Tỷ phú Elon Musk không còn hài lòng với việc chỉ cung cấp Internet toàn cầu. Ông đang vẽ ra một tương lai nơi Starlink trở thành hạ tầng để vận hành trí tuệ nhân tạo (AI) và thậm chí can thiệp vào khí hậu Trái Đất. Tuy nhiên, giới khoa học cảnh báo rằng những kế hoạch này đang đẩy quỹ đạo hành tinh vào tình trạng nguy hiểm chưa từng có.
Cụ thể, trong những tuyên bố mới nhất trên mạng xã hội X, Elon Musk đã hé lộ hai hướng đi mới cho "chòm sao" vệ tinh của mình, nhằm giải quyết hai cuộc khủng hoảng lớn nhất hiện nay là cơn khát năng lượng của AI và sự nóng lên toàn cầu.
Elon Musk muốn dùng Starlink để "che Mặt Trời" và nuôi AI.
Đối mặt với thực tế các trung tâm dữ liệu AI đang ngốn năng lượng khủng khiếp (dự kiến tăng 165% vào năm 2030), ông Musk đề xuất giải pháp đưa chúng lên quỹ đạo. Ông tin rằng việc mở rộng quy mô các vệ tinh Starlink V3 với kết nối laser tốc độ cao sẽ biến chúng thành các trạm xử lý dữ liệu trên không gian.
Tuy nhiên, giới chuyên môn tỏ ra hoài nghi. Nhà thiên văn học Samantha Lawler (Đại học Regina) gọi ý tưởng này là "ngu ngốc". Bà lập luận: "Việc bảo trì, thay thế linh kiện server ở dưới đất đã khó, làm việc đó ngoài vũ trụ còn khó hơn gấp bội. Chưa kể rủi ro từ rác thải không gian có thể phá hủy tất cả".
Táo bạo hơn, tỷ phú Musk cho rằng một mạng lưới vệ tinh AI khổng lồ có thể giúp "làm mờ" Mặt Trời, điều chỉnh lượng bức xạ chiếu xuống Trái Đất để ngăn chặn biến đổi khí hậu. Đây là một dạng của "địa kỹ thuật năng lượng mặt trời" (solar geoengineering) – phương pháp vốn bị giới khoa học cảnh báo là con dao hai lưỡi.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Columbia cho rằng việc che chắn ánh sáng trong khi vẫn tiếp tục xả thải khí CO2 chỉ là giải pháp tạm thời, tiềm ẩn những tác dụng phụ không thể lường trước lên tầng khí quyển và hệ sinh thái.
Tuy nhiên, mối đe dọa lớn nhất không nằm ở viễn cảnh xa xôi, mà đang hiện hữu ngay trên đầu chúng ta, đó là sự chật chội của quỹ đạo. SpaceX hiện chịu trách nhiệm cho 70% trong số 12.500 vệ tinh đang hoạt động.
Một thống kê đáng sợ vừa được tiết lộ khi từ tháng 11/2024 - 5/2025, các vệ tinh Starlink phải thực hiện thao tác tránh va chạm trung bình 2 phút một lần.
SpaceX đang phủ kín vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất.
Giáo sư Hugh Lewis (Đại học Southampton) dự báo đến năm 2028, con số này có thể lên tới 1 triệu lần mỗi 6 tháng. "Cứ mỗi 2 phút lại có một cơ hội cho sai lầm xảy ra. Chỉ cần một vụ va chạm dây chuyền, chúng ta có thể sẽ không thể sử dụng quỹ đạo Trái Đất tầm thấp trong hàng thế kỷ", nhà thiên văn học Lawler cảnh báo.
Thói quen "phóng trước, giải thích sau" của Elon Musk đã thay đổi quy tắc của ngành hàng không vũ trụ thương mại. Nhưng khi tham vọng chuyển từ Internet sang kiểm soát khí hậu và AI, cái giá phải trả cho những rủi ro này không còn là lý thuyết nữa.
