Xã hội

Dự án rộng hơn 6.000ha với cơ chế chưa từng có sẽ giúp tỉnh giàu phía Bắc trở thành "Dubai của Việt Nam"?

Sáng ngày 13/5/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày với Quốc hội tờ trình dự thảo Nghị quyết về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, trong đó nổi bật là đề xuất thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố cảng này. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy Hải Phòng trở thành trung tâm kinh tế biển và công nghệ cao của cả nước.

Theo đề án được Bộ Tài chính trình bày, Khu thương mại tự do Hải Phòng sẽ được phát triển trên khu vực rộng khoảng 6.300 ha, bao gồm các khu chức năng thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, một phần đảo Cát Hải và vùng ven biển phía Nam thành phố. Đây là khu vực có lợi thế vượt trội về vị trí địa lý, hạ tầng cảng biển, kết nối giao thông và tiềm năng phát triển dịch vụ logistics.

Mô hình khu thương mại tự do sẽ được tổ chức với nhiều phân khu chức năng như khu sản xuất, khu cảng và logistics, khu thương mại – dịch vụ quốc tế và các hạng mục phục vụ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.

Tỉnh giàu phía Bắc sẽ có khu thương mại quy mô hơn 6.000 ha, có thể trở thành "Dubai của Việt Nam"? - Ảnh 1.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình trước Quốc hội - Ảnh: Người lao động

Điểm nổi bật trong đề xuất là việc áp dụng nhiều cơ chế đặc thù về tài chính, thuế, đất đai, lao động và thủ tục hành chính. Đặc biệt, chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) được khấu trừ 200% khi tính thuế, và chuyên gia, nhà khoa học, nhân tài làm việc trong khu được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân.

Các doanh nghiệp tại khu thương mại tự do có thể niêm yết, định giá, thanh toán hợp đồng bằng ngoại tệ - điều chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam, được phép kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa. Ngoài ra, ngân hàng nước ngoài được mở phòng giao dịch trong khu mà không cần gắn liền với trụ sở chính.

Người nước ngoài là chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, lao động trình độ cao và người thân sẽ được miễn thị thực và cấp thẻ tạm trú 10 năm.

Các dự án trong khu thương mại tự do TP.Hải Phòng (trừ nhà ở thương mại) được giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, không đấu thầu. Việc sử dụng đất không bị ràng buộc bởi chỉ tiêu phân bổ sử dụng đất quốc gia. UBND TP.Hải Phòng được phép thu hồi đất để giao cho dự án trong khu như với các công trình vì lợi ích quốc gia.

Khu thương mại tự do lớn nhất cả nước, có thể trở thành "Dubai của Việt Nam"?

Hiện nay, theo thống kê ở Việt Nam hiện hay có 3 Khu thương mại tự do (Free Trade Zone – FTZ). Trong đó, FTZ Đà Nẵng đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương thông qua Nghị quyết 136/2024/QH15 và hiện đang trong giai đoạn trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án chi tiết. FTZ Hải Phòng vừa trình Quốc hội vào tháng 5. Ngoài ra, Khu thương mại tự do Bà Rịa - Vũng Tàu đang xây dựng đề án. 

Tiêu chí FTZ Hải Phòng FTZ Đà Nẵng FTZ Bà Rịa – Vũng Tàu
Tình trạng pháp lý Đã trình Quốc hội vào tháng 5/2025, đang chờ phê duyệt Đang hoàn thiện để trình Chính phủ Đang xây dựng đề án
Diện tích dự kiến 6.300 – 6.470 ha ~1.700 ha ~3.749 ha

Lĩnh vực ưu tiên

Công nghệ cao (AI, bán dẫn), logistics, tài chính, thương mại quốc tế

Logistics, CNTT, dịch vụ số, thương mại

Logistics xanh, cảng trung chuyển, sản xuất xanh

Mục tiêu chiến lược

Trung tâm xuất khẩu – logistics – công nghệ cao của miền Bắc

Trung tâm logistics và số hóa dịch vụ miền Trung

Trung tâm kinh tế biển, xuất khẩu và logistics quốc tế của miền Nam

Đối tác chiến lược quốc tế Đề xuất kết nối FTZ Vân Nam – Trung Quốc Đề xuất hợp tác với Nhật Bản – Hàn Quốc Hợp tác chiến lược với tập đoàn DP World (UAE)

Bảng so sánh được tạo bởi AI

Theo bảng thống kê, trong số các FTZ đang được triển khai hoặc đề xuất, FTZ Hải Phòng là khu vực sở hữu quy mô lớn nhất, cơ chế đột phá nhất và tầm nhìn rõ ràng nhất.

Khu thương mại tự do Hải Phòng có diện tích dự kiến lên tới 6.300 – 6.470 ha, lớn gấp 5 lần FTZ Đà Nẵng và gấp đôi quy mô dự kiến của Cái Mép Hạ (Vũng Tàu). Đây là một con số không chỉ cho thấy tham vọng, mà còn phản ánh tính khả thi của một siêu khu tổ hợp công – thương – cảng – công nghệ cao.

Kết cấu không gian của FTZ này được quy hoạch theo dạng "tam trụ" gồm: Khu kinh tế ven biển phía Nam – nơi tập trung logistics, công nghiệp công nghệ cao; Khu Nam Đình Vũ – gắn với hạ tầng giao thông trục ngang; Đảo Cát Hải – nơi có Cảng nước sâu Lạch Huyện, có khả năng đón tàu container trên 100.000 DWT.

Việc lựa chọn những khu vực chiến lược này cho thấy Hải Phòng đang xây dựng một trung tâm logistics – xuất khẩu quy mô ASEAN, kết nối trực tiếp với các chuỗi vận tải biển quốc tế và hành lang kinh tế Côn Minh – Hà Nội – Hải Phòng.

Tỉnh giàu phía Bắc sẽ có khu thương mại quy mô hơn 6.000 ha, có thể trở thành "Dubai của Việt Nam"? - Ảnh 2.

Ảnh minh họa Khu thương mại tự do Hải Phòng được tạo bởi AI Meta

Đặc biệt, không giống các khu kinh tế truyền thống vốn gói gọn trong ưu đãi thuế, FTZ Hải Phòng được đề xuất với 17 chính sách siêu ưu đãi, trong đó nhiều nội dung lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam – thể hiện tư duy "dám nghĩ, dám mở khóa" của cơ quan trung ương và địa phương. Điểm then chốt không chỉ là ưu đãi – mà là cơ chế thực thi đặc biệt. Dự thảo giao Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng thực hiện "một cửa, tại chỗ", tức là tự phê duyệt đầu tư; Tự cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O); Tự giải quyết cấp phép bán lẻ, lao động, giao dịch vốn; Được ủy quyền sâu từ các bộ ngành trung ương.

Đây là cách tổ chức tương đồng với các mô hình Khu thương mại tự do đã thành công trên thế giới như: Changi FTZ (Singapore) – mô hình thương mại - sân bay tích hợp; Jebel Ali FTZ (UAE) – trung tâm xuất khẩu lớn nhất Trung Đông; Thượng Hải FTZ (Trung Quốc) – nơi đầu tiên thí điểm tự do chuyển đổi ngoại tệ.

Tiêu chí FTZ Hải Phòng Jebel Ali FTZ (UAE) FTZ Singapore (Changi, Jurong) FTZ Thượng Hải (Trung Quốc)
Diện tích ~6.300 ha ~5.000 ha <500 ha ~120 km²
Giao dịch bằng ngoại tệ ✅ Cho phép ✅ Toàn diện ❌ Chỉ cục bộ ❌ Kiểm soát dưới NH Trung ương
Chính sách cư trú cho chuyên gia ✅ Thẻ tạm trú 10 năm, miễn visa ✅ Thị thực cư trú dài hạn ❌ Cư trú ngắn hạn ❌ Hạn chế
Tự do hóa tài chính ✅ Giao dịch, thanh toán ngoại tệ ✅ Tự do chuyển vốn và ngoại hối ❌ Phụ thuộc vào MAS ❌ Kiểm soát nghiêm
Quản lý hành chính ✅ “Một cửa tại chỗ”, phân quyền mạnh mẽ ✅ Chính quyền độc lập trong FTZ ❌ Thuộc bộ ngành trung ương ❌ Hạn chế phân quyền địa phương
Chức năng R&D, công nghệ cao ✅ AI, bán dẫn, R&D chiến lược ✅ Có, nhưng thiên về logistics ✅ Mạnh về logistics và CNTT ✅ Có, nhưng tách biệt nhiều khu chức năng
Mức độ ưu đãi thuế Rất cao (10% TNDN/30 năm, miễn đất) Rất cao Trung bình Có nhưng giới hạn

Bảng so sánh được tạo bởi AI 

Tương tự như cách Dubai đã vươn lên từ một cảng nhỏ vùng Vịnh trở thành trung tâm logistics toàn cầu nhờ khu thương mại tự do Jebel Ali, Hải Phòng – với cảng nước sâu Lạch Huyện, hạ tầng đồng bộ, vị trí cửa ngõ Đông Bắc Á – đang hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành “trạm trung chuyển quốc tế” mới của khu vực.

Khác với các khu FTZ truyền thống tại Việt Nam, FTZ Hải Phòng không chỉ tập trung vào ưu đãi thuế, mà hướng đến tự do hóa tài chính – thương mại – nhân lực toàn diện: giao dịch bằng ngoại tệ, miễn visa cho chuyên gia, thẻ tạm trú 10 năm, ngân hàng quốc tế được mở chi nhánh mà không cần trụ sở... Đây là cấu trúc thể chế đặc biệt – một phiên bản “mở khóa” thực chất, tạo điều kiện cho các tập đoàn công nghệ, chuỗi cung ứng toàn cầu đặt trung tâm sản xuất, nghiên cứu và phân phối tại Việt Nam.

Nếu được thực thi đúng định hướng, Hải Phòng sẽ không chỉ là một thành phố cảng lớn, mà còn là điểm đến hàng đầu về logistics thông minh, sản xuất công nghệ cao và dịch vụ xuyên quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt Việt Nam bứt phá trong chuỗi giá trị toàn cầu như Dubai đã từng làm với Trung Đông.

Như vậy, có cơ sở để nhận định trong chiến lược phát triển quốc gia giai đoạn mới, Hải Phòng có thể đóng vai trò ‘Dubai của Việt Nam’ trong logistics và thương mại quốc tế, là trung tâm trung chuyển – sản xuất – dịch vụ hàng đầu ASEAN.

*Bài viết và bảng so sánh có sự hỗ trợ bởi ứng dụng AI

Các tin khác

Giá vàng bất ngờ giảm mạnh

Sáng nay (25/7), giá vàng trong nước giảm mạnh. Theo đó, vàng SJC về dưới mốc 122 triệu đồng/lượng, giảm tới 1 triệu đồng/lượng so với sáng qua.

Giá nhà tiếp tục tăng

Thị trường bất động sản sẽ tiếp tục đà phục hồi nhưng diễn biến chậm, chưa có đột phá. Giá cả có thể tăng nhẹ ở một số phân khúc do có sự điều tiết của bảng giá đất mới nhưng sẽ không có biến động mạnh.

Petrolimex có Tổng giám đốc mới

Hội đồng quản trị Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) vừa quyết định bổ nhiệm ông Lưu Văn Tuyển làm Tổng giám đốc Tập đoàn Petrolimex.

Miền Bắc mưa lớn đỉnh điểm

Từ sáng nay (11/7) đến đêm mai sẽ là đỉnh điểm đợt mưa lớn đang diễn ra ở miền Bắc. Mưa xuất hiện theo đợt với cường độ mưa vừa, mưa to đến rất to. Trọng tâm mưa là các tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Tuyên Quang, Phú Thọ, Thái Nguyên, Hà Nội, Bắc Ninh.

Giá xăng dầu đồng loạt tăng

Trong kỳ điều hành giá xăng dầu chiều nay 10.7, giá xăng dầu đồng loạt được điều chỉnh tăng, trừ giá dầu mazut 180CST 3.5S.

Giá vàng quay đầu giảm

Sáng nay (10/7), giá vàng trong nước lại quay đầu giảm nhẹ. Theo đó, vàng miếng SJC mất mốc 121 triệu đồng/lượng nhưng vẫn cao hơn giá vàng thế giới gần 15 triệu đồng/lượng.

Chứng khoán lập đỉnh mới

VN-Index tiếp tục thiết lập đỉnh cao mới - 1.415 điểm. Dòng tiền đổ mạnh vào thị trường, vốn nội, ngoại cùng giải ngân, trong đó, khối ngoại duy trì chuỗi 5 phiên liên tiếp mua ròng.

Giá vàng giảm đồng loạt

Giá vàng miếng, vàng nhẫn đồng loạt giảm trong bối cảnh giá thế giới có thời điểm về sát mức 3.300 USD/ounce. Tỷ giá trung tâm cũng rời ngưỡng kỷ lục thiết lập tuần trước.

Giá vàng giảm mạnh

Sáng nay (8/7), giá vàng trong nước giảm mạnh. Theo đó, vàng miếng SJC lùi về mốc 120,5 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn cao nhất 118,2 triệu đồng/lượng.

Chứng khoán tuần tới tăng hay giảm?

Tuần qua, thị trường chứng khoán trải qua nhiều phiên giao dịch tích cực, tuần tới, sự chú ý sẽ chuyển sang kết quả kinh doanh quý II của các doanh nghiệp niêm yết.

Biển Đông sắp đón áp thấp nhiệt đới

Chiều nay (3/7), một vùng áp thấp vừa hình thành ở khu vực phía đông bắc của đảo Luzon của Philippines, ngay sát Biển Đông. Dự báo trong đêm nay và ngày mai (4/7), vùng áp thấp này có thể mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, hoạt động trên Biển Đông.

Giá xăng dầu đồng loạt giảm

Trong kỳ điều hành giá xăng dầu chiều nay 3.7, giá các mặt hàng xăng dầu đồng loạt giảm so với giá điều hành ngày 1.7.

Giá vàng tăng rất mạnh

Sáng nay (2/7), giá vàng tăng rất mạnh lên cao nhất trong vòng 1 tháng nay. Theo đó, vàng miếng SJC tiến sát mốc 121 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn cao nhất lên 118,5 triệu đồng/lượng.

TP HCM có tân Phó Bí thư Thành uỷ

Ông Đặng Minh Thông, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), vừa được Bộ Chính trị chuẩn y giữ chức Phó Bí thư Thành uỷ TP HCM (mới) nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Petrovietnam tiên phong thúc đẩy hợp tác, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Trong bối cảnh thị trường thế giới ngày càng biến động, khó dự báo, sự phối hợp giữa các doanh nghiệp nhà nước và với các doanh nghiệp tư nhân trở thành yếu tố sống còn. Thực hiện vai trò tiên phong, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã chủ động liên kết với các tập đoàn hàng đầu khu vực công - tư, tạo nên sức mạnh tổng hợp, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam bứt phá và vững bước hội nhập.