Fed bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất, dư địa điều hành của NHNN được nới rộng

NHNN theo dõi sát tình hình kinh tế 

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần 3/2025 với chủ đề “Động lực nào cho tăng trưởng GDP 8,3% - 8,5%” do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 26/9, ông Nguyễn Phi Lân - Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết việc trì hoãn nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed thời gian qua đã gây áp lực lên hoạt động điều hành của NHNN Việt Nam. 

Theo ông Lân, quyết định giảm lãi suất lần này của Fed được nhiều ngân hàng trung ương chờ đợi, vì có thể góp phần giảm áp lực lên tỷ giá, đồng thời tạo thêm dư địa cho chính sách tiền tệ.

Lãnh đạo NHNN cho biết trong công tác điều hành, nhà điều hành đã chủ động hạ lãi suất điều hành xuống mức thấp, thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin cùng nhiều giải pháp khác nhằm phấn đấu giảm lãi suất cho vay, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

Đồng thời, NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng công khai thông tin lãi suất cho vay trên website để khách hàng dễ dàng tham khảo khi tiếp cận vốn. Tính đến ngày 10/9, lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch mới của các ngân hàng thương mại ở mức 6,52%/năm, giảm thêm 0,41 điểm % so với cuối năm 2024.

"Nhờ vậy, doanh nghiệp và người dân có điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí thấp hơn, phục vụ các hoạt động đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng – những động lực quan trọng của nền kinh tế", ông Lân cho hay. 

Vị lãnh đạo cho biết trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ theo hướng chủ động, linh hoạt, kịp thời và hiệu quả, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách khác để vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vừa ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.

Cụ thể, NHNN sẽ điều hành nghiệp vụ thị trường mở linh hoạt, bám sát mục tiêu chính sách tiền tệ; tái cấp vốn cho các tổ chức tín dụng để hỗ trợ thanh khoản và cho vay theo các chương trình đã được Chính phủ, Thủ tướng phê duyệt, đồng thời hỗ trợ cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu. 

NHNN cũng sẽ theo dõi sát tình hình kinh tế để điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến thị trường, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ; tiếp tục yêu cầu các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, tăng cường chuyển đổi số, từ đó tạo điều kiện hạ thêm lãi suất cho vay.

Song song đó, NHNN sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường trong và ngoài nước, điều hành tỷ giá linh hoạt, phối hợp với các công cụ chính sách tiền tệ để can thiệp kịp thời, ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. 

Ngoài ra, việc điều hành tín dụng sẽ được thực hiện theo hướng phù hợp với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và động lực tăng trưởng theo chỉ đạo của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với những lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; đồng thời tiếp tục đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ vay vốn và tạo thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn ngân hàng nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Lãi suất khó giảm sâu trong ngắn hạn

Ở góc nhìn thị trường, ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh tiền tệ của UOB Việt Nam, cho biết mặt bằng lãi suất hiện nay tương đối ổn định. Tại UOB Việt Nam, lãi suất cho vay ngắn hạn dành cho doanh nghiệp đang duy trì quanh mức 5%/năm, tương đương với nhiều ngân hàng khác trên thị trường.

“Câu hỏi đặt ra là mức 5% này đã đủ hấp dẫn để thúc đẩy hoạt động sản xuất – kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực tài trợ thương mại, xuất nhập khẩu và vốn FDI hay chưa,” ông Quang đặt vấn đề.

Theo ông, khả năng lãi suất giảm mạnh từ nay đến cuối năm là rất khó. “Lãi suất không thể điều chỉnh một cách đơn lẻ mà phải đặt trong tổng thể, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa người vay và người gửi tiền.Do đó, việc đưa lãi suất xuống mức thấp hơn nữa trong bối cảnh hiện tại là không dễ dàng,” ông Quang nói.

UOB dự báo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất hai lần vào tháng 10 và tháng 12, đưa mặt bằng lãi suất của Mỹ về khoảng 3,75%. Sang năm 2026, Fed có thể giảm thêm hai lần nữa, xuống dưới 3,5%.

“Diễn biến này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để NHNN xem xét cắt giảm lãi suất VND trong giai đoạn tới,” ông Quang nhận định.

Về tỷ giá USD/VND, nhiều doanh nghiệp lo ngại khi tỷ giá từ đầu năm đến nay đã tăng khoảng 3,4%. Tuy nhiên, cần nhìn rộng hơn vào diễn biến dài hạn. Trong 5 năm qua, biến động tỷ giá hằng năm không quá lớn. Chính vì vậy, để mong đợi lãi suất giảm sâu hơn trong khi tỷ giá vẫn chịu áp lực là điều khó xảy ra.

Quan điểm của UOB là NHNN có thể sẽ chưa lập tức cắt giảm lãi suất, mặc dù áp lực tăng trưởng năm nay trên 8%. Dự báo mặt bằng lãi suất sẽ ổn định quanh mức hiện nay.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng đối với lãi suất trung và dài hạn, doanh nghiệp muốn mở rộng sản xuất kinh doanh cần giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Thực tế, vốn trung và dài hạn đang là gánh nặng lớn của hệ thống tổ chức tín dụng, nếu không tháo gỡ sẽ còn tạo sức ép lên lãi suất.  

Trong khi đó, thị trường vẫn còn nhiều kênh huy động vốn khác như chứng khoán, trái phiếu. Vì vậy, cần cơ chế san sẻ gánh nặng vốn trung và dài hạn cho thị trường, thay vì chỉ dựa vào tín dụng ngân hàng. Đây mới là giải pháp hỗ trợ dài hạn, giúp doanh nghiệp và nền kinh tế phát triển bền vững hơn.