Thủ tướng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: VGP
Đó là nhà ở xã hội.
Chiều 22/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, chủ trì Hội nghị công bố quyết định kiện toàn Ban Chỉ đạo và phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo. Tại cuộc họp, Thủ tướng cho rằng thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội vẫn đối mặt nhiều khó khăn. Ngoài ra, phân khúc nhà ở còn bất cập, sản phẩm chủ yếu là phân khúc cao cấp, có lúc giá nhà ở tăng đột biến, nhất là tại các thành phố lớn.
Vấn đề này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh trong phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách sách nhà ở và thị trường bất động sản.
Tại phiên họp, đại diện Bộ Xây dựng cho biết, giá căn hộ chung cư ở Hà Nội và TP HCM duy trì ở mức cao với xu hướng tăng so với cùng kỳ năm trước, với giá trung bình từ 70 - 80 triệu/m2, tăng 5,6% so với đầu năm. Trong khi đó, nhà ở xã hội, phân khúc được kỳ vọng sẽ giúp kéo giảm giá nhà, dù đã có cải thiện về số lượng nhưng vẫn còn khá chậm so với mục tiêu đề ra.
Báo cáo của Bộ Xây dựng chỉ ra rằng, tính đến hết tháng 7 năm nay, số lượng nhà ở xã hội đạt 59,6% so với chỉ tiêu đặt ra tại đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội. Ngoài một số địa phương làm tốt như TP Huế, TP Hải Phòng... nhiều địa phương vẫn triển khai chậm và chưa đạt chỉ tiêu đặt ra.
Đặc biệt, về tình hình giải ngân gói 145.000 tỷ đồng cho vay phát triển nhà ở xã hội còn rất hạn chế, khi sau hơn 2 năm mới giải ngân được hơn 4.000 tỷ đồng.
Về vấn đề này, tại phiên họp, Thủ tướng nhấn mạnh rằng: "Có doanh nghiệp nào không vay không, có doanh nghiệp nào không đi vay tiền ngân hàng để làm bất động sản không? Ngân hàng có kiểm soát được số vay tiền này là bao nhiêu không? Có vào bất động sản không, hay là chạy đi đâu? Tại sao gói ngân hàng không giải ngân được? Bao nhiêu người cần nhà, nhưng vì giá nhà cao quá không mua được. Nhà cứ 70 triệu đến hơn 100 triệu đồng/m2 nhà ở chung cư thì ai có tiền mà mua?".
Vì sao khó giải ngân gói cho vay?
Các đại biểu phát biểu tại phiên họp. Ảnh: VGP
Báo cáo tại phiên họp, đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tính đến nay, NHNN đã 6 lần thông báo lãi suất cho vay theo hướng hạ dần, từ 8,7%/ năm với chủ đầu tư và 8,2%/năm với người mua nhà tại thời điểm bắt đầu chương trình, nay đã giảm xuống còn 6,4%/năm với chủ đầu tư và 5,9% với người mua nhà.
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế thị trường cho thấy, doanh nghiệp và người dân đều gặp khó khăn về tài chính và mong muốn được tiếp cận vốn ngân hàng; trong khi các ngân hàng khẳng định là "không thiếu tiền". Thế nhưng nghịch lý lại ở chỗ là cung và cầu lại chưa thể gặp nhau. Cụ thể, đối với người mua nhà, việc không tiếp cận được nguồn cung nhà ở xã hội nên không thể vay được gói tín dụng này. Mặt khác, dù các ngân hàng có sẵn nguồn vốn nhưng số lượng dự án nhà ở xã hội đáp ứng đúng tiêu chí vay còn ít. Vì vậy, ngân hàng khó giải ngân.
Ông Nguyễn Ngọc Cảnh, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam phản ánh rằng, một số chủ đầu tư bất động sản động sản có năng lực tài chính hạn chế. Trong đó, các kênh huy động vốn dài hạn cho thị trường bất động sản như trái phiếu, chứng khoán vẫn chưa phát triển nên nguồn vốn đầu tư bất động sản hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng. Trong khi đó, thực tế đầu tư vào thị trường bất động sản mang tính chất chung về dài hạn, còn nguồn vốn huy động của ngân hàng sẽ là nguồn vốn ngắn hạn và chênh lệch kỳ hạn có thể có rủi ro thanh khoản nếu khách hàng vay không trả được đúng hạn. Đây là cái khó khăn.
Ngoài ra, ông Trần Ngọc Anh – Phó Tổng Giám đốc của Viglacera phát biểu rằng, với ngời mua nhà kiến nghị cho lãi suất khoảng 5%. "Cả đời người ta mới mua được 1 căn nhà, 50 - 70m2. Có người 1 tháng chỉ trả được 15 triệu, cho vay 5 năm cả gốc, lãi thì người ta không thể", ông Trần Ngọc Anh cho biết.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và Hiệp hội bất động sản cho rằng, việc giải ngân ngân vốn cho nhà ở xã hội cần tập trung gỡ khó cho người mua nhà. Cụ thể, nâng mức thu nhập được mua nhà ở xã hội lên trên 15 triệu đồng/tháng, nhằm mở rộng số lượng người được vay và kéo dài thời gian cho vay.
"Sửa đổi Nghị định 100 về nhà ở xã hội thu nhập là 20 triệu với cá nhân, hai vợ chồng là 40 triệu. Cái này rất tốt, chúng ta có niềm tin thấy rằng sự chuyển động" ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM nêu ý kiến.
Ông Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, phân tích, với mức thu nhập trung bình khoảng 15 triệu đồng/tháng, một số hộ gia đình có thể cân nhắc chuyện mua nhà. Nhưng với mức thu nhập phổ biến hiện nay chỉ dao động trên dưới 10 triệu đồng/tháng thì giấc mơ sở hữu nhà gần như vượt ngoài tầm với. Mong muốn ổn định cuộc sống ngày càng cấp thiết, trong khi sự chênh lệch lớn giữa thu nhập và giá nhà khiến nhiều người buộc phải kéo dài thời gian thuê trọ.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam: "Không một cơ quan nào có thể tự mình giải quyết toàn bộ bài toán nhà ở xã hội. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các địa phương là điều kiện tiên quyết".
Ngoài ra, theo ông, chính sách tín dụng, cơ chế lãi suất, thuế - phí phù hợp cho từng phân khúc nhà ở (thương mại, trung bình, nhà ở xã hội...) sẽ góp phần chống đầu cơ, lãng phí. Đồng thời, ưu đãi đất đai cần được bàn thảo và thống nhất ở tầm vĩ mô, tránh tình trạng chồng chéo hay đùn đẩy trách nhiệm.
Phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội là "đại sự quốc gia"
Ảnh minh họa
Theo Thủ tướng, việc tạo nguồn cung, đảm bảo về cơ cấu bất động sản, đặc biệt là nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp – trung bình là rất quan trọng. Đây là chủ trương lớn, chính sách rất nhân văn của Nhà nước nên "không thể không làm".
Sau khi lắng nghe các ý kiến, Thủ tướng nhấn mạnh phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội là vấn đề lớn, đại sự của quốc gia, của nhân dân, rất quan trọng. Thủ tướng nêu rõ quan điểm phải có nhiều giải pháp tổng thể, toàn diện và bao trùm, thông thoáng, hiệu quả.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo tinh thần là "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Đồng thời, Thủ tướng cũng yêu cầu thực hiện các giải pháp để tăng nguồn cung, giải quyết các dự án tồn đọng, thúc đẩy nhà ở xã hội, giảm giá đất, giảm chi phí, giải quyết vấn đề hạ tầng về giao thông, điện nước, viễn thông…
Bên cạnh đó, về giá đất, Thủ tướng yêu cầu tăng cường vai trò quản lý, điều tiết của nhà nước. Đồng thời, Bộ Xây dựng nghiên cứu để Chính phủ ban hành nghị quyết, giao một số doanh nghiệp có năng lực, có tâm, có tài triển khai một số dự án nhà ở xã hội theo nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.
