Đề xuất điều chỉnh, bổ sung cơ chế chính sách cho dự án điện hạt nhân

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa có tờ trình gửi Bộ Công thương về việc điều chỉnh, bổ sung Nghị quyết 189/2025/QH15 của Quốc hội để phù hợp tình hình sau sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp.

Trong đó, Khánh Hòa đề nghị giữ nguyên 5 chính sách gồm: hằng năm ngân sách T.Ư bổ sung có mục tiêu 70% số tăng thu từ dự án; được vay lại vốn ODA với tổng mức dư nợ không vượt quá 90% số thu ngân sách tỉnh; nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon được hưởng 100%; cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng không phải đấu giá; và áp dụng chính sách bồi thường cho người chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đủ điều kiện cấp.

ẢNH: TTXVN

Điều chỉnh bồi thường theo hiện trạng

Chính sách bồi thường được điều chỉnh, cụ thể hóa thành 7 trường hợp thay vì quy định chung chung. Trong đó, người có đất nông nghiệp đủ điều kiện chuyển đổi nghề được bồi thường đất nhân 1,5 lần và hỗ trợ chuyển đổi nghề tối đa 5 lần giá đất nông nghiệp (tính theo mức giá nhân 1,5). Trường hợp không đủ điều kiện chuyển đổi nghề được bồi thường đất nhân 1,5 lần và hỗ trợ đất nông nghiệp bằng 3 lần giá đất (cũng tính theo mức giá nhân 1,5). Người có đất ở thu hồi được áp dụng chính sách bồi thường về đất ở, bồi thường tài sản gắn liền với đất ở nhân 1,5 lần. Người sử dụng đất có nguồn gốc lấn chiếm đất nhưng sử dụng ổn định, liên tục từ trước ngày 1.7.2014 được hỗ trợ về đất bằng 80% giá đất nông nghiệp cùng loại.

Điểm đặc biệt là bồi thường theo hiện trạng sử dụng đất thay vì theo giấy chứng nhận. Lý do là tại xã Vĩnh Hải, người dân đã chuyển sang trồng cây lâu năm như nho, táo nhưng giấy chứng nhận vẫn ghi đất trồng cây hằng năm. Do dự án (DA) kéo dài gần 15 năm nên người dân không được đăng ký biến động. Việc bồi thường theo giấy chứng nhận là không phù hợp với thực trạng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi người dân.

Tỉnh Khánh Hòa cũng đề nghị điều chỉnh cho phép chủ đầu tư quyết định áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các gói thầu bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để phù hợp trách nhiệm chủ đầu tư theo luật Đấu thầu. Đồng thời, được phép triển khai song song công tác bồi thường với điều chỉnh quy hoạch, DA đầu tư, thiết kế, thi công. Trường hợp các DA tái định cư có thay đổi so với quy hoạch khác thì được phê duyệt mà không phải điều chỉnh quy hoạch.

Bổ sung chính sách hỗ trợ toàn diện

Bên cạnh đó, tỉnh Khánh Hòa cũng đề xuất bổ sung nhiều chính sách mới. Trong quá trình đầu tư hạ tầng giao thông phục vụ DA sẽ không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng. Cho phép tỉnh được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách T.Ư bổ sung có mục tiêu ngoài số vốn được bố trí theo quy định để hoàn thiện hạ tầng trọng điểm, động lực. Các hộ phải di dời nhà ở được hỗ trợ chi phí di dời 30 triệu đồng/hộ từ nguồn vốn bổ sung có mục tiêu của ngân sách T.Ư.

Đề xuất hỗ trợ 100% nguồn ngân sách T.Ư đầu tư 3 tuyến đường huyết mạch để vận chuyển vật liệu, thiết bị đặc dụng, siêu trường, siêu trọng: nâng cấp tuyến từ Cảng Cà Ná đến Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, nâng cấp tuyến từ QL1 đến Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 và đầu tư tuyến nối từ đường vành đai phía bắc đến tuyến đường ven biển tại thôn Mỹ Hòa.

Xã Phước Dinh và xã Vĩnh Hải được thụ hưởng chính sách đối với các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2030. Con em các hộ dân 2 xã được miễn học phí tại các trường trung cấp, cao đẳng, đại học trên cả nước các ngành, nghề chuyên môn đặc thù đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh.

Tỉnh Khánh Hòa cũng đề nghị hỗ trợ bổ sung biên chế nhân lực y tế, mua sắm trang thiết bị, nâng cấp các cơ sở khám chữa bệnh...

Cấp có thẩm quyền được phân chia DA thành phần, tiểu DA không phải theo quy định pháp luật về xây dựng. Mức vốn bố trí phù hợp theo tiến độ và không giới hạn phần vốn chuyển tiếp sang kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn tiếp theo. Số vốn giải ngân không tính vào tỷ lệ giải ngân hằng năm của tỉnh.

Ngoài ra, tỉnh đề nghị tiếp tục áp dụng tỷ lệ cho vay lại vốn ODA với mức 10% đối với các DA đầu tư cơ sở hạ tầng, phúc lợi xã hội hoặc các lĩnh vực không có khả năng thu hồi vốn. Đồng thời, bảo đảm bố trí đầy đủ, kịp thời nguồn vốn ngân sách nhà nước cho Khánh Hòa để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong quá trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân giai đoạn 2026-2030.

Theo UBND tỉnh Khánh Hòa, việc điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách nói trên là cần thiết để tạo điều kiện hoàn thành giải phóng mặt bằng, sớm giao mặt bằng cho chủ đầu tư và thúc đẩy phát triển KT-XH.