Kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ trong chẩn đoán ung thư

Kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) là gì?

FNA (Fine Needle Aspiration Biopsy) là phương pháp chẩn đoán bệnh lý thông qua việc sử dụng một cây kim nhỏ (thậm chí nhỏ hơn kim rút máu tĩnh mạch ở tay) để lấy mẫu tế bào hoặc mô từ các khối u hoặc tổn thương trong cơ thể. Phương pháp này được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm, giúp định vị chính xác vị trí lấy mẫu mà không cần phẫu thuật lớn, giảm thiểu đau đớn và rủi ro cho người bệnh. 

FNA thường được sử dụng để chẩn đoán các loại bệnh lý liên quan đến các khối u, trong đó phổ biến nhất là những khối u ác tính. Kết quả từ xét nghiệm tế bào sau khi thực hiện FNA giúp các bác sĩ đánh giá và đưa ra các chỉ định điều trị phù hợp.

Trước đây, phương pháp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ chỉ được áp dụng cho các khối u dễ nhìn thấy hoặc sờ thấy. Tuy nhiên, hiện nay kỹ thuật này đã được mở rộng để chẩn đoán các tổn thương sâu dưới da, nhờ sự hỗ trợ của siêu âm.

Các khối u có thể thực hiện kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ

FNA thường được áp dụng cho nhiều loại khối u khác nhau, bao gồm:

Nhân ở tuyến giáp (Bướu cổ): U tuyến dưới hàm, u tuyến mang tai; nang ở cổ; hạch cổ, hạch nách, hạch bẹn; u vú; các khối u nằm nông ở bề mặt da, sờ thấy được.

Quy trình thực hiện phương pháp FNA

Quy trình FNA khá đơn giản và thường được thực hiện tại các phòng khám hoặc bệnh viện có chuyên khoa siêu âm, xét nghiệm. Các bước thực hiện bao gồm:

Bước 1: Chuẩn bị

Bác sĩ xác định vị trí cần lấy mẫu thông qua siêu âm hoặc chụp X-quang hoặc chụp nhũ ảnh tùy trường hợp.

Bước 2: Thực hiện

Người bệnh được hướng dẫn nằm đúng tư thế để đảm bảo thoải mái theo chỉ định của bác sĩ. Vị trí cần chọc sẽ được sát trùng để đảm bảo vô trùng. Bác sĩ sử dụng kim nhỏ, chọc qua da vào khối u hoặc hạch.

Một lượng nhỏ tế bào hoặc mô được hút ra và phết lên lam kính để xét nghiệm. Mẫu tế bào được gửi đến phòng xét nghiệm. Sau khi thực hiện xong, bác sĩ sẽ băng ép lại cho người bệnh.

Quá trình thực hiện chỉ mất khoảng vài giây đến 2 phút. Trong quá trình này, người bệnh chỉ cảm thấy một chút khó chịu hoặc căng thẳng nhẹ, nhưng không cần phải gây mê.

Bước 3: Xét nghiệm mẫu

Mẫu tế bào hoặc mô gửi đến phòng xét nghiệm sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi. Các chuyên gia sẽ phân tích các tế bào để tìm dấu hiệu của ung thư hoặc các bệnh lý khác.

Khi nào cần thực hiện kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ?

FNA thường được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ sự xuất hiện của khối u hoặc tổn thương nghi ngờ ác tính. Cụ thể, các trường hợp cần thực hiện FNA bao gồm:

Khối u vú: Khi phát hiện khối u trong vú qua thăm khám lâm sàng hoặc siêu âm, FNA có thể giúp xác định liệu khối u đó có phải là ung thư hay không.

Khối u tuyến giáp: Nếu siêu âm tuyến giáp phát hiện các nốt, đặc biệt là nốt có đặc điểm bất thường, FNA sẽ giúp xác định tính chất của chúng.

Hạch bạch huyết sưng: Khi các hạch bạch huyết sưng mà không có nguyên nhân rõ ràng, FNA có thể được chỉ định để kiểm tra có phải là ung thư (ví dụ ung thư hạch) hay không.

Các khối u khác: Các khối u xuất hiện ở gan, thận, phổi hoặc các cơ quan khác cũng có thể được kiểm tra bằng FNA dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc CT để xác định tính chất của chúng.

Ưu điểm của kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ

Chẩn đoán nhanh chóng: FNA cung cấp kết quả chẩn đoán nhanh chóng, thường chỉ mất 15-20 phút để hoàn thành.

Ít xâm lấn: So với phẫu thuật mổ hở, FNA là phương pháp ít xâm lấn, chỉ cần một cây kim nhỏ và không cần gây mê, không cần rạch da, không để lại sẹo.

Chi phí thấp: FNA có chi phí thực hiện thấp hơn nhiều so với các phương pháp chẩn đoán khác như phẫu thuật hoặc sinh thiết qua phẫu thuật.

Độ chính xác cao: Giúp phân biệt rõ ràng giữa khối u lành tính và ác tính.

Những lưu ý khi thực hiện kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ

Phương pháp này không cần gây mê, nhưng nếu lo lắng, người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ để sử dụng thuốc giảm đau nhẹ.

Mặc dù FNA là phương pháp chính xác, nhưng đôi khi kết quả có thể không đủ để chẩn đoán, và người bệnh có thể cần phải làm thêm xét nghiệm hoặc thủ thuật khác để có kết quả chính xác hơn. Sau thủ thuật, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường nhưng nên tránh hoạt động gắng sức. Theo dõi và tái khám theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo không có biến chứng. 

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn cung cấp dịch vụ chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, hệ thống siêu âm tiên tiến, quy trình an toàn, không đau, không để lại sẹo, thời gian thực hiện nhanh chóng, kết quả chính xác.