Nội dung trên được đại biểu nêu tại phiên thảo luận dự luật Nhà giáo, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, sáng nay (6/5).
Chia sẻ về lương và vị thế nhà giáo, đại biểu Bế Trung Anh (Đoàn Trà Vinh) cho rằng, vận mệnh quốc gia phụ thuộc vào giáo dục, còn chất lượng giáo dục phụ thuộc vào giáo viên. Nếu xác định như vậy thì không nên dành cho nhà giáo thuật ngữ ưu đãi.
Mỗi nhà giáo chân chính đều có tự trọng, không cho phép họ nhận bất cứ ưu đãi nào. Họ chỉ cần xã hội đánh giá đúng vai trò đặc biệt của mình với đãi ngộ xứng tầm.
"Chúng ta cảm nhận các nhà giáo ngày xưa được tôn trọng hơn bây giờ. Lúc đó họ có điều kiện, tâm huyết với nghề lái đò của mình, không cần suy tính hơn thiệt vì xung quanh không ai thu nhập nhiều hơn. Nhưng nay mọi thứ đã khác, nhiều ngành nghề vượt lên, để lại các thầy cô vẫn ngơ ngác với đồng lương ổn định ở mức không đủ trang trải", đại biểu Trung Anh nhấn mạnh.
Đại biểu Bế Trung Anh. (Ảnh: Quochoi.vn)
Để dạy học, giữ nghề và chứng minh con đường đã chọn, để con cái bằng chúng bằng bạn thì giáo viên phải làm thêm như bán hàng online, thầy giáo đi xe ôm, không ít cô giáo làm cò đất. Đại biểu cho rằng nếu như vậy sẽ chẳng ai trân quý một người không toàn tâm toàn ý với công việc, đặc biệt là việc dạy người.
Theo đại biểu, khi tiền lương dạy học không đủ trang trải cuộc sống, câu hỏi đó len lỏi trong sâu thẳm mỗi giáo viên. Đây là những câu hỏi cần có câu trả lời không chỉ với những người làm giáo dục.
Về bạo lực học đường, đại biểu đoàn Trà Vinh nói gần đây một số vụ việc xảy ra khiến định nghĩa về bạo lực học đường trở thành lạc hậu, lỗi thời khi chưa kịp bổ sung hành vi mới. Cô giáo, thầy giáo cũng là nạn nhân của học sinh và phụ huynh. Dư luận xã hội phần thì nói học sinh có lỗi, phần thì nói do gia đình, nhà trường, do giáo viên.
Bất kể nguyên nhân từ đâu thì nguyên nhân sâu xa là do chính sách với nhà giáo chưa đảm bảo được cuộc sống thường nhật để họ tập trung vào chuyên môn, sang trọng với nghề, ngạo nghễ với trò và có uy tín với xã hội.
Đại biểu đề nghị Quốc hội không chỉ phê chuẩn, thông qua luật này mà còn nỗ lực điều chỉnh gần với thực tiễn hơn nữa để nhà giáo không phải lo cơm áo gạo tiền, chạy bữa để họ tự hào với nghề, toàn tâm toàn ý cho việc dạy dỗ.
Đại biểu Trần Thị Hoa Ry (đoàn Bạc Liêu) đề nghị xem xét, bổ sung quy định về việc nhà giáo có quyền được từ chối công việc không đúng với vị trí việc làm và hợp đồng đã ký với các cơ sở giáo dục. Đồng thời xem xét, bổ sung quyền của giáo viên được lựa chọn phương án giảng dạy, đánh giá học sinh và điều chỉnh nội dung giảng dạy sát với thực tế. Hạn chế việc can thiệp hành chính, mang tính áp đặt, bắt buộc sử dụng sách giáo khoa cụ thể và tạo hành lang pháp lý để giáo viên yên tâm đổi mới sáng tạo.
Đại biểu đề nghị có định khung rõ ràng với quy tắc ứng xử nghề theo từng cấp học, có tiêu chí đánh giá cụ thể hơn về lĩnh vực của nhà giáo, tránh chung chung.
Nữ đại biểu tỉnh Bạc Liêu cũng đề xuất ban soạn thảo nghiên cứu và bổ sung chính sách đặc thù để đào tạo, tuyển dụng giáo viên về giảng dạy tiếng nói, chữ viết nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa với vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Bà mong có chính sách đặc thù về tuyển dụng nhà giáo là người dân tộc thiểu số, người có trình độ chuyên môn cao về công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự Luật Nhà giáo tại Kỳ họp 9, Uỷ ban Thường vụ của Quốc hội quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng.
Dự luật không quy định tăng 1 bậc lương khởi điểm đối với nhà giáo được tuyển dụng, xếp lương lần đầu, thay vào đó sẽ giao Chính phủ quy định chi tiết.
Dự luật bổ sung chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà ở (bằng mức tiền thuê nhà ở công vụ) trong trường hợp nơi nhà giáo đến công tác không bố trí được nhà ở công vụ, nhà ở tập thể.
