Dự kiến từ 2026, người dân phải cung cấp số lượng nhà đất sở hữu

Đề xuất trên được Bộ Xây dựng nêu trong dự thảo Nghị định về xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản đang lấy ý kiến. Dự thảo gồm 6 chương và 47 điều, trong đó bổ sung thêm quy định về thông tin sở hữu nhà ở.

Theo đó, tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài sẽ phải cung cấp trường dữ liệu gồm thông tin nhận diện (họ tên, số định danh, giấy tờ pháp lý); loại hình nhà sở hữu, địa chỉ, diện tích, số lượng; thời hạn và hình thức sở hữu; tình trạng pháp lý.

Dự thảo cũng bổ sung thông tin về thụ hưởng chính sách, hỗ trợ nhà ở gồm thông tin định danh, loại hình thụ hưởng (nhà xã hội, nhà ở cho người có công, nhà cho người nghèo, cận nghèo...), số lượng và thời gian thụ hưởng. Người dân thuộc nhóm được mua nhà xã hội cần cung cấp thông tin định danh cá nhân, hình thức đăng ký (mua, thuê, thuê mua) và dự án sẽ đăng ký.

Với nhà ở thuộc tài sản công, tổ chức, cá nhân sẽ cung cấp số lượng tài sản, diện tích, mục đích sử dụng, tình trạng quản lý và đơn vị được giao quản lý.

Trước đó, Nghị định 94 về cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản chưa có quy định chi tiết về thông tin sở hữu nhà của tổ chức, cá nhân. Lý giải đề xuất này, Bộ Xây dựng cho biết quy định mới giúp nâng cao chất lượng dữ liệu được thu thập, từ đó làm minh bạch thông tin, điều tiết thị trường, đáp ứng nhu cầu chính đáng của xã hội.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất tạo mã số bất động sản và quản lý trên hệ thống thông tin. Mỗi dự án bất động sản sẽ được gắn tự động một mã số duy nhất, bảo đảm tính định danh và không thay đổi trong suốt vòng đời dữ liệu. Cơ quan chuyên môn cấp tỉnh sẽ khởi tạo mã số này trên địa bàn tại thời điểm dự án được chấp thuận, phê duyệt đồng thời tiếp tục liên kết, cập nhật dữ liệu với từng sản phẩm trong dự án đó.

Trường thông tin cấu thành mã số dự án bất động sản gồm chủ đầu tư, vị trí, quy mô, tổng vốn đầu tư, thời hạn hoạt động, tiến độ cùng các văn bản pháp lý (chấp thuận đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, quy hoạch chi tiết, giấy phép xây dựng...).

Bên cạnh nhóm nhà ở thương mại, nhà xã hội, dữ liệu này còn gồm nhiều loại hình đặc thù như nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, nhà ở công vụ, nhà tái định cư, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà cho thuê do hộ gia đình hoặc doanh nghiệp đầu tư, cũng như nhà ở bán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Về lộ trình triển khai, Bộ Xây dựng đề xuất giai đoạn chuẩn bị từ quý IV năm nay, gồm triển khai thí điểm tại 5 thành phố gồm Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ.

Hai quý đầu năm 2026 sẽ là giai đoạn triển khai kỹ thuật và cập nhật dữ liệu. Cơ quan quản lý sẽ tích hợp dữ liệu để đồng bộ với Hệ thống thông tin quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản. Việc thu thập thông tin, cập nhật và lưu trữ dữ liệu sẽ được triển khai trong giai đoạn này, đảm bảo tính kịp thời và bảo mật.

Từ quý III/2026, hệ thống thông tin dự kiến được vận hành thử nghiệm trong phạm vi nội bộ và vận hành chính thức từ quý IV năm sau. Cơ quan quản lý sẽ đánh giá định kỳ kết quả triển khai, hoàn thiện và duy trì hệ thống từ 2027 trở đi.

Bộ Xây dựng cho biết sẽ đầu tư, nâng cấp hoặc thuê dịch vụ hệ thống hạ tầng, kỹ thuật công nghệ để đáp ứng việc kết nối với các đơn vị và địa phương. Cơ quan này cũng chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch, quản lý nguồn vốn được bố trí để điều tra, xây dựng cơ sở dữ liệu. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ cùng phối hợp để kết nối, chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

UBND các tỉnh, thành được giao xây dựng và ban hành Quy chế phối hợp về chia sẻ, cung cấp thông tin, dữ liệu nhà ở trên địa bàn. Còn các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản đúng thời hạn. Khi hệ thống phần mềm dùng chung được hoàn thiện, người dân sẽ cung cấp thông tin theo hình thức trực tuyến.

Trước đó, Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã có hướng dẫn các địa phương chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai theo chính quyền 2 cấp sau sáp nhập và gắn mã định danh thửa đất tại địa bàn có dữ liệu địa chính. Quy trình xây dựng mã ID cho thửa đất có 4 bước, gồm xác định điểm đặc trưng của thửa đất; chuyển vị trí từ hệ tọa độ của Việt Nam sang quốc tế; mã hóa vị trí điểm đặc trưng và cập nhật bảng dữ liệu không gian thửa đất.

Luật Đất đai hiện hành và các văn bản hướng dẫn chưa quy định cụ thể về thông tin sở hữu nhà ở hay mã định danh bất động sản. Tuy nhiên, nhiều quy định đột phá về quản lý dữ liệu và thông tin đất đai được nêu trong luật, triển khai số hóa và liên thông dữ liệu quốc gia.

Đơn cử, luật quy định hệ thống thông tin quốc gia về đất đai được xây dựng tập trung, thống nhất từ trung ương đến địa phương, đa mục tiêu và kết nối liên thông cả nước. Cùng với đó, hồ sơ địa chính gồm các tài liệu phải được số hóa, thể hiện thông tin chi tiết về từng thửa đất.