Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 51, sáng 24/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng.
Liên quan đến giấy phép xây dựng, tại báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ cho biết, thủ tục cấp giấy phép xây dựng sẽ được quy định đơn giản hóa tối đa tại Nghị định hướng dẫn, sau khi Luật Xây dựng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua và có hiệu lực.
Theo đó, thủ tục cấp giấy phép xây dựng sẽ được thực hiện trực tuyến toàn trình; đơn giản hóa hồ sơ và điều kiện; nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình; giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7-10 ngày).
Chính phủ dự kiến các thủ tục này sẽ giúp giảm 30% thời gian, chi phí.
Giải trình thêm tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, hồ sơ xin cấp phép xây dựng sẽ được đơn giản hóa thông qua sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan tới xây dựng, đất đai và dân cư.
"Việc rút ngắn thời gian, chi phí khi người dân thực hiện thủ tục qua dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số", ông Bùi Xuân Dũng nói và khẳng định các nội dung thẩm định, cấp giấy phép xây dựng được đơn giản hóa, nhưng trách nhiệm quản lý Nhà nước vẫn được đảm bảo.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ ủng hộ việc cắt giảm thủ tục, thời gian cấp giấy phép xây dựng. Song, Chủ tịch Quốc hội lưu ý rà soát kỹ quy định về thẩm định thiết kế để vừa giảm bớt thủ tục hành chính nhưng vẫn có cơ chế ràng buộc trách nhiệm đảm bảo an toàn.
Về miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần giới hạn diện tích với điều kiện "không nằm trong hành lang giao thông, di sản". Nếu không quy định rõ, về sau sẽ phải giải quyết khiếu kiện rất nhiều.
Đề cập cơ chế "hậu kiểm", Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định rõ trong luật sửa đổi lần này với hậu kiểm là vấn đề quan trọng. Với vi phạm trong lĩnh vực này, phải xử phạt nghiêm để răn đe.
Một nội dung khiến Chủ tịch Quốc hội băn khoăn là năng lực tổ chức thực hiện ở địa phương, nhất là khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chủ tịch Quốc hội góp ý phải đào tạo, bồi dưỡng để cán bộ có đủ trình độ nghiệp vụ, chuyên môn.
"Không phải kỹ sư xây dựng nhưng cũng phải được cập nhật, bồi dưỡng kiến thức xây dựng để quản lý ở địa phương thật chặt chẽ", Chủ tịch Quốc hội nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải.
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết việc mở rộng trường hợp miễn giấy phép xây dựng và quyền sở hữu đối với nhà ở được rất nhiều đại biểu quan tâm.
Theo Luật Đất đai, hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở cần có giấy phép xây dựng nhà ở.
"Nếu miễn giấy phép có thông báo khởi công hoặc có văn bản thẩm định thiết kế có giá trị tương đương với giấy phép xây dựng khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu để đảm bảo quyền lợi của người dân hay không?", bà Nguyễn Thanh Hải đặt vấn đề.
Ủng hộ tinh thần phân cấp, phân quyền, song bà Nguyễn Thanh Hải lưu ý "phải đi đôi với năng lực".
"Ví dụ cầu Sông Lô ở Phú Thọ giao quyền tự nghiệm thu cho chủ công trình, việc kiểm tra nghiệm thu cũng phân cấp cho địa phương, liệu có đảm bảo không?", bà Nguyễn Thanh Hải nói và nhấn mạnh phân cấp, phân quyền để giảm thủ tục hành chính nhưng phải đảm bảo đi đôi với năng lực của cán bộ cấp xã, phường hiện nay.
Về xử lý sự cố, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cần xây dựng cơ chế linh hoạt hơn, như tạo điều kiện để công trình có thể tiếp tục vận hành một phần, tái khởi động sớm hoặc phải có quy trình đánh giá hợp lý.
"Cầu Sông Lô khi ngừng hoạt động, học sinh đi học phải đi vòng 30km, các phương tiện cũng phải đi vòng rất xa. Nếu phải chờ những quy trình như thông thường để khắc phục sự cố sẽ rất lâu", bà Nguyễn Thanh Hải nói và đề nghị quy định một quy trình rút gọn trong luật.
