96% là tỷ lệ những người Việt đang đi thuê chỗ ở có kỳ vọng sở hữu bất động sản (BĐS), theo khảo sát quý 4/2023 của Batdongsan.com.vn. Chỉ vỏn vẹn 4% tự xếp mình vào “thế hệ thuê mãi”.
Dù thị trường BĐS Việt Nam có tiềm năng rất lớn khi người dân luôn mơ ước “an cư lạc nghiệp”, không dễ để thành công trong ngành công nghệ BĐS (PropTech).
Theo báo cáo của Quỹ VinVentures, cả năm 2024 chỉ có duy nhất 1 thương vụ đầu tư vào ngành Proptech tại Việt Nam trị giá chưa đầy 1 triệu USD, đẩy Proptech xuống cuối bảng xếp hạng tổng giá trị thương vụ chia theo lĩnh vực. Lý do xuất phát từ tốc độ hồi phục chậm của thị trường BĐS, tâm lý do dự của người dùng và chi phí cao, liên quan đến các công nghệ tiên tiến.
Trong một thị trường đầy thách thức, Batdongsan.com.vn đã duy trì hoạt động gần 20 năm và có thể coi là nền tảng công nghệ BĐS lớn nhất Việt Nam. Dựa vào cốt lõi là công nghệ, nền tảng này đang tập trung vào những người mua, thuê BĐS tiềm năng, trong đó có Gen Z và hướng đến Gen Alpha - những thế hệ sinh ra, trưởng thành, "ăn ngủ" cùng công nghệ.
Tuy nhiên, nhiều vấn đề được đặt ra khi giá BĐS ngày càng cao khiến mong ước mua nhà xa tầm với. Định nghĩa hạnh phúc của Gen Z cũng thay đổi. "An cư lạc nghiệp" không còn là mẫu số chung.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Vũ Trọng Hải - Giám đốc Kỹ thuật PropertyGuru Việt Nam (đơn vị chủ quản Batdongsan.com.vn) - thừa nhận mua nhà là bài toán khó với Gen Z. Mặc dù vậy, khó không có nghĩa là không thể.
Với gần 20 năm kinh nghiệm làm việc tại Thung lũng Silicon, anh Hải cùng đội ngũ đang xây dựng và phát triển những sản phẩm Proptech phù hợp với giới trẻ, một phần của mục tiêu đưa Batdongsan.com.vn trở thành cái tên đầu tiên khách hàng nghĩ đến khi muốn mua BĐS.
Công thức mua nhà cho Gen Z
Câu chuyện được bàn luận nhiều trong năm qua là giá BĐS tăng quá cao, vượt xa tầm tay Gen Z, khiến họ suy nghĩ nhiều hơn đến chuyện đi thuê thay vì đi mua. Anh nghĩ sao về vấn đề này?
Vấn đề mua nhà của người trẻ Việt Nam vốn khó khăn từ trước đến giờ, không phải chỉ hiện nay. Thế hệ 7x mất khoảng 31 năm thu nhập, 8x cần gần 23 năm, còn 9x là gần 26 năm.
Tuy nhiên, khó không có nghĩa là không mua được. Nếu chỉ nhìn vào những thông tin một chiều như BĐS “ngáo giá”, các bạn trẻ sẽ cảm thấy không có cơ hội. Nhưng thực ra khi nhìn vào toàn bộ thị trường, sẽ luôn có sản phẩm BĐS phù hợp cho từng đối tượng. Nếu tài chính chưa vững, bạn có thể bắt đầu từ sản phẩm thuê phù hợp.
Có một điều tôi muốn lưu ý. Theo góc nhìn của tôi, Gen Z tại Việt Nam chưa có kiến thức tài chính tốt, nên chỉ đi làm lấy lương tháng và nghĩ rằng mua nhà quá khó. Nếu có nền tảng kiến thức tài chính tốt, mọi người sẽ vạch ra được lộ trình phù hợp.
Đầu tiên là đi thuê, rồi tiết kiệm và đầu tư. Đến khi tích lũy đủ, mình mua sản phẩm nhỏ, phù hợp với túi tiền trước để phòng trường hợp trượt giá, lạm phát. Tới lúc thu nhập tốt lên, có bạn đời, tài sản gia tăng, mình sẽ quay lại với kế hoạch mua những sản phẩm tốt hơn.
Như vậy, Gen Z muốn mua nhà cần có kiến thức và biết quản lý tài chính, vạch kế hoạch dài hơi và nắm rõ thông tin thị trường, đừng bị dẫn dắt bởi những thông tin một chiều, không đầy đủ. Không mua được ở gần trung tâm thì mua xa hơn một chút. Bây giờ giao thông công cộng phát triển, nên tôi nghĩ ai cũng có thể tìm sản phẩm phù hợp.
Theo anh, thời đại mạng xã hội ảnh hưởng như thế nào đến cách Gen Z tìm nhà?
Gen Z và Gen Alpha tuy là những tệp khách mới, nhưng 10 - 20 năm nữa họ sẽ là khách hàng chính của mọi ngành, không riêng gì Proptech.
Đối tượng này có một số đặc điểm chính, trước hết là đam mê công nghệ và coi việc sử dụng công nghệ là đương nhiên. Đặc biệt, họ rất ưa chuộng những sản phẩm, ứng dụng mang tính cá nhân hóa cao. Ví dụ như các sàn thương mại điện tử gợi ý sản phẩm ngày càng sát với nhu cầu khách hàng.
Bên cạnh đó, giới trẻ bây giờ thích minh bạch và nhanh chóng, đặt ra các tiêu chí rõ ràng về địa điểm, giá cả, diện tích… khi tìm nhà. Họ cũng khá linh hoạt, bớt cứng nhắc so với thế hệ “ông bà, cô chú”.
Quay lại câu hỏi, tôi nghĩ việc khách hàng tìm kiếm thông tin trên mạng xã hội bây giờ là đương nhiên, nhưng cần có sự kết hợp giữa các nền tảng. Nhiều chuyên gia, môi giới BĐS lên Threads hay TikTok để lan tỏa thông tin, tiếp cận tệp khách hàng Gen Z. Tuy nhiên, do đó là các nền tảng nội dung ngắn, tôi nghĩ chưa đủ để một bạn Gen Z đưa ra quyết định.
Mạng xã hội, nơi ai cũng có thể tạo ra nội dung, chỉ đóng vai trò là cầu nối. Điểm đến cuối cùng để họ ra quyết định là những nền tảng công nghệ chuyên biệt, tổng hợp thông tin đầy đủ, khách quan về BĐS và quan trọng là được chọn lọc, xác thực để phần nào loại bỏ tin giả hoặc nội dung “spam”.
Như vậy, Batdongsan.com.vn có lợi thế với nhóm khách hàng Gen Z đúng không, thưa anh?
Chắc chắn là vậy. Tôi nghĩ lợi thế lớn nhất của chúng tôi là đã xây dựng nền tảng công nghệ và hướng đến tương lai từ lâu. Vì vậy, khi khách hàng cần những thông tin minh bạch và thật cụ thể, như căn nhà có gần trường học không, bao quanh bởi những tiện ích, phương tiện giao thông công cộng nào…, nền tảng của chúng tôi có ngay lập tức, thậm chí nhiều hơn mức mà khách hàng cần biết.
Thứ hai, ngày trước ông bà, bố mẹ mình đi xem nhà phải đến tận nơi, ngồi xe máy lùng sục mọi chỗ. Tuy nhiên, Gen Z bây giờ không có nhiều thời gian, họ không làm như vậy được. Giải pháp chúng tôi cung cấp là tính năng “Bản đồ nhà đất”, bởi giới trẻ đã quen với Google Maps.
Tôi từng chứng kiến một bạn nữ 18 tuổi chọn và đặt cọc căn hộ 3 tỷ đồng chỉ sau 5 tiếng “shopping online”. Với sự hậu thuẫn từ gia đình, nhiều bạn Gen Z có thể được sở hữu nhà từ độ tuổi rất trẻ. Hành trình mua nhà của họ có thể chỉ tính bằng ngày, bằng giờ, thay vì cả tháng hoặc cả năm như những thế hệ trước.
Tương lai cũng sẽ có những công cụ cá nhân hóa, người dùng chỉ cần mô tả nhu cầu là nền tảng sẽ tìm ra căn nhà đúng như mong muốn. Sau khi chốt những sản phẩm sát nhất với nhu cầu, thay vì đến tận nơi xem, sẽ có các công nghệ như 3D, livestream, virtual tour, VR… để người dùng có cảm giác như đang tham quan trực tiếp chính căn nhà mình chọn.
Nhờ vậy, người có nhu cầu mua nhà sẽ nắm được 80-90% thông tin. Tất nhiên, mua nhà là quyết định lớn, họ vẫn cần đến tận nơi xem, đưa theo người thân. Tuy nhiên, khi tới xem có nghĩa là họ gần như đã chốt sản phẩm đó rồi.
Với xu hướng chọn thuê nhà của Gen Z, Batdongsan.com.vn có kế hoạch đẩy mạnh sản phẩm thuê hơn hay không, thưa anh?
Đúng là việc cho thuê có tiềm năng rất lớn. Một thống kê thú vị trong khoảng thời gian dài cho thấy nhu cầu mua thay đổi thường xuyên, tùy theo tình hình kinh tế, nhưng nhu cầu thuê luôn ổn định. Một thị trường BĐS lành mạnh lúc nào cũng cân bằng giữa mua và thuê. Tôi nghĩ Batdongsan.com.vn luôn cân bằng giữa hai nhu cầu này.
Đáng chú ý, Gen Z và Gen Alpha ngoài nhu cầu thuê chỗ ở sẽ đề cao những tiện ích xung quanh. Vì vậy, Batdongsan.com.vn đã, đang và sẽ xây dựng các tính năng để các bạn trẻ nắm bắt được những thông tin này ngay trong tin đăng mà không cần phải tìm kiếm thêm bên ngoài.
Thực ra PropertyGuru có tầm nhìn rất xa, không chỉ dừng lại ở mua bán, cho thuê BĐS. Bây giờ Gen Alpha vẫn đang sống cùng bố mẹ, nhưng giới trẻ sẽ ngày càng tự lập sớm hơn và đông hơn.
Chúng tôi muốn xây dựng một nền tảng phục vụ cuộc sống tương lai và có góc nhìn rất lạc quan. Có thể 10 năm nữa hệ thống pháp lý Việt Nam gần giống Singapore, hoặc 20 năm nữa mới gần giống Mỹ, nhưng mình vẫn phải làm từ bây giờ, không thể chờ đến lúc đó.
"Chông gai" của ngành Proptech tại Việt Nam
Được biết anh đã quyết định rời Thung lũng Silicon sau 20 năm làm việc để về Việt Nam và gắn bó với PropertyGuru. Đâu là động lực thúc đẩy anh?
Tôi muốn về Việt Nam để làm điều gì đó mang lại nhiều giá trị hơn. So với 20 năm trước, Việt Nam đã phát triển hơn rất nhiều, cả về hạ tầng, công nghệ, dân số và mức thu nhập đầu người. Đặc biệt, Việt Nam là đất nước có tỷ lệ dân số sử dụng công nghệ rất cao. Tôi muốn về lại với gia đình, thụ hưởng văn hóa Việt Nam, chia sẻ giá trị cho giới trẻ và đồng thời học hỏi từ mọi người.
Lời mời từ PropertyGuru phù hợp với mục tiêu của tôi. Hồi còn ở Mỹ, tôi cũng rất tâm huyết với ngành Proptech, đặc biệt sau khi chứng kiến thành công của Redfin - một kỳ lân PropTech lên sàn chứng khoán chỉ sau hơn 10 năm khởi nghiệp. Thêm vào đó, tôi nghĩ PropertyGuru là công ty làm Proptech chuẩn chỉnh nhất, không chỉ ở Việt Nam mà còn trong khu vực Đông Nam Á.
Anh đánh giá như thế nào về những thuận lợi và khó khăn với ngành Proptech tại Việt Nam?
Trước khi gia nhập PropertyGuru, tôi nghiên cứu khá nhiều về Proptech, thậm chí từng startup một công ty nhỏ trong lĩnh vực này. Vì vậy, tôi có cái nhìn khá đầy đủ. Cụ thể, thị trường Việt Nam có tiềm năng rất lớn, nhưng không ít thử thách đặc thù.
Điều kiện thuận lợi nằm ở thói quen và tâm lý của người Việt Nam. Từ trước tới nay, hầu hết mọi người đều muốn sở hữu nhà, sau này giới trẻ mới xác định đi thuê.
Tuy nhiên, khó khăn của Proptech tại Việt Nam liên quan đến hệ thống pháp lý và cơ sở hạ tầng. Ở Mỹ, khi một giao dịch xảy ra, thông tin rất minh bạch, dễ dàng để các công ty Proptech thu thập dữ liệu. Còn tại Việt Nam, thông tin rất khó thu thập, có lấy được cũng không chuẩn chỉnh lắm. Thêm vào đó, tôi nghĩ ở Việt Nam sự cạnh tranh và đổi mới liên tục diễn ra.
Khi làm việc tại PropertyGuru, tôi nghĩ yếu tố thuận lợi là mình đã có một thị trường và nền tảng tốt. Đặc biệt là có người dùng. Một nền tảng có lượng khách hàng lớn và ổn định là sự khởi đầu rất tốt. Mục tiêu của tôi là làm sao cho nền tảng tốt hơn, thực sự trở thành nơi mua bán, trao đổi đáng tin cậy với người dùng, là cái tên đầu tiên khách hàng nghĩ đến khi có nhu cầu tìm kiếm và mua bán BĐS.
Vậy khác biệt lớn nhất giữa Batdongsan.com.vn với các nền tảng Proptech khác có phải là lượng người dùng hay không, thưa anh?
Tôi nghĩ sự khác biệt trước hết nằm ở kinh nghiệm lâu năm trong ngành BĐS, lên tới gần 20 năm. Ngoài Việt Nam, PropertyGuru còn vận hành ở thị trường Singapore, Thái Lan, Malaysia, Indonesia. Do đó, chúng tôi xây dựng được các sản phẩm phù hợp tùy theo đối tượng, đồng thời tối ưu hóa những nền tảng có thể dùng chung, từ đó tiết kiệm được chi phí và nhân lực, tạo điều kiện phát triển những công nghệ mang tính toàn cầu hóa, chứ không chỉ riêng ở một đất nước.
Thứ hai, bởi đã vận hành lâu năm cho số lượng người dùng đông đảo, Batdongsan.com.vn là nền tảng có nhiều dữ liệu người dùng và tin đăng nhất. Vì vậy, chúng tôi có thể xây dựng những công cụ dựa trên dữ liệu lớn, phân tích dữ liệu, từ đó đưa ra lựa chọn tốt nhất cho người dùng.
Ví dụ, gần đây chúng tôi đã tái cấu trúc công cụ “Lịch sử giá”. Sản phẩm này được mọi người rất quan tâm, mang tính ứng dụng cao. Các nhà môi giới BĐS hoặc nhà đầu tư có thể ngồi bất cứ đâu để tham khảo lịch sử giá đất tại một khu vực nhất định.
Chúng tôi đóng vai trò là bên thứ ba, hoàn toàn độc lập và trung thực, có được niềm tin từ cả người mua và người bán, giúp kết nối người có nhu cầu mua và bán BĐS giống như nền tảng “Grab của ngành bất động sản”.
Batdongsan.com.vn thuyết phục người dùng tin vào sản phẩm của mình như thế nào, trong bối cảnh ngành BĐS tại Việt Nam khá truyền thống, khách hàng thường sẽ tìm hiểu thông tin thông qua bạn bè, người thân?
Trước đây, khi chưa có các nền tảng, không chỉ với việc thuê và mua nhà mà ngay cả những dịch vụ nhỏ như lau dọn hay sửa chữa đồ đạc, người Việt Nam đều bắt đầu từ việc hỏi bạn bè, người thân xem có biết ai hay không. Đó là một thói quen bình thường, thậm chí bây giờ được nâng lên tầm cao mới là hỏi trên mạng xã hội.
Điều này có cả mặt lợi và hại. Lợi ích nằm ở chỗ có thể tìm những người cho mình câu trả lời ngay lập tức. Tuy nhiên, đôi khi câu trả lời chưa đầy đủ, chính xác, chưa đại điện cho xu hướng chung của thị trường.
Dựa trên số lượng người dùng lớn và vận hành nhiều năm, Batdongsan.com.vn có những phương thức để đảm bảo độ tin cậy của thông tin trên trang, chẳng hạn như thông qua sản phẩm “môi giới chuyên nghiệp”, “tin đăng xác thực”. Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều công sức cả về mặt công nghệ và con người, nhằm xác thực những thông tin đó.
Tôi nghĩ rằng để lựa chọn và đưa ra quyết định nhanh nhất, người dùng cần nắm được nguồn thông tin an toàn và minh bạch.
Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!
