Chị N.T.H (39 tuổi, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng nguy kịch do tăng mỡ máu nghiêm trọng sau khi kích trứng để thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Dù không thừa cân, chị H. có tiền sử rối loạn mỡ máu, viêm tụy nhẹ và đái tháo đường thai kỳ. Sau hai tuần dùng thuốc kích trứng, chị đột nhiên đau bụng dữ dội vùng thượng vị, buồn nôn, đi vệ sinh khó khăn.
Tại Bệnh viện 198 (Bộ Công an), xét nghiệm cho thấy nồng độ triglycerid của chị H. tăng vọt lên 170 mmol/L - gấp 100 lần giới hạn bình thường (dưới 1,7 mmol/L), mức cao kỷ lục mà các bác sĩ ở đây từng ghi nhận. Kết quả chụp CT bụng xác định tụy bị tổn thương nặng, chẩn đoán viêm tụy cấp mức độ Balthazar E.
Sau ba ngày điều trị tích cực, bao gồm hồi sức, lọc máu thay huyết tương, hỗ trợ dinh dưỡng và kháng sinh, chị H. đã qua cơn nguy kịch.
Theo bác sĩ Phùng Việt Chiến, Khoa Điều trị tích cực và chống độc, Bệnh viện 198, viêm tụy cấp là tình trạng viêm đột ngột của tuyến tụy, gây tổn thương do men tụy tự phá hủy tế bào.
Nguyên nhân phổ biến bao gồm sỏi mật (40-50% trường hợp), nghiện rượu, tăng triglycerid máu (>11,3 mmol/L), tác dụng phụ của thuốc (như corticosteroid, estrogen) hoặc bệnh tự miễn. Với chị H., tăng mỡ máu cấp tính do kích thích nội tiết trong chu kỳ IVF là nguyên nhân chính.
Bác sĩ Chiến nhấn mạnh, các dấu hiệu sớm của viêm tụy cấp bao gồm đau bụng dữ dội vùng thượng vị lan ra sau lưng, buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu, bí trung tiện hoặc tiêu chảy, có thể kèm sốt, mệt mỏi, tụt huyết áp nếu nặng. Nếu không được phát hiện kịp thời, viêm tụy cấp có thể gây nhiễm trùng, hoại tử tụy, suy đa tạng, thậm chí tử vong.
Để phòng tránh, bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần đi khám ngay nếu xuất hiện triệu chứng sau khi dùng thuốc nội tiết hoặc có yếu tố nguy cơ như rối loạn mỡ máu, nghiện rượu, sỏi mật.
Phụ nữ chuẩn bị làm IVF nên kiểm tra mỡ máu và đánh giá nguy cơ chuyển hóa trước khi bắt đầu. Những người có tiền sử viêm tụy, rối loạn lipid hoặc đái tháo đường cần được tư vấn kỹ lưỡng. Quá trình điều trị vô sinh phải được cá nhân hóa, theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm bất thường, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
