Thiếu tướng Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ mới đây trực tiếp chỉ đạo hàng trăm chiến sĩ công an ập vào một hội thảo đang có khoảng 200 người tham dự, triệt phá ổ nhóm đa cấp lừa đảo.
Kết quả điều tra cho thấy, Nguyễn Chánh Đáng (39 tuổi, trú tại TP.HCM) thuê người tạo lập website và đồng tiền kỹ thuật số TCIS để huy động vốn của những người đầu tư. Chỉ trong hơn 1 năm, đường dây này thu hút 4.000 tài khoản, nộp tổng số tiền hơn 50 tỉ đồng.

Cảnh sát ập vào một hội thảo đa cấp với hàng trăm người tham gia
ẢNH: CACC
Trước đó, Công an tỉnh Phú Thọ cũng triệt phá một đường dây lừa đảo khác, do Nguyễn Văn Hạ (45 tuổi, trú tại Gia Lai) cầm đầu, liên quan đến đồng tiền ảo PAYN. Đường dây này có quy mô cực lớn, xuyên quốc gia, thu hút cả nghìn người tham gia với tổng số tiền lên tới hàng tỉ USD.
Hai vụ án do 2 đối tượng chủ mưu, liên quan đến 2 đồng tiền ảo khác nhau, song đều có những thủ đoạn phạm tội tương đồng. Trong đó, điểm mấu chốt khiến các nạn nhân sập bẫy là sự thiếu hiểu biết và lòng tham làm giàu nhanh chóng.
Hội thảo hoành tráng, nhưng toàn là tiền của nạn nhân bỏ ra
Thủ đoạn thường được đa cấp lừa đảo sử dụng là khuếch trương thanh thế, tạo cho nạn nhân cảm giác tin tưởng về quy mô, tiềm lực của công ty. Dễ gặp nhất là tổ chức hội thảo.
Thiếu tướng Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, khi lực lượng công an ập vào kiểm tra một hội thảo đa cấp đang tổ chức ở khu du lịch Ao Vua (xã Suối Hai, Hà Nội), hàng trăm người đang say sưa lắng nghe, trao đổi.
Điều đáng nói, phần lớn "nhà đầu tư" có mặt ở hội thảo là người lớn tuổi, cựu chiến binh, cán bộ hưu trí; thậm chí "rất nhiều chị em trốn chồng, trốn con để đi". Có những người bình thường không dám ăn tiêu, nhưng sau khi được mời gọi thì sẵn sàng nộp cả triệu USD để trở thành nhà đầu tư lớn.
"Cảnh sát ập vào rồi, nhiều người vẫn không biết mình bị lừa, đến khi được giải thích thì xấu hổ", thiếu tướng Tuấn cho hay.
Vẫn theo Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ, các hội thảo đa cấp thường được tổ chức hoành tráng, ăn uống rất sang trọng, nhưng thực chất tiền bỏ ra đều là của nạn nhân, chứ công ty không bỏ đồng nào.

Thiếu tướng Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ (áo nâu) tuyên truyền cho người tham gia hội thảo về các thủ đoạn đa cấp lừa đảo
ẢNH: CACC
Thông tin do công an cung cấp cũng cho thấy, các đối tượng đa cấp lừa đảo, nhất là liên quan đến tiền ảo, thường gắn mác nước ngoài để dễ bề chiếm lòng tin từ nạn nhân.
Như vụ tiền số TCIS, nhóm đối tượng giới thiệu công ty đến từ Canada đặt văn phòng đại diện tại Hà Nội, song thực tế chẳng hề có liên kết hay cấp phép nào. Với vụ tiền số PAYN, đối tượng lừa đảo cũng "nổ" đây là sàn giao dịch được cấp phép tại Mỹ.
Dù thông tin đưa ra đều gian dối, nhưng một phần vì thiếu hiểu biết, lại nghe thấy yếu tố nước ngoài, nhiều người vẫn dễ dàng tin lời, xuống tiền đầu tư.
Lợi nhuận cao là "cái bẫy ngọt ngào" của lừa đảo
Bên cạnh các thủ đoạn của tội phạm, một trong những nguyên nhân sập bẫy đa cấp lừa đảo chính là lòng tham của nạn nhân.
Ở vụ án liên quan đồng tiền ảo PAYN, trung tá Hoàng Tùng, Trưởng phòng An ninh kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ cho hay, các đối tượng lừa đảo vẽ ra kịch bản chi trả lợi nhuận 5 - 9% mỗi tháng, nhằm đánh vào lòng tham của nhà đầu tư.
Một số nhà đầu tư ở giai đoạn đầu được trả lãi rất cao, vô cùng hấp dẫn, vì thế càng tin tưởng nộp thêm tiền. Nhưng về bản chất, đây đều là tiền của nhà đầu tư sau trả cho nhà đầu tư trước.
Hay như vụ án liên quan đến tiền ảo TICS, các đối tượng quảng bá rầm rộ về công nghệ máy tính lượng tử, blockchain, phát triển đồng tiền số này lên gấp hàng trăm, thậm chí hàng ngàn lần…
Để tạo lòng tin với nạn nhân, "ông trùm" đường dây này còn thuê cả người nước ngoài đóng vai doanh nhân thành đạt thuyết trình tại các hội thảo tổ chức khắp các tỉnh, thành.
Theo Công an tỉnh Phú Thọ, qua triệt phá các vụ án đa cấp lừa đảo cho thấy, lợi nhuận cao bất thường chính là "cái bẫy ngọt ngào" của kẻ lừa đảo.
Mỗi người dân cần đề cao cảnh giác trước những lời mời chào "đầu tư tiền kỹ thuật số", "lợi nhuận khủng" hay "đa cấp trá hình".
Cảnh giác với hội thảo "núp bóng" đa cấp
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh, thành nhiều lần khuyến cáo người dân cảnh giác với chiêu trò hội thảo "núp bóng" đa cấp.
Một số tổ chức, cá nhân thuê, mượn nhà dân hoặc hội trường khách sạn để tổ chức hội thảo, lôi kéo người tham gia (chủ yếu là người già, có vấn đề về sức khỏe, hạn chế am hiểu về công nghệ thông tin…).
Tại hội thảo, các đối tượng sẽ giới thiệu sản phẩm như đồ gia dụng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe… Dù các sản phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng chưa được kiểm chứng, nhưng giá thành đều rất cao.
Các đối tượng cũng kêu gọi vốn đầu tư kinh doanh, cam kết sẽ trả tiền lãi hàng tháng theo từng mức gói đầu tư.
Cạnh đó là khai thác hình tượng "truyền cảm hứng" làm giàu, kèm theo chính sách trả hoa hồng cho việc tuyển dụng; tập trung huy động, kêu gọi vốn cộng đồng theo hình thức đa cấp…
Cơ quan chức năng nhận định những thủ đoạn trên có dấu hiệu của hành vi lừa đảo, kinh doanh đa cấp trái phép. Người dân cần nâng cao cảnh giác, tránh bị dụ dỗ, lôi kéo tham gia.