Có bao nhiêu loài chuột lang nước?
Theo Natural History Museum, chuột lang nước (capybara) là động vật có vú thuộc bộ Gặm nhấm (Rodentia), chi Hydrochoerus - có nghĩa là "lợn nước" theo tiếng Hy Lạp.
Chuột lang nước được chia thành hai loài: capybara lớn và capybara nhỏ.
Capybara lớn là động vật gặm nhấm lớn nhất thế giới, dài khoảng 1,3m và nặng từ 30-70kg.
Chúng phân bố rộng khắp Nam Mỹ, sống ở những nơi có nguồn nước dồi dào như vùng đất ngập nước, đầm lầy và đồng cỏ.
Capybara nhỏ có kích thước khiêm tốn hơn, nặng tối đa khoảng 28kg và dài khoảng 1m, chúng thích các khu rừng và vùng đất ngập nước râm mát, phân bố chủ yếu ở khu vực Bắc Nam Mỹ và phía nam Panama.
Loài capybara nhỏ có tên khoa học là Hydrochoerus isthmius (Ảnh: iNaturalist).
Capybara lớn có thân hình chắc, bộ lông thô như rơm, trong khi capybara nhỏ có ngoại hình thon gọn và lông mềm, sẫm màu hơn.
Capybara ăn gì?
Capybara chủ yếu ăn thực vật, đặc biệt là các loại cỏ cứng, giàu chất xơ. Đây là nguồn thức ăn khó tiêu, khiến chúng dễ bị thiếu chất.
Để khắc phục, capybara thường ăn lại phân của chính mình, hành vi này được gọi là coprophagy.
Nhờ đó, chúng hấp thụ thêm các dưỡng chất quan trọng bị bỏ lỡ trong lần tiêu hóa đầu tiên.
Bộ răng cửa sắc như lưỡi đục của chúng mọc liên tục, buộc loài gặm nhấm này phải mài mòn thường xuyên bằng cách nhai vỏ cây, các loại cỏ cứng hoặc thực vật thủy sinh.
Lối sống của capybara
Ngoài tự nhiên, capybara sống theo đàn 10-20 con. Khi mùa khô đến, nguồn nước hạn chế khiến các đàn có xu hướng nhập lại, có thể lên tới 30 cá thể.
Việc sống theo bầy đàn rất quan trọng đối với sự sinh tồn của loài chuột lang nước (Ảnh: Shutterstock).
Một con cái thường sinh 2-8 con, capybara con phát triển rất nhanh, chúng có thể bắt đầu gặm cỏ chỉ sau khi chào đời một khoảng thời gian ngắn.
Trong ba tháng đầu, capybara con bú sữa mẹ và cả những con cái khác trong đàn, một hình thức nuôi chung phổ biến ở loài này.
Lúc mới sinh, capybara con dễ trở thành mục tiêu của các kẻ săn mồi và thường ở lại đàn cho tới khoảng một năm tuổi.
Chúng là mục tiêu của cá sấu caiman, đại bàng harpy, trăn anaconda và mèo rừng ocelot.
Để bảo vệ đàn, capybara trưởng thành luôn duy trì cảnh giới, khi phát hiện nguy hiểm, chúng phát ra tiếng sủa đặc trưng để báo động giúp cả đàn kịp rút xuống nước.
Capybara trưởng thành ít đối mặt nguy cơ hơn, với báo đốm jaguar là kẻ thù tự nhiên đáng gờm nhất.
Tại một số khu vực, capybara bị con người săn bắt để lấy thịt và da.
Điều gì khiến capybara bơi giỏi đến vậy?
Capybara là động vật bán thủy sinh và bơi cực kỳ giỏi nhờ đôi bàn chân bán màng và có thể nín thở đến 5 phút dưới nước, giúp thoát khỏi kẻ săn mồi.
Ngay cả capybara non cũng có thể bơi, theo mẹ xuống nước chỉ sau ít phút chào đời.
Với mắt, lỗ mũi và tai nằm trên đỉnh đầu, loài chuột lang nước có thể sống dưới nước (Shutterstock).
Cấu tạo mắt, tai và mũi nằm cao trên đầu, giúp capybara có thể ngâm mình gần như hoàn toàn dưới nước nhưng vẫn quan sát, nghe và thở được.
Tại sao capybara lại cưỡi trên lưng các loài động vật?
Theo một số nhà nghiên cứu, capybara đôi khi leo lên lưng cá sấu để giảm nguy cơ bị tấn công khi băng qua vùng nước.
Cá sấu thường không tấn công đồng loại chỉ để tranh giành một con capybara đang nằm trên lưng đối phương.
Cách "đi nhờ" đặc biệt này khiến capybara an toàn hơn khi vượt qua khu vực có nhiều kẻ săn mồi dưới nước, dù đây không phải hành vi diễn ra thường xuyên trong tự nhiên.
Theo Capybara Nation, cũng có thể loài chuột lang nước cưỡi trên lưng cá sấu chỉ vì chúng muốn vậy.
Với bản tính tò mò, capybara có thể chọn cưỡi trên lưng những loài bò sát lớn để giải trí và để có góc nhìn mới khi băng qua vùng nước.
Chuột lang nước để loài động vật khác đứng trên lưng mình (Shutterstock).
Đặc biệt, capybara cho phép nhiều loài động vật khác trèo lên lưng, hình thành mối quan hệ cộng sinh hiếm thấy trong tự nhiên.
