Một ngày cuối tháng 11.2025, trời Sài Gòn đỏng đảnh với những cơn mưa bất chợt khiến không khí se lạnh hơn thường lệ. Chúng tôi tìm đến Kami - cơ sở cung cấp dịch vụ hỏa táng thú cưng nằm sâu trong con hẻm trên đường Lê Đức Thọ (phường 6, quận Gò Vấp cũ), nay là phường An Nhơn, TP.HCM. Không biển hiệu phô trương, không ồn ào, náo nhiệt, nơi đây hiện lên một sự tĩnh lặng, cái tĩnh lặng cần thiết cho những cuộc chia ly.
Đón chúng tôi là anh Nguyễn Phú Quý (32 tuổi, quê Đồng Nai). Nước da ngăm đen, đôi mắt hiền và giọng nói trầm ấm, anh Quý cho biết đã gắn bó, trải qua hành trình 7 năm với nghề.
Nhìn cách anh cẩn thận sắp xếp lại những vật dụng trên bàn, ít ai nghĩ rằng, trước khi trở thành "người hộ tống" cho những chuyến đi cuối cùng của chó mèo, anh từng là một người làm việc online, hoàn toàn xa lạ với thế giới của những "người bạn bốn chân".
Anh Nguyễn Phú Quý có 7 năm làm dịch vụ hỏa táng thú cưng
ẢNH: DƯƠNG TRANG
Cơ duyên từ những cuộc điện thoại lạ
Ngồi xuống chiếc ghế nhỏ trong không gian thoang thoảng mùi tinh dầu sả chanh dịu nhẹ, anh Quý bắt đầu câu chuyện đời mình bằng một nụ cười hiền. Anh kể, cái nghề này đến với anh không phải là một sự sắp đặt có chủ đích từ đầu, mà như một ngã rẽ định mệnh, một chữ "duyên" mà anh không ngờ tới.
"Trước đây, tôi làm việc online, cuộc sống cứ êm đềm trôi qua trước màn hình máy tính. Rồi tôi bén duyên với việc kinh doanh petshop. Ban đầu, tư duy của tôi đơn giản lắm, chỉ là bán những sản phẩm liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng thú cưng thôi", anh Quý nhớ lại những ngày đầu khởi nghiệp.
Anh Quý cho biết, khi ấy, cửa hàng của anh ngập tràn những món đồ chơi sặc sỡ, những gói thức ăn thơm phức, là nơi chứa đựng niềm vui của những người chủ khi sắm sửa cho thú cưng của mình. Nhưng rồi, giữa những niềm vui ấy, anh bắt đầu nhận được những cuộc điện thoại mang âm hưởng hoàn toàn khác. Đó là những giọng nói run rẩy, những câu hỏi nghẹn ngào, và đôi khi là tiếng khóc nấc ở đầu dây bên kia.
"Tôi liên tục nhận được điện thoại của khách hàng gọi đến hỏi 'bên em có nhận hỏa táng thú cưng không?'. Một người, hai người, rồi rất nhiều người hỏi câu đó. Lúc ấy, tôi mới giật mình nhận ra, người ta quan tâm đến việc chăm sóc thú cưng khi còn sống, nhưng lại vô cùng lúng túng khi chúng qua đời", anh Quý trầm ngâm.
Thấy nhu cầu của khách hàng quá lớn, trong khi các dịch vụ hỗ trợ lúc bấy giờ còn khá hạn chế, chàng trai trẻ bắt đầu trăn trở. Anh lên mạng tìm tòi, tự mày mò học hỏi. Tháng 6.2019, từ một người bán niềm vui cho thú cưng, anh quyết định chuyển ngạch, trở thành người lo hậu sự cho chúng.
Anh Quý dùng cồn vệ sinh, rồi sấy khô cho một bé mèo vừa mất vì bệnh
ẢNH: DƯƠNG TRANG
"Theo tôi, ban đầu là mình chọn nghề. Tôi cũng từng lăn lộn đủ thứ ngành nghề rồi. Nhưng khi lựa chọn công việc hỏa táng chó mèo này, tôi thấy rất đam mê, làm quên cả mệt mỏi", anh chia sẻ.
Cái đam mê ấy không phải là sự thích thú với cái chết, mà là sự tận tụy với việc giúp đỡ những người chủ đang bối rối và đau khổ. Anh Quý bảo, để bám trụ được 7 năm, để yêu nghề và ở lại với nghề dù có những lúc khó khăn, thì "chắc là nghề đã chọn mình".
Ở Việt Nam, chưa có trường lớp nào đào tạo bài bản về nghề hỏa táng thú cưng. Tất cả những gì anh Quý có là sự quan sát và trái tim muốn làm điều tử tế.
Những ngày đầu, anh lên mạng xem người ta làm, rồi làm theo. Tự tay làm, tự rút kinh nghiệm, từ từ cải tiến quy trình, nâng cấp dịch vụ để phù hợp hơn với mong mỏi của khách hàng. Từ những bước đi chập chững ấy, Kami đã hình thành và tồn tại như một điểm tựa tinh thần cho nhiều người nuôi thú cưng tại TP.HCM.
Từ người "ngoại đạo" đến kẻ nặng lòng với chó mèo
Có một nghịch lý thú vị ở anh Nguyễn Phú Quý mà nếu không ngồi trò chuyện lâu, người ta khó lòng nhận ra, đó là việc anh từng... không yêu chó mèo.
"Tôi từ một người không yêu chó mèo đâu", anh Quý thú nhận một cách thành thật. Trước khi làm nghề, với anh, chó mèo chỉ là vật nuôi, là những con vật sống chung nhà, không hơn không kém. Nhưng chính cái nghề tiếp xúc với những sinh linh bé nhỏ ở giây phút cuối cùng này đã cảm hóa anh, thay đổi hoàn toàn nhân sinh quan của anh về loài vật.
Sau khi tắm và sấy khô, anh Quý đặt bé mèo vào thùng giấy rồi cắm hoa xung quanh
ẢNH: DƯƠNG TRANG
Từ khi làm nghề, chứng kiến biết bao cuộc chia ly, nhìn thấy tình cảm sâu nặng mà con người dành cho vật nuôi, anh Quý bắt đầu nuôi thêm mấy chú mèo. Và rồi, tình yêu nảy nở lúc nào không hay.
"Nói là vật nuôi nhưng tôi nghĩ nó cũng có cảm xúc yêu ghét như mình", giọng anh Quý trở nên mềm mỏng hơn khi nhắc đến những chú mèo ở nhà.
"Mấy con mèo của tôi, nó quấn tôi cả ngày. Nhất là những lúc đi đâu về, vừa mở cửa phòng ra thì các bé lại ùa ra như đón mình. Cảm giác đó, nó ấm áp lắm" - ánh mắt của người đàn ông 32 tuổi tràn đầy niềm vui khi kể về sự "chào đón" nhiệt tình của những chú mèo.
Chính sự gắn kết ấy đã khiến anh thấu hiểu sâu sắc nỗi đau của khách hàng. Anh hiểu rằng, khi một chú chó hay một chú mèo mất đi, đó không chỉ là sự mất mát về tài sản, mà là sự ra đi của một thành viên trong gia đình.
"Chó mèo sống với mình, rồi đến khi nó mất đi, cảm giác như mất người thân vậy. Buồn, hụt hẫng lắm", anh nói.
Sự đồng cảm ấy không còn là lý thuyết, mà nó xuất phát từ chính trái tim của một người cũng đang làm "sen", cũng đang ngày ngày được ủi an bởi những tiếng meo meo, những cái dụi đầu nũng nịu.
Chính vì hiểu giá trị của sự hiện diện, anh càng trân trọng hơn ý nghĩa của lời từ biệt. Mỗi bé thú cưng được đưa đến đây, với anh Quý, không phải là một "cái xác" vô tri, mà là một người bạn nhỏ vừa kết thúc hành trình của mình và cần được nghỉ ngơi.
Những giọt nước mắt người ở lại
Làm nghề này, anh Quý cho rằng bản thân không chỉ tiếp xúc với thú cưng, mà còn là người trực tiếp chứng kiến những cung bậc cảm xúc đau đớn nhất của con người. Không gian làm việc của anh, dù được bài trí ấm cúng đến đâu, cũng không thể ngăn được những giọt nước mắt rơi xuống.
Bên trong căn phòng, nơi các bé chó, mèo được thực hiện các khâu mai táng trước khi đưa đi thiêu
ẢNH: DƯƠNG TRANG
"Nhiều khách hàng của tôi khi mang chó, mèo đến để hỏa táng thì cứ khóc thút thít mãi", anh kể.
Có những trường hợp, cả gia đình 5 - 6 người cùng đến, tiếng khóc ai oán bao trùm cả căn phòng nhỏ. Có người ôm chặt lấy chiếc khăn quấn người bạn nhỏ của mình, không nỡ buông tay; có người ngồi thẫn thờ hàng giờ đồng hồ, ánh mắt vô định nhìn vào khoảng không.
Vốn là người kiệm lời, anh Quý thừa nhận mình thường lúng túng trước những giọt nước mắt ấy. Anh không phải là một chuyên gia tâm lý, cũng không khéo léo trong việc dùng ngôn từ để xoa dịu nỗi đau.
"Những lúc thấy khách hàng khóc, tôi cũng không biết làm thế nào để an ủi. Tôi nghĩ đó là tình cảm, là cảm xúc riêng của mỗi người nên mình cũng tôn trọng những cảm xúc của họ", anh bộc bạch.
Thay vì những lời nói sáo rỗng, anh Quý chọn cách hành động. Anh lặng lẽ làm việc, nhẹ nhàng trong từng thao tác với thú cưng, như một cách để nói với người chủ rằng: "Hãy yên tâm, bé đang được chăm sóc tốt nhất".
Khi thấy khách đã bình tâm hơn, anh mới nhẹ nhàng bắt chuyện, hỏi thăm vài câu để họ vơi đi nỗi buồn, để không khí bớt nặng nề.
Anh Quý tâm sự: "Làm riết rồi cũng quen, mình không bị xúc động quá nhiều. Thay vào đó, mình phải bình tĩnh. Nếu mình cũng xúc động thì không làm được việc, ảnh hưởng đến năng suất và sự chỉn chu cần có".
Sự "lạnh lùng" cần thiết ấy của anh Quý thực chất là sự chuyên nghiệp. Anh phải vững vàng để trở thành chỗ dựa cho khách hàng trong lúc họ yếu đuối nhất. Đồng thời, phải giữ cái đầu lạnh để đôi tay thao tác chính xác, nhưng trái tim thì vẫn đủ nóng để cảm nhận được sự thiêng liêng của công việc mình đang làm.
Cốt của một chú chó sau khi được hỏa táng
ẢNH: DƯƠNG TRANG
Trong căn phòng nhỏ ở Gò Vấp, giữa những cuộc chia ly diễn ra mỗi ngày, anh Nguyễn Phú Quý vẫn cần mẫn như một con thoi, lặng lẽ kết nối hai thế giới, chuẩn bị cho những chuyến đi xa của những người bạn nhỏ.
Trước khi tiễn chúng tôi ra cửa, anh Quý cẩn thận chỉnh lại bó hoa cúc để chuẩn bị cho một bé chó sắp được làm lễ. Mỗi bông hoa như một lời tiễn biệt dịu dàng gửi đến những sinh linh nhỏ bé. Từ những lần tiễn đưa, anh Quý lại học được cách yêu thương, kiên nhẫn và bình thản trước cuộc đời vốn nhiều mất mát và chia ly này.
