Dự thảo sửa luật, bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh bảo hiểm

Sáng 13/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến về dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi). Theo tờ trình, dự thảo Luật dự kiến sửa đổi, bổ sung 24 điều trong Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, tập trung vào việc cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và hoàn thiện cơ chế giám sát. 

Giảm điều kiện kinh doanh, gỡ khó cho doanh nghiệp

Theo tờ trình của Chính phủ, dự thảo luật bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh (22 điều kiện), đơn giản 3 thủ tục hành chính (tương đương cắt giảm 31%) so với luật hiện hành. 

Theo đó, dự thảo bãi bỏ yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài phải có xác nhận của cơ quan quản lý nước sở tại về việc “không vi phạm quy định nghiêm trọng”; bỏ một số điều kiện trước khi chính thức hoạt động, cũng như một số tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát.

Dự thảo cũng bỏ quy định về điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm. Về thủ tục, dự án luật sẽ hay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp phi nhân thọ, tái bảo hiểm. Đồng thời, lược bỏ quy định yêu cầu doanh nghiệp phải xin chấp thuận phương pháp tính phí bảo hiểm xe cơ giới.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bỏ thủ tục chấp thuận Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc/Tổng giám đốc ngay sau khi cấp phép, nới lỏng nguyên tắc đảm nhiệm chức vụ, mở rộng phạm vi hoạt động của đại lý bảo hiểm, và kéo dài thời gian chuyển đổi chứng chỉ đại lý bảo hiểm.

Ngoài ra, luật bổ sung hai điều về nguyên tắc tổ chức, cá nhân góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp, hoạt động đại lý và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm và bổ sung nguyên tắc đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm để đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả.

Hợp đồng bảo hiểm quá dài và khó hiểu

Cho ý kiến tại phiên họp, bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, bày tỏ băn khoăn về độ dài của Luật hiện hành (157 điều) và đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thu gọn số điều để người dân dễ dàng tiếp cận, nghiên cứu và thực hiện, đặc biệt khi việc đọc và so sánh các bản sửa đổi với luật cũ đang rất khó khăn.

Chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hải cũng lưu ý về vấn đề hợp đồng bảo hiểm mẫu quá dày và khó hiểu, dẫn đến rủi ro cho người tham gia bảo hiểm.

Đồng thời, bà Hải nhấn mạnh cần đảm bảo người dân được giải thích kỹ lưỡng, đầy đủ về các điều kiện, điều khoản và rủi ro trong hợp đồng trước khi ký, tránh tình trạng "đóng tiền đầy đủ nhưng khi xảy ra rủi ro thì việc thanh toán rất khó khăn" do thủ tục phức tạp và điều kiện không rõ ràng.

Giải trình về các ý kiến trên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cẩn cho biết trên thực tế vẫn còn một số trường hợp người dân bày tỏ bức xúc do bị ép buộc mua bảo hiểm qua hệ thống ngân hàng hoặc do tư vấn không minh bạch, dù đã có quy định yêu cầu quá trình tư vấn phải được minh bạch rõ ràng, thu âm để lưu lại và có biên bản hướng dẫn cụ thể.

"Trước vấn đề này, cơ quan quản lý đang tăng cường giám sát, kiểm soát để hạn chế tối đa việc doanh nghiệp lợi dụng cơ chế, chính sách gây bất lợi cho người dân, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát này nhiều hơn", Thứ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Bộ Tài chính sẽ phân loại, đánh giá các doanh nghiệp có tình trạng khiếu kiện nhiều để có biện pháp giám sát chặt chẽ hơn, đồng thời lắng nghe ý kiến để hoàn thiện chính sách.

Góp ý với dự thảo Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy cho biết dù các điều sửa đổi là cần thiết nhưng không rõ Bộ Tài chính có tiếp tục đề nghị nghiên cứu sửa đổi toàn diện Luật hay không.

Theo bà Thuỷ, hiện tại, một số nội dung quan trọng như Chương VI về quản lý nhà nước, quy định chi tiết về thủ tục hành chính, hồ sơ vẫn chưa được đề xuất sửa đổi lần này, chưa thực hiện triệt để tinh thần Quốc hội chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền, không quy định quá chi tiết.

Bà Thuỷ cũng đề nghị làm rõ việc chuyển đổi khái niệm “thanh tra chuyên ngành” sang “kiểm tra chuyên ngành” trong dự thảo.

Theo bà Thủy, “thanh tra” và “kiểm tra” khác nhau về phương thức tiến hành, thẩm quyền và hệ quả pháp lý. Vì vậy, việc thay đổi thuật ngữ không thể thực hiện một cách cơ học mà phải xác định rõ nguyên tắc, phạm vi và chủ thể thực hiện. 

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh thống nhất với việc sửa đổi một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm trong giai đoạn này, còn việc sửa đổi toàn diện sẽ được Chính phủ xem xét trình sau.

Ông đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các nội dung dự thảo bảo đảm phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng.Đối với các chính sách được đề xuất, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần được đánh giá tác động kỹ, toàn diện đối với các bên liên quan, nhận diện và có phương án khắc phục hạn chế qua tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo hiểm. Ông cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết, tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp lẫn người dân khi tham gia bảo hiểm.