Gần đây, việc Vietnam Airlines đặt cân ngay tại cửa ra máy bay để kiểm tra hành lý xách tay của hành khách đã trở thành chủ đề thu hút sự chú ý và tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội.
Từ ngày 3/11, hãng này thu phí hành lý xách tay vượt chuẩn trực tiếp tại cửa lên máy bay, thay vì chỉ kiểm tra ở quầy làm thủ tục như trước đây. Tuy nhiên, hình ảnh chiếc cân màu xanh đặt giữa không gian sang trọng của sân bay lại khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng.
Nhiều khách hàng cho rằng việc hãng thắt chặt kiểm tra hành lý xách tay là thỏa đáng khi vấn đề này vốn đã được quy định cụ thể, rõ ràng. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng chiếc cân sẽ vô tình làm xấu đi hình ảnh của hãng hàng không quốc gia vốn gắn với hình ảnh sang trọng, cao cấp.
Hành lý xách tay vượt quá tiêu chuẩn của Vietnam Airlines bị tính phí trực tiếp tại cửa ra máy bay, mức phí tương đương một kiện hành lý ký gửi khoảng 600.000 đồng/kiện với đường bay nội địa. Hãng chỉ chấp nhận hành lý quá ký tối đa 10kg nếu hành khách tự mang và sắp xếp được
Thực tế, không chỉ riêng Vietnam Airlines, nhiều hành khách từng đi Vietjet cũng đã quen với hình ảnh nhân viên cân kiểm tra hành lý xách tay ngay trước cửa ra máy bay.
Trên thế giới, việc kiểm tra hành lý tại cổng ra máy bay không phải là điều hiếm gặp. Ở châu Âu, Ryanair (Ireland) và Wizz Air (Hungary) - 2 hãng hàng không giá rẻ nổi tiếng - thường xuyên kiểm tra kích thước và trọng lượng vali xách tay. Chỉ cần vượt quá giới hạn vài cm, hành khách có thể phải trả thêm phí 50-70 euro.
EasyJet (Anh) cũng quy định mỗi hành khách chỉ được mang một kiện hành lý duy nhất - dù là túi xách hay balo laptop. Nếu mang thêm, họ sẽ phải ký gửi ngay tại cửa máy bay.
Hành khách tự kiểm tra hành lý xách tay tại sân bay (Ảnh: EasyJet).
Tại châu Á, hãng bay giá rẻ AirAsia thường bố trí nhân viên dùng cân điện tử cầm tay ngay tại cổng ra máy bay. Nếu hành lý xách tay vượt 7kg, hành khách phải thanh toán phí ký gửi bổ sung tại chỗ.
Ở Nhật Bản, các hãng truyền thống như ANA và JAL cũng kiểm soát nghiêm ngặt trọng lượng hành lý xách tay để đảm bảo tiêu chuẩn dịch vụ và an toàn trên khoang.
Còn tại Mỹ, Southwest Airlines và Delta Airlines thỉnh thoảng tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên hành lý ở cửa máy bay, đặc biệt trong các dịp cao điểm, nhằm tránh tình trạng khoang chứa quá tải khiến hành khách phải gửi lại túi xách xuống hầm hàng.
Ở góc độ hãng bay, kiểm soát hành lý xách tay không phải để “làm khó” khách mà là cách hãng tính bài toán vận hành. Theo chuyên trang hàng không Simple Flying, mỗi kg dư trên cabin đều ảnh hưởng đến cân bằng trọng lượng máy bay, lượng nhiên liệu và thời gian đóng cửa máy bay để khởi hành đúng giờ.
Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), hành lý xách tay tiêu chuẩn là 56cm chiều dài, 45cm chiều rộng và 25cm chiều sâu, với trọng lượng khoảng 7kg - con số được hầu hết hãng hàng không áp dụng.
Giới hạn này giúp hành khách mang được một chiếc túi gọn nhẹ vừa khoang chứa phía trên, không cần ký gửi hay trả thêm phí.
Ở góc nhìn kỹ thuật, cân nặng của máy bay có ý nghĩa rất lớn. Càng nặng, máy bay càng tốn nhiên liệu. Việc giữ hành lý xách tay ở mức 7kg giúp duy trì hiệu suất bay và tiết kiệm chi phí vận hành, từ đó giữ giá vé ổn định.
Theo các chuyên gia hàng không, mỗi kg tăng thêm đều khiến máy bay tiêu thụ nhiều nhiên liệu hơn, kéo theo chi phí cao hơn, cuối cùng lại tác động ngược đến giá vé hành khách phải trả.
Ngoài ra, túi xách quá nặng có thể trở thành mối nguy nếu rơi khỏi khoang chứa, hoặc ảnh hưởng đến cân bằng của máy bay trong một số tình huống nhất định.
