho những người cần tiết kiệm khi lạm phát ở mức gần 8%. Điều đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một danh mục đầu tư cân bằng bao gồm cả rủi ro cao, lợi nhuận cao cũng như các khoản đầu tư an toàn hơn như trái phiếu.
Bất động sản
Giá nhà đất tăng cao khiến mọi người đều đặt ra cùng một câu hỏi: Khi nào thị trường hạ nhiệt?
Câu trả lời là không thể dự đoán trước. Nhưng một số người hy vọng rằng việc Fed nâng lãi suất sẽ giúp kiềm chế nhu cầu và hạ giá. Đó là bởi vì lãi suất thế chấp cũng sẽ tăng cao hơn, khiến việc mua nhà bớt hấp dẫn. Các khoản thế chấp theo lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm có xu hướng di chuyển cùng hướng với lãi suất chuẩn của Fed.
Thị trường thế chấp đã định giá lại một số tác động của lãi suất cao, với mức trung bình cho vay 30 năm là 3,85% vào tuần trước, tăng từ 3,05% vào cùng kỳ năm ngoái.
Taylor Marr, nhà kinh tế học tại công ty môi giới bất động sản Redfin, cho biết: "Các đợt tăng lãi suất ngắn hạn mà Fed sẽ thực hiện để cố gắng kiềm chế lạm phát chắc chắn sẽ gia tăng áp lực lên các khoản vay mua ô tô và lãi suất thế chấp".
Trong ngắn hạn, việc tăng chi phí đi vay có thể gây áp lực nhiều hơn đối với người mua nhà vốn đang phải vật lộn với tác động của lạm phát.
Tiền điện tử
Bitcoin, Ether và nhiều mã thông báo khác đã trở nên phổ biến với các nhà đầu tư đang tìm kiếm lợi nhuận tiềm năng cao, mặc dù tiền điện tử có rủi ro lớn hơn so với các tài sản truyền thống như cổ phiếu hoặc trái phiếu.
Matt Hougan, giám đốc đầu tư tại Bitwise Asset Management cho biết: "Lãi suất tăng sẽ làm giảm sức hút của tiền điện tử". Nếu các nhà đầu tư có thể tìm thấy lợi nhuận ở những ngách có rủi ro thấp hơn của thị trường, điều đó đột nhiên khiến tiền điện tử trở nên kém hấp dẫn hơn. Giá Bitcoin đã giảm khoảng 40% so với mức kỷ lục vào tháng 11/2021 và Ether đã giảm gần 45%.
Tuy nhiên, lĩnh vực tiền điện tử gần đây đã có một số tiến bộ giúp giảm thiểu rủi ro. Quy định rõ ràng hơn đang được hình thành, đặc biệt là sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden ký một sắc lệnh giám sát tiền điện tử vào đầu tháng này. Các nhà đầu tư có tổ chức và nhà đầu tư mạo hiểm cũng đã đổ xô vào lĩnh vực tiền điện tử, giúp nó có thêm tính thanh khoản.
Tương lai
Số lần tăng lãi suất trong năm nay sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như lạm phát, tăng trưởng kinh tế và rủi ro địa chính trị. Ước lượng từ các nhà kinh tế Phố Wall rất khác nhau. Một số dự đoán có tổng cộng 7 lần nâng lãi suất trong năm 2022.
Những người khác cho rằng ước tính này đang bị phóng đại. Miskin tại John Hancock kỳ vọng Fed sẽ "bắt đầu như diều hâu và kết thúc như chim bồ câu" trong năm nay. Về cơ bản, NHTW sẽ tăng lãi suất trong nửa đầu năm để chống lạm phát, nhưng không mạnh mẽ như một số dự đoán.
Đối với người tiêu dùng, điều quan tâm lớn nhất có thể là lạm phát, thứ mà họ có thể cảm nhận được khi mua hàng mỗi ngày. Theo Goodwin tại New York Life Investments, việc Fed tăng lãi suất sẽ giúp hạ giá, nhưng không phải ngay lập tức. Bà nói: "Quá trình đó cần thời gian".
Theo Bloomberg
