Tờ CNBC đưa tin, giá niken tăng cao khi các nhà đầu tư quan tâm đến thực tế toàn cầu mới: Nga, nhà cung cấp niken chính hiện đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt sâu rộng từ phương Tây.
Trong một động thái bất thường, Sàn giao dịch kim loại London đã đình chỉ giao dịch niken vào sáng thứ ba sau khi giá hợp đồng ba tháng của kim loại này tăng hơn gấp đôi lên hơn 100.000 USD/tấn.
Niken là một thành phần quan trọng trong pin lithium-ion được sử dụng trong hầu hết các loại xe điện (EV) đang được bán hay đang được lên kế hoạch bán ra cho thị trường Mỹ và nhiều nơi trên thế giới. Sự tăng giá đột ngột của niken đã khiến các nhà phân tích và nhà đầu tư đặt ra câu hỏi khó về các kế hoạch xe điện đầy tham vọng của các nhà sản xuất ô tô.
"Tính đến thời điểm viết bài này, niken đã tăng 67,2% chỉ trong ngày hôm nay, thể hiện mức tăng khoảng 1.000 USD trong chi phí đầu vào của một chiếc xe điện trung bình ở Mỹ"
Nhà phân tích ô tô của Morgan Stanley, Adam Jonas, là một trong số những người nổi tiếng bày tỏ lo ngại. Trong một ghi chú được đăng vào hôm thứ hai, ông cho biết: "Tính đến thời điểm viết bài này, niken đã tăng 67,2% chỉ trong ngày hôm nay, thể hiện mức tăng khoảng 1.000 USD trong chi phí đầu vào của một chiếc xe điện trung bình ở Mỹ".
Jonas đã viết rằng các nhà đầu tư nên giảm kỳ vọng của họ đối với lợi nhuận và doanh thu của các nhà sản xuất ô tô và doanh số bán xe điện trong vài năm tới. Lý do là bởi sự tăng giá đột ngột của niken có thể làm suy yếu kế hoạch EV đầy tham vọng của các nhà sản xuất ô tô toàn cầu bao gồm General Motors và Ford Motor.
Tại sao niken lại quan trọng đối với pin EV:
Pin Lithium-ion có ba lớp: Cực âm có chứa lithium trộn với niken và các khoáng chất khác như coban, mangan hoặc nhôm. Một cực dương, làm bằng than chì cacbon và đôi khi là silic, một dải phân cách làm bằng polyme xốp.
Khi pin được sạc, các ion lithium được chuyển từ cực âm sang cực dương. Khi không sạc, các ion di chuyển trở lại cực âm, giải phóng năng lượng.
Theo thống kê của Adamas Intelligence, năm 2019, có 59.271 tấn niken được sử dụng trong pin của các dòng xe điện, tăng 39% so với năm trước đó. Fastmarkets ước tính rằng 500.000 tấn niken tinh chế sẽ được sử dụng hàng năm trong pin lithium-ion cho xe điện vào năm 2025.
Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã phát hiện ra rằng việc thêm nhiều niken vào cực âm có thể tăng mật độ năng lượng của pin.
Pin lithium-ion cũ hơn sử dụng cực âm có lượng niken khoảng 1/3. Nhưng trong những năm gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã tăng tỷ lệ niken trong cực âm để tăng mật độ năng lượng của pin và tăng phạm vi hoạt động của xe. Hầu hết hiện đang sử dụng cực âm có chứa ít nhất 60% niken.
Một số thậm chí còn sử dụng nhiều hơn, một phần để giảm hoặc loại bỏ coban, và một phần để tăng mật độ cho các ứng dụng cao cấp: Ví dụ, cực âm trong pin mà tập đoàn LG Chem của Hàn Quốc cung cấp cho Tesla chứa 90% niken.
Những cảnh báo từ trước
Pin có tỷ lệ niken cao mang lại lợi thế đáng kể cho xe điện. Nhưng ngay cả trước khi xung đột Nga và Ukraine xảy ra, niken vẫn không hề rẻ và các chuyên gia đã đưa ra lo ngại về khả năng thiếu hụt khi các nhà sản xuất ô tô toàn cầu tăng cường sản xuất xe điện.
Các nhà phân tích tại Rystad Energy đã cảnh báo vào mùa thu năm ngoái rằng nhu cầu toàn cầu đối với niken cao cấp cần thiết cho pin EV có khả năng vượt xa nguồn cung vào năm 2024. Thông điệp này đã được lặp lại bởi các nhà phân tích hàng hóa khác, bao gồm cả các đối tác của Jonas tại Morgan Stanley.
Do chi phí niken tương đối cao và những lo ngại về nguồn cung từ trước, các nhà sản xuất ô tô đã báo hiệu rằng pin lithium-ion với cực âm niken cao có khả năng bị hạn chế trong các ứng dụng cao cấp.
Liệu giá xe điện sẽ tăng?
Giả sử rằng sự tăng giá của niken được duy trì, thì cách giải quyết nhanh chóng và rõ ràng là chi phí xe điện sẽ tăng lên - và hơn thế nữa đối với những chiếc xe điện cao cấp hơn.
Các nhà sản xuất ô tô không chốt được nguồn cung niken ở mức giá trước khi khi xung đột Nga và Ukraine xảy ra sẽ có một sự lựa chọn khó khăn. Họ có thể chọn cách chấp nhận sự gia tăng chi phí, giảm tỷ suất lợi nhuận hoặc cố gắng chuyển phần chi phí gia tăng cho người tiêu dùng. Tờ CNBC nhận định, nhiều khả năng các công ty sẽ thực hiện cả 2 phương án.
Dẫu vậy, không phải tất cả các xe EV sẽ bị ảnh hưởng. Có một loại pin thay thế đã được sử dụng cho EV giá rẻ hơn. Pin Lithium iron phosphate, hoặc LFP, sử dụng phốt phát sắt trong cực âm không cần niken hoặc coban.
Các tế bào LFP có chi phí thấp hơn so với các tế bào lithium-ion, nhưng chúng cũng có mật độ năng lượng thấp hơn, có nghĩa là các bộ pin LFP nặng hơn mỗi dặm trong phạm vi so với các bộ pin lithium-ion. Trọng lượng đó đã làm cho pin LFP trở nên ít lý tưởng cho các loại xe cao cấp hơn, vì trọng lượng tăng thêm sẽ hạn chế hiệu suất và có thể cản trở việc xử lý của xe. Điều đó không đáng lo ngại với các mẫu xe hướng đến thị trường đại chúng bị ràng buộc về giá. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, dưới áp lực của chính phủ trong việc khuyến khích áp dụng EV, đã sử dụng pin LFP trong các loại xe điện giá rẻ của họ từ vài năm nay.
Công nghệ LFP đã nhận được sự gia tăng khả năng xuất hiện ở Mỹ khi Tesla bắt đầu sử dụng pin LFP trong các mẫu xe "dải tiêu chuẩn" vào mùa thu năm ngoái. Vào thời điểm đó, việc chuyển sang LFP được coi là một cách để Tesla giảm chi phí sản xuất những mẫu xe đó - hay nói cách khác, để tăng lợi nhuận của những chiếc xe nhập khẩu đó mà không làm tăng giá.
Giờ đây, với việc giá niken tăng chóng mặt, chúng ta - một lần nữa - có thể chứng kiến các nhà sản xuất ô tô lớn trên toàn cầu làm theo cách của Tesla.
Nguồn: CNBC
